Edward Schillebeeckx

Edward Schillebeeckx
Data i miejsce urodzenia	14 listopada 1914 ; Antwerpia
Data i miejsce śmierci	23 grudnia 2009 ; Nijmegen
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1941
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Edward Schillebeeckx OP (ur. 14 listopada 1914 w Antwerpii, zm. 23 grudnia 2009^[1] w Nijmegen) – flamandzki teolog, dominikanin, jedna z postaci II soboru watykańskiego. W okresie posoborowym w konflikcie z Kongregacją Nauki Wiary, jego poglądy na zmartwychwstanie i posługę duchownych w Kościele, zostały ocenione jako niezgodne z doktryną katolicką.

Życie

Wstąpił do zakonu dominikanów w 1934, święcenia kapłańskie przyjął w 1941. Studiował w Paryżu w Le Saulchoir, na Sorbonie i w Collège de France. Doktoryzował się w 1939, od 1943 docent, a od 1956 profesor dogmatyki w Religionswissenschaftliches Institut Katolickiego Uniwersytetu w Louvain. Od 1957 wykładowca teologii systematycznej na uniwersytecie w Nijmegen. W latach 1962–1965 na zaproszenie kardynała Alfrinka był doradcą (tzw. peritus) biskupów obecnych na II Soborze Watykańskim.

Poglądy teologiczne

Książki Schillebeeckxa na temat dogmatów o Jezusie Chrystusie i Kościele z okresu przed Soborem były pisane z pozycji tomistycznej. Są one uznawane za klasykę teologiczną. Jego teologia sakramentalna znalazła wyraz w dokumentach Soboru. Zwłaszcza pojęcie Kościoła jako sakramentu zbawienia:

Kościół jest w Chrystusie niejako sakramentem, czyli znakiem i narzędziem wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego. Lumen gentium 1

Ojciec Schillebeeckx OP pisał o tym w książce wydanej w 1959 r.: Chrystus, Sakrament spotkania z Bogiem.

Jednak późniejsze nauczanie, zwłaszcza od czasu wydania jego kolejnej książki Jezus: Eksperyment chrystologiczny (wyd. holenderskie 1974), spotkało się ze sprzeciwami ze strony Kongregacji Nauki Wiary. Kongregacja zakwestionowała ortodoksyjność jego interpretacji zmartwychwstania Chrystusa. Schillebeeckx został w tej sprawie wezwany przez Stolicę Apostolską, by wyjaśnić swoje stanowisko.

Wydana w 1980 r. kolejna jego książka, tym razem o posłudze duchownych w Kościele, The Ministry in the Church, spotkała się z zastrzeżeniami Kongregacji jako zawierająca poglądy protestanckie^[2]. Również jego poglądy zawarte w książce The Church with a Human Face (Kościół z ludzką twarzą), wydanej w 1985 r., stały się obiektem krytyki Kongregacji. Schillebeeckx argumentował bowiem, że przesłanki biblijno-historyczne wskazują, że katolickie święcenia kapłańskie niekoniecznie czerpią swą ważność z sukcesji apostolskiej i mogą być udzielane w oderwaniu od niej. Według autora, wybór kapłana oraz, w konsekwencji, sprawowanie Eucharystii jest zależne od lokalnej wspólnoty kościelnej^[2]^[3].

Publikacje

De sacramentele heilseconomie, Antwerp 1952
Christus, sacrament van de Godsontmoeting, Bilthoven 1959 – [tłum. pol. Chrystus, Sakrament spotkania z Bogiem, Kraków 1966]
Op zoek naar de levende God, Nimwegen 1959
Openbaring en theologie, Bilthoven 1964 – [tłum. ang. Revelation and theology, London 1979]
God en mens, Bilthoven 1965
Wereld en kerk, Bilthoven 1966
De zending van de kerk, Bilthoven 1968
Jezus, het verhaal van een levende, Bloemendaal 1974 – [tłum. ang. Jesus: an experiment in Christology, London 1979; New York 1981]
Gerechtigheid en liefde, genade en bevrijding, Bloemendaal 1977 – [tłum. ang. Christ. The Christian experience in the modern world, London 1980]
Pleidooi voor mensen in de kerk. Christelijke identiteit en ambten in de kerk, Baarn 1985 – [tłum. ang. The Church with an human face. A new and expanded theology of ministry, New York 1985]
Als politiek niet alles is... Jezus in de westerse cultuur, Baarn 1986 – [tłum. ang. On Christian faith: the spiritual, ethical and political dimensions, New York 1984]
Mensen als verhaal van God, Baarn 1989 – [tłum. ang. Church. The human story of God, New York 1990]

Przypisy

↑ Tadeusz Bartoś: E. Schillebeeckx nie żyje. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. 2009-12-27. [dostęp 2010-06-04].
↑ ^a ^b Por. Tekst organizacji „Katolicy za wolnym wyborem”: Cardinal Joseph Ratzinger’s Preparation for the Papacy: How ‘the Vatican’s Enforcer’ ran the Congregation for the Doctrine of the Faith (1979 – 2005). [w:] catholicsforchoice.org [on-line]. April 2006. [dostęp 2012-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-08)]. (ang.).
↑ James Arraj: Post-Vatican II Catholic Theology on the Resurrection. W: Tenże: The Bodily Resurrection of Jesus. 2007. ISBN 978-0-914073-21-4. (ang.).

Bibliografia

Wydania polskie dzieł

Chrystus, Sakrament spotkania z Bogiem, A. Zuberbier (przekład), Kraków: ZNAK, 1966.
Chrześcijańska odpowiedź na pytanie człowieka, H. Bortnowska (przekład), 1974.

Opracowania

Antoni Nadbrzeżny: Od Matki Odkupienia do Matki wszystkich wierzących. Mariologia Edwarda Schillebeeckxa. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2005, s. 258, seria: Mariologia w kontekście 5. ISBN 83-7363-307-3.

[1] Tadeusz Bartoś: E. Schillebeeckx nie żyje. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. 2009-12-27. [dostęp 2010-06-04].

[app-2] Por. Tekst organizacji „Katolicy za wolnym wyborem”: Cardinal Joseph Ratzinger’s Preparation for the Papacy: How ‘the Vatican’s Enforcer’ ran the Congregation for the Doctrine of the Faith (1979 – 2005). [w:] catholicsforchoice.org [on-line]. April 2006. [dostęp 2012-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-08)]. (ang.).

[3] James Arraj: Post-Vatican II Catholic Theology on the Resurrection. W: Tenże: The Bodily Resurrection of Jesus. 2007. ISBN 978-0-914073-21-4. (ang.).

[1]