Bucze (Beskid Niski)
Bucze – szczyt górski w północno-zachodniej części Beskidu Niskiego[1].
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
585 m n.p.m. |
Położenie na mapie gminy Łużna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°40′12,7″N 21°03′40,7″E/49,670200 21,061300
| |
Nazwa
edytujNazwa Bucze jest odleśnym toponimem wywodzącym się od wyrazu buczyna – kolektywnego określenia lasu pierwotnie porastającego to wzniesienie[2]. Urzędową nazwą wzniesienia jest Gręblowa Góra, jednak częściej występującą w opracowaniach i na mapach, jest Bucze[3].
Położenie
edytujSzczyt znajduje się na Bieśniku, w gminie Łużna, w powiecie gorlickim, w województwie małopolskim, w Polsce. Jego zbocza administracyjnie należą do wsi Bieśnik, Wola Łużańska (gm. Łużna) i Bystra (gm. wiejska Gorlice)[4].
Według współczesnej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Bucze położone jest na północnym krańcu mezoregionu Beskid Niski[1]. W starszych opracowaniach szczyt zaliczany był do Pogórza Środkowobeskidzkiego[5].
Geologia
edytujBucze położone jest na brzegu płaszczowiny magurskiej, która stanowi jednostkę tektoniczną Karpat fliszowych, w obrębie tzw. tektonicznego półwyspu Łużnej. Profil litofacjalny rozpoczyna się od warstw inoceramowych (ropianieckich), zbudowanych głównie z piaskowców i łupków powstałych w okresie górnej kredy i paleocenu. Warstwy te wykształciły się w postaci jasnych piaskowców ze sporą ilością skaleni, ułożonych na przemian z wapnistymi piaskowcami z domieszką miki. Warstwy ropianieckie przedzielają pakiety łupków w kolorze popielatym, zielonkawym lub brunatnym. Podrzędnie występują iłowce i mułowce. Płaty warstw ropianieckich nakrywają warstwy łupków ilastych (pstrych), które są utworami młodszymi, pochodzącymi z eocenu. Nad nimi występują warstwy podmagurskie, utworzone na granicy eocenu i oligocenu, z przewagą utworów łupkowo-marglistych z domieszką iłowców i piaskowców. Podstawowym elementem rzeźbotwórczym szczytu są warstwy magurskie, zbudowane z grubo ławicowych piaskowców, datowane na oligocen[6].
Ekologia
edytujBucze położone jest na północnym krańcu alpejskiego regionu biogeograficznego[1]. Wierzchołek i znaczna część stoków jest zalesiona. Dominującym zespołem jest buczyna karpacka z mieszanym drzewostanem jodłowo-bukowym z udziałem jawora, sosny, świerka i innych gatunków[6].
Turystyka
edytujPrzez stoki Bucza prowadzą dwa szlaki turystyczne, pieszy i rowerowy[7]:
- Bacówka PTTK w Bartnem – Przełęcz Małastowska – Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej – Magura Małastowska – Przełęcz Owczarska – Obocz – Gorlice - Bucze - Szalowa
- Królewski Szlak Rowerowy z Biecza do Szalowej
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. [dostęp 2023-08-05]. (pol.).
- ↑ „Las to ojciec nasz…”. Inne spojrzenie na historię lasów Polski. Cz. II. Toponimy i antroponimy motywowane lasami liściastymi [online], 2022.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych; podstawa: Zarządzenie nr 17 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 1968 r., M.P. 1968 nr 6, poz. 34. [dostęp 2023-08-08]. (pol.).; wywiad terenowy
- ↑ Geoportal. [dostęp 2023-08-03]. (pol.).
- ↑ Badania fizyczno-geograficzne otoczenia stacji naukowo-badawczej Instytutu Geografii PAN w Szymbarku. „Dokumentacja Geograficzna”. 3, 1970. Instytut Geografii PAN.
- ↑ a b Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Łużna - Załącznik nr 1 do uchwały Nr XXXIX/300/21 Rady Gminy Łużna z dnia 26 kwietnia 2021 r., Łużna 2021.
- ↑ Mapa - Szlaki turystyczne Małopolski [online], malopolska.szlaki.pttk.pl [dostęp 2023-08-07] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Geoportal. [dostęp 2023-08-03]. (pol.).
- Mapa Turystyczna. Beskid Niski. [dostęp 2023-08-03]. (pol.).