Dzwonek skupiony
gatunek rośliny
Dzwonek skupiony[3] (Campanula glomerata L.) – gatunek byliny z rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae). Znany też jako dzwonek główkowaty[4]. Występuje w Azji (od Iranu po Japonię, na północ do Syberii) i w Europie. W Ameryce Północnej zadomowiony[5]. W Polsce jest spotykany w całym kraju i na ogół częsty, zwłaszcza w pasie wyżyn, na pogórzu, w pasie od Wielkopolski po Pomorze Gdańskie, lokalnie rzadszy, np. na zachodnich krańcach kraju[6].
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dzwonek skupiony |
Nazwa systematyczna | |
Campanula glomerata L. Sp.Pl.166. 1753 |
Morfologia
edytuj- Łodyga
- Pojedyncza, tępokanciasta, wzniesiona, o wysokości 20–40 (60) cm. Jest zazwyczaj szaro owłosiona, rzadko tylko naga. Czasami fioletowo nabiegła.
- Liście
- Dolne na oskrzydlonym ogonku, o nasadzie sercowatej, zaokrąglonej lub uciętej. Górne liście łodygowe podłużnie lancetowate i siedzące.
- Kwiaty
- Bezszypułkowe, zebrane w jedną główkę na szczycie łodygi. Przeważnie pod główką wyrastają jeszcze w kątach liści pęki kwiatów. Kwiaty są jasnofioletowe, o długości 1,5–3 cm. Czasami (rzadko) trafiają się kwiaty białe. Szyjka słupka ma długość korony, lub jest krótsza. Pomiędzy zatokami lancetowatych i ostro zakończonych działek kielicha brak wyrostków.
- Korzeń
- Walcowaty, krótki zdrewniały, skośnie rosnący.
- Gatunek podobny
- W Europie Środkowej skupione w pęczki kwiaty na szczycie pędu ma tak��e dzwonek szczeciniasty Campanula cervicaria, który różni się: stopniowym przejściem blaszki w oskrzydlony ogonek na dolnych liściach; łodygą sztywno, kłująco owłosioną; tępymi działkami kielicha, koroną jasnoniebieską; szyjką słupka wyraźnie dłuższą od korony[7].
Biologia i ekologia
edytujBylina, kwitnie od czerwca do września. Porasta suche łąki, zarośla, rowy. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Festuco-Brometea[8].
Zmienność
edytujWyróżnia się podgatunki[5]
- Campanula glomerata subsp. cephalotes
- Campanula glomerata subsp. cervicarioides
- Campanula glomerata subsp. daqingshanica
- Campanula glomerata subsp. elliptica
- Campanula glomerata subsp. farinosa
- Campanula glomerata subsp. glomerata
- Campanula glomerata subsp. hispida
- Campanula glomerata subsp. serotina
- Campanula glomerata subsp. subcapitata
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 445. ISBN 83-01-00129-1.
- ↑ a b Campanula glomerata L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 109, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 449. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Bibliografia
edytuj- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 41203
- EoL: 591924
- EUNIS: 165158
- Flora of China: 200022868
- Flora of North America: 200022868
- FloraWeb: 1042
- GBIF: 5409933
- identyfikator iNaturalist: 84349, 84348
- IPNI: 140364-1
- ITIS: 34485
- NCBI: 82281
- Plant Finder: 278808
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-364698
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:140364-1
- Tela Botanica: 12462
- identyfikator Tropicos: 5500403
- USDA PLANTS: CAGL2
- CoL: QB9W