Benozzo Gozzoli

Pierwszy cykl namalował w 1452 roku kościele w Montefalco, na którego ścianach zobrazował życie św. Franciszka z Asyżu. Cykl składa się z 12 fresków, a na każdym przedstawionych jest po kilka scen. Na pierwszym ukazana jest scena narodzin św. Franciszka, mająca miejsce w stajni, tak jak w przypadku Jezusa. Dziecko jest kąpane, a młodą matkę przyszły odwiedzić dwie znajome. Scena z prawej strony wyjaśnia, dlaczego Franciszek urodził się w stajni – przed jego narodzinami jego rodziców odwiedził pielgrzym (Chrystus), który radził matce udać się właśnie do stajenki. Ten sam fresk pokazuje także rozścielenie płaszcza przez przyszłym świętym. Kolejne malowidła ukazują dalsze dzieje Franciszka: oddanie płaszcza ubogiemu, sen Franciszka o pałacu z krzyżami, spotkanie ze św. Dominikiem, sen Innocentego III, kazanie do ptaków, cud w Greccio, wreszcie stygmatyzacja świętego i jego śmierć.

W cyklu widać, że choć tło architektoniczne jest jeszcze gotyckie, to perspektywiczny sposób jego ukazania średniowieczny już nie jest. W innych scenach zamiast budynków tle Benozzo Gozzoli namalował krajobraz z pagórkami. W cyklu brak jest nowych schematów ikonograficznych; malarz powtarzał wcześniejsze rozwiązania, m.in. Giotta.

W kościele w San Gimignano Benozzo Gozzoli wykonał cykl poświęcony św. Augustynowi. W Campo Santo w Pizie namalował swój największy cykl, przedstawiający sceny biblijne. Epizody ze Starego Testamentu posłużyły artyście do ukazania życia w XV wieku. Namalował także i inne malowidła oraz obrazy tablicowe.

• Bochnak A., Historia sztuki nowożytnej, t.I, Warszawa-Kraków 1985.
• Renesans w sztuce włoskiej, red. R. Toman, 2007.