Dąbrówka (powiat poznański)

Gród w Dąbrówce^[6] został wzniesiony w połowie IX w. przez plemię słowiańskie. Ślady osadnictwa w dolinie rzeki Wirynki pochodzą z VIII w. Badania archeologiczne z lat 2016–2019 pozwoliły określić wiek grodu, a także: układ budynków na terenie placu, budowę wałów, szerokość fosy. Gród w Dąbrówce okazał się być starszy od Poznania. Miał kształt wydłużonego pięcioboku. Mierzył 65 m w osi północ-południe i 90 m w osi wschód-zachód. Brama znajdowała się od strony północnej. Usytuowana była pod kątem w stosunku do osi wału, by ewentualny atak skierować w stronę zachodnią. Wały grodu miały wysokość 5–6 m i były szerokie u podstawy na 12-15 m. Zbudowano je z ziemi pochodzącej z wykopu pod fosę, drewna z dębów i grabów, gliny oraz margiela. Rozpościerał się z nich widok na okoliczne łąki i rozlewiska. Wały otaczała fosa, która miała szerokość od 4,5 m do 5,6 m i głębokość około 1 m. Zasilała ją woda z pobliskiej rzeki Wirynki lub jej rozlewiska.

We wsi zachował się zabytkowy zespół pałacowy rodziny von Tempelhoff składający się z pałacu (ok. 1880 r., obecnie szkoła podstawowa), parku (4,8 ha, rozplanowany ok. 1800, ze stawem w ciągu rzeczki Wirenki, mauzoleum grobowym von Tempelhoff, alejami i pomnikowymi drzewami) oraz zabudowań gospodarczych (obecnie spółdzielnia rolnicza).

Mieszcząca się w pałacu szkoła podstawowa nosi imię Kazimierza Nowaka, które otrzymała 15 maja 2013 r.^[7]. W budynku szkoły znajduje się kącik pamięci patrona.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

1 sierpnia 2012 r. w Dąbrówce powstała nowa parafia pw. św. Urszuli Ledóchowskiej. Na jej potrzeby wybudowano kościół i plebanię (ul. Malinowa 50). Parafia powstała w wyniku podziału parafii NMP Królowej Korony Polskiej w Zakrzewie.

W 2012 r. przy ulicy Malinowej 41 otwarto nową Szkołę Podstawową im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Dąbrówce^[8]. 24 lutego 2017 r. miało miejsce otwarcie „drugiego skrzydła” szkoły. Od drugiego semestru placówka powiększyła się w ten sposób o 14 sal lekcyjnych, salę gimnastyczną ze ścianką wspinaczkową i trybunami, boiska, bieżnie, parkingi, dziedzińce oraz place zabaw.

Na terenie wsi znajduje się węzeł drogi ekspresowej S11 Poznań Dąbrówka^[9].

Znajduje się tutaj stacja kolejowa Palędzie, na której większość połączeń obsługiwana jest w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej^[10] (PKM 2) przez Koleje Wielkopolskie. Pozostałe połączenia obsługiwane są przez Polregio.

Przez wieś przejeżdżają linie autobusowe 257 (linia nocna), 727^[11] oraz 729^[12] obsługiwane przez ZTM Poznań. Jeżdżą tu również autobusy gminne linii 796, 797 oraz 799^[13]. We wsi znajduje się pięć przystanków autobusowych (Dąbrówka/Las, Dąbrówka/Parkowa, Dąbrówka/Kasztanowa, Dąbrówka/Szkoła oraz Palędzie/Dworzec Kolejowy). Znajdują się one w strefie taryfowej C^[14].

• Dąbrówka, 1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 938 .
• Ewa Pawlak, Paweł Pawlak, Gród w Dąbrówce, Dopiewo 2019
• Marzena Szmyt, Paweł Pawlak, Dwa grody nad Wirynką, Poznań 2019
• Dąbrówka, [w:] Katalog polskich zamków, pałaców i dworów