Czerwonków
Czerwonków (cz. Červenkovo[4], niem. Tschirmkau, od 1936 r. Schirmke) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów.
wieś | |
Kościół pw. Narodzenia NMP | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
289[2] |
Strefa numeracyjna |
77 |
Kod pocztowy |
48-133[3] |
Tablice rejestracyjne |
OGL |
SIMC |
0491044 |
Położenie na mapie gminy Baborów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa opolskiego | |
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego | |
50°07′17″N 17°57′09″E/50,121389 17,952500[1] |
Nazwa
edytujNazwa miejscowości etymolodzy wywodzą od nazwy koloru czerwonego lub nazwy Czerwenka oznaczającej małą czerwoną strugę, ciek wodny przepływający przez miejscowość[5]. Miejscowość wymieniona jest po raz pierwszy w roku 1340 jako Cziruencow oraz Czirbenkau, w 1358 Ciruencaw, 1377 Czirwinkow, Czirmena, 1435 Tzirmnaw, 1450 Cziruenczicz oraz Czirwantschicz, 1467 Cirwenkow oraz Czerwenkau, 1496 Czerwenczich, 1514 Krwenticz[6].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod zniekształconą, polską nazwą Czerwactow oraz niemiecką - Tschirmkau[7].
Integralne części wsi
edytujSIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0491050 | Czerwonków-Osiedle | kolonia wsi |
Historia
edytujHistorycznie miejscowość leży na tzw. polskich Morawach, czyli na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. W 1340 miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy jako Czirbenkau, Cziruencow została zakupiona wraz z Baborowem przez Ofkę raciborską[10]. Należała do księstwa raciborsko-opawskiego. Pierwotnie była zamieszkała przez tzw. Morawców, jeszcze w XVII wieku należała do parafii baborowskiej, gdzie językiem kazań był język morawski (gwary laskie)[11]. Od 1706 należała do niemieckojęzycznej parafii w Suchej Psienie[4]. Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. W granicach Polski od końca II wojny światowej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[12]:
- zagroda nr 46, z poł. XIX w.:
- dom
- spichrz, nie istnieje.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 20566
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 183 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b Gregor Wolný: Kirchliche Topographie von Mähren. I. Abtheilung, Band 5. Brünn: Nitsch und Grosse, 1863, s. 246. (niem.).
- ↑ Stanisław Drzażdżyński, Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki, „Wisła” tom XI 1897, s. 132.
- ↑ Stanisław Drzażdżyński, Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki, „Wisła” tom XI 1897, s. 131.
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 797.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Magdalena Janus, Iwona Kopaniecka, Monika Prześlakiewicz, Tomasz Duchnowski, Dagmara Duchnowska: Analiza kulturowo-historyczna gminy Baborów. Baborów: Starostwo Powiatowe, 2013, s. 12.
- ↑ Mapa Zasięg mowy polskie na Śląsku około połowy XVII wieku. Opracował Tadeusz Ładogórski w: Historia Śląska pod redakcją Karola Maleczyńskiego, Wrocław 1966, Tom 1, cz. 3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 20 .
Bibliografia
edytuj- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Czerwonków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 845 .