Caetano Veloso

Caetano Veloso urodził się jako piąte spośród siedmiorga dzieci José Teles Veloso i Claudionor Viany Teles Veloso. Już w dzieciństwie wykazywał zainteresowania artystyczne: literatura, film, muzyka. W wieku 17 lat zetknął się po raz pierwszy z twórczością João Gilberto, współtwórcy bossa novy. Wkrótce przeniósł się do portowego miasta Salvador, w którym mieszkał Gilberto i które było centrum kultury afro-brazylijskiej w Brazylii.

W 1965 Caetano Veloso wraz z siostrą Marią Bethânią przeniósł się do Rio de Janeiro. Wkrótce potem wygrał lokalny konkurs piosenkarski własną kompozycją Um Dia, po czym udało mu się podpisać pierwszy kontrakt z wytwórnią Philips Records.

Na początku 1967 razem z Bethânią, Gilberto Gilem, Gal Costą, Tomem Zé i zespołem Os Mutantes, Veloso powołał do życia i rozwinął ruch muzyczny, nazwany później Tropicalismo, który łączy w sobie brazylijską muzykę pop, rock and roll oraz muzykę awangardową. Ruch spotkał się ze zróżnicowanym przyjęciem w środowiskach muzycznych. Lewicujące środowiska studenckie i obrońcy tradycyjnej muzyki brazylijskiej zarzucały ruchowi eklektyzm i zbyt duże wpływy obce, zwłaszcza północnoamerykańskie.

Caetano Veloso studiował tymczasem filozofię na Uniwersytecie Federalnym w Bahia. Do jego ulubionych filozofów należeli Jean-Paul Sartre i Martin Heidegger. Lewicowe zapatrywania Veloso spowodowały, że stał się on szybko niewygodny dla rządzącej wówczas Brazylią prawicowej junty wojskowej. Jego piosenki, o wyraźnej wymowie społecznej były często cenzurowane, a niektóre były nawet publicznie zakazane. W 1969 Veloso i Gil zostali aresztowani i spędzili kilka miesięcy w więzieniu, po czym udali się na polityczną banicję do Londynu. Tam kontynuowali działalność muzyczną pod kierunkiem producenta Ralpha Mace’a.

W 1969 ożenił się ze studentką Andréa Gadelha, znaną jako Dedé, siostrą Sandry Gadelha, byłej żony Gilberto Gila; w 1972 urodził im się syn Moreno, który w przyszłości również został piosenkarzem.

W 1972 Veloso powrócił do Brazylii i ugruntował swoją pozycję dojrzałego piosenkarza, umiejętnie łączącego w twórczości rodzimą muzykę z wpływami obcymi. W latach 80. jego popularność przekraczała granice rodzinnego kraju – artysta zaczął być znany w takich krajach jak: Izrael, Grecja, Portugalia, Francja czy byłe kolonie portugalskie w Afryce. Dzięki płycie O Estrangeiro zaczął być znany również w USA. Sukcesom artystycznym Veloso nie towarzyszyły sukcesy w życiu prywatnym – w 1982 nawiązał bliższą znajomość z 13-letnią Paulą Lavigne. W 1983 rozwiódł się z Dedé, a w 1986 ożenił z Lavigne, wówczas 17-latką; urodziło im się dwóch synów: Zeca (1992) i Tom (1997). To małżeństwo również zakończyło się rozwodem (w 2004).

W 1993, na 25-lecie Tropicalismo, Caetano Veloso i Gilberto Gil wydali album Tropicalia 2. Jeden z utworów, Haiti, zwrócił szczególną uwagę odbiorców, ponieważ nawiązał do sytuacji społeczno-politycznej panującej wówczas na Haiti, a także i w samej Brazylii, charakteryzującej się m.in. takimi zjawiskami jak bieda, bezdomność, korupcja, problemy etniczne czy rozprzestrzenianie się choroby AIDS.

W 2002 Veloso wydał książkę poświęconą ruchowi Tropicalismo, zatytułowaną Tropical Truth: A Story of Music and Revolution in Brazil.

W 2004 artysta wydał swój pierwszy, w całości anglojęzyczny album zatytułowany A Foreign Sound, zawierający słynne standardy amerykańskiej muzyki rozrywkowej epoki Broadwayu jak: The Carioca (muzyka Vincent Youmans, słowa Edward Eliscu i Gus Kahn), Always (muzyka i słowa Irving Berlin), Manhattan (muzyka Richard Rodgers, słowa Lorenz Hart), Love for Sale (muzyka i słowa Cole Porter) i Something Good (muzyka i słowa Richard Rodgers) ale także i przebój Nirvany, Come as You Are. Album uzupełniło 5 nowych wersji piosenek artysty z jego albumu Caetano Veloso z 1971, nagranych również po angielsku.

We wrześniu 2006 wytwórnia Nonesuch Records wydała w USA kolejny album Caetano Veloso, zatytułowany Cê.

Caetano Veloso ma w swym dorobku również piosenki filmowe, m.in. z filmów Carlos Diegues Tieta do agreste, Michelangelo Antonioniego Eros, Pedro Almodóvara Porozmawiaj z nią czy Julie Taymor Frida; z tą ostatnią ubiegał się o nagrodę Oskara, ale ostatecznie jej nie zdobył.

W swoim kraju Caetano Veloso jest laureatem 5 nagród Latin Grammy Awards.

• Strona artysty