Liga Mistrzów AFC Elite
Liga Mistrzów AFC Elite (ang. AFC Champions League Elite, w skrócie ACL Elite) – międzynarodowe, coroczne kontynentalne rozgrywki piłkarskie organizowane przez Azjatycką Federację Piłkarską (AFC) dla 24 najlepszych azjatyckich klubów zrzeszonych w federacji. Są to najbardziej prestiżowe rozgrywki w azjatyckiej piłce nożnej[1].
.png)
| |
 2024/25
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
24 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
|
| Obecny zwycięzca |
|
| Najwięcej zwycięstw |
|
| Strona internetowa | |
Turniej został stworzony w 1967 roku jako Turniej Azjatyckich Mistrzów Klubowych. W 2002 roku wprowadzono nową nazwę turnieju - Liga Mistrzów AFC. Od 2024 roku rozgrywki ponownie są rozgrywane pod zmienioną nazwą, jako Liga Mistrzów AFC Elite, w związku z reformą azjatyckich pucharów i wprowadzeniu Ligi Mistrzów AFC 2 i AFC Chellenge League.
W fazie ligowej rywalizują 24 zespoły podzielone na dwa regiony - zachód i wschód. Zwycięzca Ligi Mistrzów AFC Elite zakwalifikuje się do Klubowych Mistrzostw Świata i Pucharu Interkontynentalnego.
Najwięcej tytułów zdobyła drużyna Al-Hilal - 4. Aktualnym mistrzem jest drużyna Al-Ain FC ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, która pokonała w finale edycji 2023/24 Yokohama F. Marinos 6:3 w dwumeczu.
Historia
edytuj1967–1972 - Puchar Azjatyckich Mistrzów Klubowych
edytujPierwszy pomysł stworzenia turnieju dla mistrzów krajów należących do AFC, na kształt rozgrywek europejskich został omówiony 21 kwietnia 1963 roku[2]. Pierwsza edycja turnieju została rozegrana w 1967 roku jako Puchar Azjatyckich Mistrzów Klubowych. Pierwszy czempionat został rozegrany w systemie pucharowym, w trzech następnych wprowadzono fazę grupową[3][4][5][6].
Turniej na początku spotykał wiele problemów, między innymi brak chęci gry arabskich zespołów przeciwko drużynom z Izraela, które niemal zdominowały pierwsze edycje zawodów. W 1972 roku turniej zawieszono[7], natomiast Izrael opuścił AFC w 1974 roku[8].
1985–2002 - Klubowe Mistrzostwa Azji
edytujTurniej przywrócono w 1985 roku pod zmienioną nazwą. W 1990 roku stworzono Puchar Zdobywców Pucharów Azji, natomiast w 1995 wprowadzono Superpuchar Azji, w którym grali zwycięzcy Mistrzostw i Pucharu Zdobywców Pucharów[9].
2002–2024 - Liga Mistrzów AFC
edytujPoprzednio stworzono turnieje połączono w Ligę Mistrzów AFC. Mistrzowie i zdobywcy pucharów federacji należących do AFC grali w play-offach o grę w turnieju, w głównej fazie uczestniczyło 8 klubów z zachodniej Azji oraz 8 klubów ze wschodniej. Pierwszym zwycięzcą Ligi Mistrzów został emiracki Al-Ain FC, który pokonał w finale w dwumeczu 2:1 tajski BEC Tero Sasana FC. Turniej przez lata był wielokrotnie powiększany, maksymalnie przyjmując 40 drużyn.
Ostatnia edycja turnieju w tym formacie, w przeciwieństwie do poprzednich - została rozegrana w systemie jesień-wiosna.
2024– - Liga Mistrzów AFC Elite
edytuj23 grudnia 2022 roku ogłoszono, że od 2024 roku liczba drużyn zostanie zmniejszona z 40 do 24 drużyn oraz wprowadzona zostanie faza ligowa, w zastępstwie fazy grupowej.
Format
edytujKwalifikacje
edytujW kwalifikacjach uczestniczą 4 drużyny, 2 ze strefy zachodniej i 2 ze strefy wschodniej. Liczba ta może jednak wzrosnąć do pięciu, jeśli miejsce drużyny, która otrzymała prawo do gry w turnieju zajęła drużyna z tego samego kraju, która sezon wcześniej zdobyła tytuł mistrza Azji.
