Czesława Betlejewska

Czesława Betlejewska (ur. 17 kwietnia 1943 w Przygodzicach k. Poznania) – polski zabytkoznawca, wojewódzki konserwator zabytków w Gdańsku.

Czesława Betlejewska
Data i miejsce urodzenia

17 kwietnia 1943
Przygodzice

Zawód, zajęcie

konserwator zabytków

Alma Mater

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Krewni i powinowaci

Rafał Betlejewski (syn)

Życiorys

edytuj

W 1966 ukończyła studia z zabytkoznawstwa i konserwatorstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Rok później została zatrudniona w urzędzie wojewódzkiego konserwatora zabytków w Gdańsku. W latach 1975–1979 pełniła funkcję wojewódzkiego konserwatora zabytków. Piastując swoje stanowisko, zainicjowała i objęła nadzór nad konserwacją między innymi ołtarzy bocznych z kościoła św. Mikołaja w Gdańsku, ambony z kościoła św. Trójcy, wnętrza kościołów w Lęborku i Skarszewach. Podjęła się konserwacji cyklu obrazów z krużganków katedry w Pelplinie oraz ław i boazerii z Dworu Artusa. Zainicjowała koncepcję rewaloryzacji miast Hel i Gniew, a także badania architektoniczne i termowizyjne kamienic przyrynkowych w Gniewie. Jej koncepcję wykorzystano między innymi w opracowaniu adaptacji Spichlerza Oliwskiego na potrzeby Muzeum Etnograficznego (Muzeum Narodowe). W 1977 działaczka zorganizowała pierwszą wystawę „Zabytki na sprzedaż”, której celem było ułatwienie ich odbudowy i rewitalizacji[1].

W 1979 objęła stanowisko kierownika Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej w gdańskim oddziale Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków. Od 1992 była kustoszem pracowni mebli w gdańskim Muzeum Narodowym. W latach 2004–2008 pełniła funkcję wicedyrektora tego muzeum. W 2008 przeszła na emeryturę[1].

Jest autorką dokumentacji „Gdańskie wnętrza mieszczańskie”[2]. Do jej dorobku należy także między innymi opracowanie dokumentacji historyczno-urbanistycznej miast: Bytów[3], Orneta[4], Tolkmicko[1], Braniewo[5], Susz, Frombork, Krynica Morska, dokumentacji ruralistycznej dla wsi powiatów słupskiego i człuchowskiego[1]. W 1995 we współpracy z grupą gdańskich naukowców prowadziła badania nad budownictwem wsi Swołowo[6]. W 2006 opracowała scenariusz i utworzyła katalog wystawy „Klejnot w koronie Rzeczypospolitej” z okazji rocznicy II pokoju toruńskiego (1466)[7][8], przedstawiającej rzemiosło artystyczne Gdańska na tle Prus Królewskich[9][10].

Pełniła funkcję prezesa rady Fundacji im. dr Katarzyny Cieślak, wspierającej młodych pracowników nauki w badaniach nad sztuką i kulturą Pomorza i Warmii[1].

Jej synem jest artysta Rafał Betlejewski (ur. 1969).

Publikacje

edytuj
  • „Klejnoty sztuki znad Renu. Malarstwo starokolońskie ze zbiorów Wallraf-Richartz-Museum w Kolonii” (1994, współautorka)[11]
  • „Meble gdańskie od XVI do XIX wieku” (2001)[12]
  • „Meble elbląskie XVII i XVIII wieku” (2004)[13]
  • „Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich” (2006, pod red.)[14]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e BETLEJEWSKA CZESŁAWA – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-03-07].
  2. Bałtycki Festiwal Nauki w NCK [online], Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku [dostęp 2022-03-16] (pol.).
  3. Elżbieta Szalewska, Elementy krystalizujące urbanistykę Bytowa we wczesnym rozwoju przestrzennym miasta, „Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie” (4), 2002, s. 23.
  4. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA ORNETA NA LATA 2008–2015, orneta-umig.bip-wm.pl, Orneta 2008.
  5. OSA | Otwarty System Archiwizacji [online], osa.archiwa.org [dostęp 2022-03-16].
  6. Jolanta Nitkowska-Węglarz, Kraina w kratkę, „Głos Słupski” (33), 1997, s. 19.
  7. Sybilla dla muzeum, „Pomerania” (7–8), 2007, s. 79, ISSN 0238-9045.
  8. Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2022-03-16].
  9. Klejnot w koronie Rzeczypospolitej [online], trojmiasto.pl [dostęp 2022-03-16] (pol.).
  10. SZTUKA ZDOBNICZA PRUS KRÓLEWSKICH OD XV WIEKU DO PIERWSZEGO ROZBIORU POLSKI W 1772 ROKU [online], docplayer.pl [dostęp 2022-03-16].
  11. Czesława Betlejewska, Jerzy Szwed, Klejnoty sztuki znad Renu. Malarstwo starokolońskie ze zbiorów Wallraf-Richartz-Museum w Kolonii, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 1994.
  12. Czesława Betlejewska, Meble gdańskie od XVI do XIX wieku, Warszawa: Wydawn. DiG, 2001, ISBN 83-7181-186-1, OCLC 49327113 [dostęp 2022-03-16].
  13. Czesława Betlejewska, Meble elbląskie XVII i XVIII wieku, Gdańsk ; Kołobrzeg: Wydział Kultury, Kultury Fizycznej i Turystyki Urzędu Miejskiego, 2004.
  14. Czesława Betlejewska (red.), Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 2006.