Egeria (pątniczka)

Egeria (także Eteria, Aetheria, Heteria) – pątniczka, która w latach 381-384 nawiedziła Ziemię Świętą, pozostawiając opis swojej podróży – Itinerarium. Tekst pamiętnika odnalazł w roku 1884 w bibliotece w Arezzo J.F. Gamurrini (publikacja w 1887). Egeria pochodziła najprawdopodobniej z Półwyspu Iberyjskiego (być może z Galicji) lub z południowej Galii. Musiała być osobą zamożną, być może pochodziła z jakiejś znanej rodziny. Przypuszczano nawet, że była krewną cesarza Teodozjusza Wielkiego. W swoim Itinerarium użyła dość typowej łaciny późnoantycznej – latina vulgaris, cotidiana. Musiała doskonale znać Pismo Święte i pisma apokryficzne. Posługiwała się łacińskim przekładem Onomastikonu Euzebiusza z Cezarei. Pamiętnik Egerii jest niezastąpionym źródłem dla badaczy zajmujących się historią monastycyzmu, liturgii, dla archeologów i językoznawców.

Dziełko Egerii składa się z dwóch części. W pierwszej części autorka opisuje cztery podróże: na górę Synaj, na górę Nebo, do Carneas oraz drogę powrotną do Konstantynopola przez Edessę, Carrhae i Seleucję Izauryjską. Druga część jest sprawozdaniem z nabożeństw i uroczystości odbywających się w Jerozolimie. Początkowa część dzieła zaginęła. Wiemy o jej istnieniu z przesłanek istniejących w zachowanym tekście. Być może, że brakująca część zawierała opis Konstantynopola oraz opis pierwszej podróży do Tebaidy. Z Itinerarium bez wątpienia korzystał autor De locis sanctis, który w 1137 skompilował swój opis Ziemi Świętej.