Cmentarz Miejski w Kaliszu
cmentarz w Kaliszu, Polska
Cmentarz Miejski w Kaliszu – cmentarz katolicki w Kaliszu, założony w 1807, jeden z najstarszych polskich cmentarzy, pomnik sztuki sepulkralnej wpisany do rejestru zabytków w 1954; spoczywają na nim prochy wielu zasłużonych kaliszan i mieszkańców Kaliskiego.
 nr rej. 498/A z 16 sierpnia 1954[1]
| |
 Cmentarz Miejski, grobowiec Opielińskich (2007) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Cmentarna 1 |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
katolicki |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Powierzchnia cmentarza |
1,86 ha |
| Data otwarcia |
4 listopada 1807[2] |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Kalisza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 51°45′25,4″N 18°04′50,9″E/51,757056 18,080806
| |
Najstarsze zachowane tablice nagrobne i nagrobki należą do polskich weteranów kampanii napoleońskich, oficerów Legionów Polskich i armii Księstwa Warszawskiego:
- nagrobek wraz z tablicą majora Stanisława Broszkowskiego (zm. 1827), oficera Legii Nadwiślańskiej[3], odznaczonego orderem Virtuti Militari,
- tablica nagrobna pułkownika Józefa Grzegorza Puchalskiego (zm. 1833), chirurga wojskowego, przyjaciela generała Jana Henryka Dąbrowskiego, odznaczonego francuską Legią Honorową i orderem VM,
- rodzinny nagrobek wraz z tablicą podpułkownika Franciszka Patka (zm. 1844), podczas powstania listopadowego dwukrotnie odznaczonego orderem VM,
- tablica nagrobna pułkownika Rafała Zajączka (zm. 1846)[4], bratanka stryjecznego księcia generała Józefa Zajączka[5][6], odznaczonego orderem VM.
Na cmentarzu pochowani są również weterani powstania styczniowego:
- Roch Biernacki (zm. 1922)[7]
- Jan Maksymilian Choiński (zm. 1927)[8][9]
- Ludomir Choynowski (zm. 1940)[10]
- Władysław Dołęga-Otocki (zm. 1943)[11]
- Antoni Freytag (zm. 1919), porucznik[9]
- Henryk Mikołaj Miler (zm. 1921), porucznik[12]
- Roman Mrozowski (zm. 1923), porucznik[13]
- Józef Półrolniczak (zm. 1941)[14]
oraz znani kaliszanie:
- Józef Balukiewicz, malarz, twórca obrazów historycznych
- Adam Chodyński, prawnik, historyk, współzałożyciel „Kaliszanina”
- Wojciech Jabłkowski, bojowiec PPS
- Aleksander Januszkiewicz, lekarz, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
- Władysław Kościelniak, artysta grafik, regionalista[15]
- Felicja Łączkowska, założycielka publicznej Czytelni i Biblioteki im. Adama Mickiewicza
- Wojciech Matuszewski, burmistrz Kłodzka
- Kazimierz Mystkowski, przemysłowiec, założyciel Parowej Fabryki Pierników i Biszkoptów w Kaliszu
- Maksymilian Opieliński, prezydent Kalisza (1898–1903)
- Melania Parczewska, pisarka, założycielka Stowarzyszenia Narodowego Kobiet Polskich
- Alfons Parczewski, prawnik, historyk, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
- Józef Radwan, prawnik, literat, drukarz, wydawca „Gazety Kaliskiej”
- Franciszek Reinstein, architekt, budowniczy województwa kaliskiego Królestwa Polskiego
- Walenty Stanczukowski, lekarz, założyciel Czytelni Dzieł Polskich
- Halina Sutarzewicz, historyk literatury
- Mieczysław Szarras, prezydent Kalisza (1924–1934)
- Seweryn Tymieniecki, prawnik, numizmatyk, współtwórca Muzeum Ziemi Kaliskiej
- Scholastyka Wasiłowska, matka Marii Konopnickiej
- Teofil Wilski, biskup pomocniczy kaliski w latach 1995–2011
- a także legioniści z okresu I wojny światowej, zmarli w obozie internowania w Szczypiornie.
Zobacz też
edytuj- Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 56 [dostęp 2021-06-17].
- ↑ Józef Raciborski, Cmentarze kaliskie, [w:] Kalendarz Kaliski na rok 1914, Kalisz 1913, s. 72.
- ↑ Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 150, 216. ISBN 978-83-62689-09-5.
- ↑ Pomniki epoki napoleońskiej w Polsce. napoleon.org.pl. [dostęp 2019-10-01]. (pol.).
- ↑ Jadwiga Nadzieja: Generał Józef Zajączek. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 531. ISBN 83-7188-003-0.
- ↑ Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 252. ISBN 978-83-62689-09-5.
- ↑ Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 251. ISBN 978-83-62689-09-5.
- ↑ Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 278. ISBN 978-83-62689-09-5.
- ↑ a b Grzegorz Waliś (oprac.): Materiały źródłowe do dziejów powstania styczniowego w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu. Kalisz: Archiwum Państwowe w Kaliszu, 2013, s. 312. ISBN 978-83-62421-81-7.
- ↑ 20 stycznia 1940. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 2017-05-17]. (pol.).
- ↑ 15 marca 1943. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 2023-01-02]. (pol.).
- ↑ 19 października 1921. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 2023-10-19]. (pol.).
- ↑ Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 208. ISBN 978-83-62689-09-5.
- ↑ 8 marca 1941. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 2023-01-02]. (pol.).
- ↑ Władysław Kościelniak został pochowany na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu [online], 18 listopada 2015 [dostęp 2016-07-12] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Andrzej Drewicz, „Cmentarz katolicki na Rogatce”. Część 1 i część 2, wkaliszu.pl.