Balas
Balas (także balasek, balaska, tralka) – pionowy element balustrady schodów, balkonu, tarasu lub ustawiane nad gzymsem głównym[1], złożony na ogół z jednej lub dwóch kolumienek o gruszkowato wybrzuszonym trzonie, zwanych też lalkami, wsparty na bazie, zwieńczony zazwyczaj plintą, podpierający poręcz[2].
Tralka składająca się z dwóch lalek połączonych przewężeniem nazywana jest dwulalkową[3]. Balas wprowadzono w okresie renesansu jako element balustrady tralkowej[1][4].
Tralki są wykonywane z różnych materiałów:
- kamienia (marmur, alabaster, beton)
- drewna
- metalu i stopów (stal czarna, stal nierdzewna, mosiądz, żeliwo – od XIX wieku)[5].
Tralki od wieków były kształtowane w sposób ozdobny i dekorowane w zgodzie ze stylem typowym dla epoki[2] przybierając postać wazy, wazonu, czworobocznego, rozszerzającego się ku górze postumentu[5][4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Zdzisław Mączeński: Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym. Warszawa: Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, 1956.
- ↑ a b Witold Szolginia: Architektura i budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982.
- ↑ Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.
- ↑ a b Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
- ↑ a b Sztuka świata. T. 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
Bibliografia
edytuj- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 161. ISBN 83-85001-89-1.