Boguty-Pianki
Boguty-Pianki – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Boguty-Pianki[4][6]. Obok przepływa rzeczka Pukawka, dopływ Bugu.
| wieś | |
 kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
416[2] |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
07-325[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WOR |
| SIMC |
0395027[4] |
Położenie na mapie gminy Boguty-Pianki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego  | |
 52°43′00″N 22°24′56″E/52,716667 22,415556[1]
| |
W skład sołectwa Boguty-Pianki wchodzi także wieś Boguty Leśne[5].
Miejscowość jest siedzibą gminy Boguty-Pianki oraz siedzibą parafii rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych.
Dawniej wieś i folwark.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Boguty-Pianki. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Historia
edytujHistoria wsi
edytujWieś częścią tzw. okolicy szlacheckiej Boguty w dawnej ziemi nurskiej i powiecie nurskim, powstałej na początku XV w., zasiedlonej przez Boguckich herbu Pobóg[7].
W roku 1775 Józef i Prosper Boguccy sprzedali wieś Stanisławowi Łazowskiemu, komornikowi ziemskiemu nurskiemu. W 1789 przez Teresę Ossolińską i jej córkę Katarzynę Jabłonowską zapisana na uposażenie szpitala szarytek w Ciechanowcu. Własnością sióstr do kasaty zgromadzenie w roku 1864[7].
W XVIII w. arendarzami karczmy w Bogutach, należącej w 1711 r. do Ludwika Boguckiego byli m.in.:
- 1711 - Major Aronowicz
- 1719 - Leyzor Moskowicz
- 1767 - Leyzor Michlowicz (Boguty Wielkie)
- 1768 - Hoszym Lemkowicz (Boguty-Pianki)
- 1779 - Nosym Lembkowicz (Boguty-Pianki)
- 1782 - Moszko Berkowicz (Boguty Chruściele)
- 1784 - Michel Nosymowicz
- 1785 - Herszko Nizymowicz (Boguty-Pianki)
- 1787 - Moszko Berkowicz (Boguty Leśne)
- 1792 - Moszko Wolfowicz
- 1793 - Nosym Lembkowicz z synem Herszko Nosymowiczem (Boguty-Pianki)[8].
W latach 1921–1931 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Boguty.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:
- folwark – 24 osoby w 3 budynkach mieszkalnych
- wieś – 84 osoby w 12 budynkach[9].
Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegała pod Sąd Grodzki w Czyżewie i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Bogutach[10].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[11].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Pod koniec wieku XIX w powiecie ostrowskim, gmina Kamieńczyk Wielki, parafia Boguty. Okolicę tworzyły:
- Boguty-Augustyny
- Boguty Wielkie ze szkółką elementarną i urzędem gminnym
- Boguty-Żurawie liczące 92 mieszkańców
- Buguty-Leśne, folwark należący do szpitala w Ciechanowcu, 10 domów i 55 mieszkańców
- Boguty-Milczki
- Boguty-Pianki lub Kościelne, 2 domy i 29 mieszkańców
- Boguty-Probostwo, wieś powstała wskutek ukazu carskiego z roku 1864, z gruntów probostwa Boguty
- Boguty-Rubiesze
- Boguty-Cietrzewki
- Boguty-Stągiewki
- Boguty-Chruściele[12]
W okresie międzywojennym posiadłość ziemską posiadała tu Marta Bogucka (111 mórg). Były tu trzy sklepy spożywcze. Pracowało dwóch szewców i dwóch stolarzy.
Historia kościoła
edytujW roku 1774 z fundacji Stanisława Łazowskiego i jego żony wystawiono drewnianą kaplicę, która mimo starań o utworzenie parafii pozostała filialną, kościoła w Nurze. Rozbudowana w 1820, spłonęła w 1864, odbudowana w 1865. Wtedy też prawdopodobnie utworzono parafię[7].
W latach 1991–1994 staraniem ks. proboszcza H. Stawiereja został wybudowany kościół murowany[13].
Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych, należącej do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Czyżew. W pobliżu znajduje się cmentarz parafialny.
Obiekty zabytkowe
edytuj- drewniany kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, przeniesiony w roku 2010 do Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu[14]
- drewniana dzwonnica z 2. połowy XIX w., dzwon z wieku XVIII, przeniesiona w 2010 roku do Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu
- drewniana plebania z 2. połowy XIX w.
- żeliwny krzyż przydrożny z data 1891[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 7830
- ↑ Raport o stanie gminy Boguty-Pianki w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 8-10
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 76 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Raport o stanie gminy w 2023. Sołectwa s. 7-8
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c d Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 7
- ↑ Spis Żydów, karczmarzy ziemi nurskiej i okolic w XVIII wieku [w:] https://web.archive.org/web/20150816000633/http://www.wojciccy.net/spiszydow.htm
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 59.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 124.
- ↑ Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 - Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-23].
- ↑ Boguty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 283.
- ↑ www.kuria.lomza.pl [online], www.kuria.lomza.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04] (pol.).
- ↑ [1] :dostęp 4 stycznia 2012 r.