Główny turniej
edytuj
W głównym turnieju uczestniczą 24 drużyny, podzielone na dwie grupy - wschodnią i zachodnią. Uprawnione do udziału są drużyny, które zajęły odpowiednie miejsca w tabelach ligowych 6 najlepszych lig z regionu zachodniego oraz 6 najlepszych lig z regionu wschodniego. W zależności od pozycji w rankingu, liczba uprawnionych do gry klubów z danego kraju się różni.
12 drużyn w każdej z lig rozgrywa 8 meczów, 4 u siebie i 4 na wyjeździe, z każdą wylosowaną z pośród dwunastu drużyną mierzy się jednak tylko raz (podobnie jak w Lidze Mistrzów UEFA). Osiem najlepszych zespołów z każdej z lig awansuje do 1/8 finału, rozgrywanych w formacie z rewanżami. Od ćwierćfinałów turniej jest rozgrywany w systemie pojedynczych meczów, w jednym państwie. Zespół z regionu zachodniego może trafić na zespół z regionu wschodniego dopiero w finale rozgrywek, do tej pory, wszystkie fazy turnieju są losowane osobno dla każdego z regionów.
Finały Ligi Mistrzów AFC
edytuj14 najlepszych azjatyckich federacji
edytujŚrodkowa i zachodnia Azja:
Wschodnia Azja:
W roku 2006 Football Federation Australia przystąpiła do AFC i wystawia kluby w Azjatyckiej Lidze Mistrzów od 2007 roku.
Finały Pucharu Mistrzów
edytujTurniej Azjatyckich Mistrzów Klubowych (1967–1972)
edytuj| Sezon | Zwycięzca | Wynik | Drugie miejsce | Miejsce |
|---|---|---|---|---|
| 1967 | Hapoel Tel Awiw | 2 – 1 | Selangor FA | Bangkok |
| 1969 | Maccabi Hajfa | 1 – 0 | Yangzee FC | Bangkok |
| 1970 | Taj | 2 – 1 | Hapoel Tel Awiw | Stadion Shahida Shiroudiego, Teheran |
| 1971 | Maccabi Hajfa | w/o[i] | Al Shourta | Bangkok |
- ↑ Al Shourta wycofał się z turnieju z powodów politycznych.
Klubowe Mistrzostwa Azji (1985–2002)
edytujLiga Mistrzów AFC
edytujFinały w formie dwumeczów (2003–2008)
edytujFinały w formie jednego meczu (2009–2012)
edytuj| Sezon | Zwycięzca | Wynik | Drugie miejsce | Miejsce | Frekwencja |
|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | Pohang Steelers | 2 – 1 | Al-Ittihad | Stadion Olimpijski w Tokio, Tokio | 25 743 |
| 2010 | Ilhwa Chunma | 3 – 1 | Zob Ahan Isfahan | Stadion Olimpijski w Tokio, Tokio | 27 308 |
| 2011 | Al-Sadd SC | 2 – 2 (4 – 2 w karnych) | Jeonbuk Hyundai Motors | Jeonju World Cup Stadium, Jeonju | 41 805 |
| 2012 | Ulsan Hyundai FC | 3 – 0 | Al-Alhi | Ulsan Munsu Football Stadium, Ulsan | 42 315 |
Finały w formie dwumeczów (2013–2019)
edytujFinały w formie jednego meczu (2020–2021)
edytuj| Sezon | Zwycięzca | Wynik | Drugie miejsce | Miejsce | Frekwencja |
|---|---|---|---|---|---|
| 2020 | Ulsan Hyundai | 2-1 | Persepolis FC | Al Janoub Stadium, Al-Wakra | 8517 |
| Z uwagi na pandemię COVID-19 odbył się jeden mecz finałowy, który wygrał Ulsan Hyundai | |||||
| 2021 | Al-Hilal | 2-0 | Pohang Steelers | Stadion Króla Fahda, Rijad | 50 171 |
Finały w formie dwumeczów (2022–)
edytuj| Gospodarz | Wynik | Gość | Miejsce | Frekwencja | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2022 | Al-Hilal | 1–1 | Urawa Red Diamonds | Stadion Króla Fahda, Rijad | 50 881 |
| Urawa Red Diamonds | 1–0 | Al-Hilal | Stadion Saitama, Saitama | 53 574 | |
| Urawa Red Diamonds wygrał w dwumeczu 2 – 1 | |||||
| 2023/24 | Yokohama F. Marinos | 2–1 | Al-Ain | Nissan Stadium, Jokohama | 53 704 |
| Al-Ain | 5–1 | Yokohama F. Marinos | Hazza Bin Zayed Stadium, Al-Ajn | 24 826 | |
| Al-Ain wygrał w dwumeczu 6 – 3 | |||||
Statystyki
edytujOsiągnięcia według klubów
edytujPochyleniem oznaczono kluby, które już nie istnieją lub startują w innych konfederacjach.
