Dwór w Trześniowie

Dwór w Trześniowie – staropolski dwór znajdujący się we wsi Trześniów w województwie podkarpackim. Powstał w pierwszej połowie XIX wieku, na miejscu wcześniejszej rezydencji starostów.

Dwór w Trześniowie
Zabytek: nr rej. A-363 z 22.08.1968[1]
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Trześniów

Typ budynku

dwór

Ukończenie budowy

pierwsza połowa XIX w.

Pierwszy właściciel

Rafał Kołłątaj

Kolejni właściciele

Instytut Głuchoniemych we Lwowie

Położenie na mapie gminy Haczów
Mapa konturowa gminy Haczów, na dole znajduje się punkt z opisem „Trześniów, dwór”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Trześniów, dwór”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Trześniów, dwór”
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego
Mapa konturowa powiatu brzozowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Trześniów, dwór”
Ziemia49°38′41,1″N 21°56′50,2″E/49,644750 21,947278

Stanowił on wówczas główny element siedliska dworskiego oddzielonego stawami i parkiem od folwarku. Rafał Kołłątaj (1750–1833), starszy brat Hugona i młodszy Jana, otrzymał tytuł starosty trześniowskiego po poślubieniu w 1772 roku Józefy z Grabińskich Tarłowej, kasztelanki sanockiej. Obaj Kołłątajowie – Rafał i Jan wspomagali księdza Hugona w jego nowatorskich działaniach społeczno-politycznych. Na polecenie brata księdza Hugona załatwiał różne sprawy, przez co zaliczany był do grona osób z kręgu Kuźnicy Kołłątajowskiej. Był członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Kilkakrotnie towarzyszył również w podróżach z Polski do Włoch Tadeuszowi Kościuszce, odwiedzając zapewne po drodze swą posiadłość w Trześniowie na Podkarpaciu. Miał on jedynie córkę Marię, która po pierwszym mężu nazywała się Wężykowa. Drugim jej małżonkiem był Józef Sikorski.

W 2. połowie XIX wieku zapisała ona majątek ziemski w Trześniowie na rzecz „Zakładu dla Ciemnych” we Lwowie. Lwowska Fundacja im. Sikorskich, opiekująca się ociemniałymi dziećmi istniała do końca II wojny światowej. W latach 1921–1947 w trześniowskim dworze mieszkali Feliks i Zofia z Dukietów Sokulscy, z synem Stanisławem i córką Marią. Feliks Sokulski w imieniu Fundacji Sikorskich zarządzał majątkiem ziemskim w Trześniowie.

Po II wojnie światowej dwór był użytkowany przez Państwowe Gospodarstwo Rolne w Trześniowie. W drugiej połowie lat 70. i w latach 80. XX wieku kompleks dworsko-folwarczny wraz z parkiem użytkowany był przez Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej. Po likwidacji zakładu całym kompleksem dysponowała Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. 28 sierpnia 1996 roku w wyniku pożaru całkowitemu zniszczeniu uległ dach dworu i ganek główny. Rekonstrukcja zniszczonych partii dworu wraz z adaptacją wnętrz na cele mieszkalne zrealizowana została w latach 1997–2002.

Przypisy

edytuj