| Drużyna | Zwycięzca | Finalista |
|---|---|---|
| Al-Hilal | 4 | 5 |
| Pohang Steelers | 3 | 1 |
| Urawa Red Diamonds | 3 | 1 |
| Esteghlal | 2 | 2 |
| Seongnam | 2 | 2 |
| Al-Ain | 2 | 2 |
| Al-Ittihad | 2 | 1 |
| Jeonbuk Hyundai Motors | 2 | 1 |
| Al-Sadd | 2 | 0 |
| Guangzhou Evergrande | 2 | 0 |
| Maccabi Tel Awiw | 2 | 0 |
| Suwon Samsung Bluewings | 2 | 0 |
| Thai Farmers Bank | 2 | 0 |
| Ulsan Hyundai | 2 | 0 |
| Jubilo Iwata | 1 | 2 |
| Liaoning Whowin | 1 | 1 |
| Hapoel Tel Awiw | 1 | 1 |
| Busan IPark | 1 | 0 |
| Gamba Osaka | 1 | 0 |
| JEF United Chiba | 1 | 0 |
| Kashima Antlers | 1 | 0 |
| Pas | 1 | 0 |
| Tokyo Verdy | 1 | 0 |
| Western Sydney Wanderers | 1 | 0 |
| Al-Ahli | 0 | 2 |
| FC Seoul | 0 | 2 |
| Persepolis FC | 0 | 2 |
| Yokohama F. Marinos | 0 | 2 |
| Adelaide United | 0 | 1 |
| Al-Ahli | 0 | 1 |
| Al-Arabi | 0 | 1 |
| Al Karama | 0 | 1 |
| Al-Rasheed | 0 | 1 |
| An-Nassr | 0 | 1 |
| Al-Shorta | 0 | 1 |
| Al-Shabab | 0 | 1 |
| BEC Tero Sasana | 0 | 1 |
| Dalian Shide | 0 | 1 |
| Oman Club | 0 | 1 |
| Selangor | 0 | 1 |
| Sepahan | 0 | 1 |
| Yangzee | 0 | 1 |
| Zob Ahan Isfahan | 0 | 1 |
Osiągnięcia według państw
edytuj| Państwo | Zwycięzca | Finalista |
|---|---|---|
| Korea Południowa | 12 | 7 |
| Japonia | 8 | 5 |
| Arabia Saudyjska | 6 | 10 |
| Iran | 3 | 6 |
| Chiny | 3 | 2 |
| Izrael | 3 | 1 |
| Zjednoczone Emiraty Arabskie | 2 | 3 |
| Katar | 2 | 1 |
| Tajlandia | 2 | 1 |
| Australia | 1 | 1 |
| Irak | 0 | 2 |
| Malezja | 0 | 1 |
| Oman | 0 | 1 |
| Syria | 0 | 1 |
Sponsorzy i partnerzy
edytuj- Molten Corporation
- Neom
- Qatar Airways
- Visit Saudi
- Konami
- Visa
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ AFC Champions League: The drama, the glory.... [online], the-AFC [dostęp 2024-08-07] (ang.).
- ↑ The Iraq Times 1963.04.18 — Middle Eastern and North African Newspapers [online], web.archive.org, 7 czerwca 2024 [dostęp 2024-08-07] [zarchiwizowane z adresu 2024-06-07].
- ↑ Asian Club Competitions 1967 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
- ↑ Asian Club Competitions 1968/69 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
- ↑ Asian Club Competitions 1970 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
- ↑ Asian Club Competitions 1971 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
- ↑ Asian Club Competitions 1972 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
- ↑ Izrael, Kazachstan i Azerbejdżan grają w Euro, chociaż nie leżą w Europie. Dlaczego? "Sport przeplata się z polityką" [online], naTemat.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
- ↑ The Asian Club Championship [online], web.archive.org, 9 kwietnia 1997 [dostęp 2024-08-07] [zarchiwizowane z adresu 1997-04-09].
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona Azjatyckiej Ligi Mistrzów. the-afc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-23)].