Andrzej Wasylewski

Kontakt z muzyką miał od najmłodszych lat, gdyż jego ojciec Bolesław Wasylewski grał na fortepianie i skrzypcach. Ojciec poległ w powstaniu warszawskim, gdy Andrzej miał siedem lat.

Po wojnie uczył się w Zakładzie Wychowawczo-Naukowym o.o. Pijarów w Rakowicach pod Krakowem. Uczestniczył w zajęciach i obozach krakowskiej Young Men’s Christian Association (YMCA). Obiekt, w którym mieściła się jej siedziba, po likwidacji przejął Młodzieżowy Dom Kultury (MDK). Dla sekcji muzycznej i dostępnej tam gitary, porzucił prywatne lekcje fortepianu. Był to okres edukacji w II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, którego absolwentami byli uznani i cenieni dziś muzycy jazzowi, m.in. Jerzy „Duduś" Matuszkiewicz i Andrzej Trzaskowski. Tam też nasiąknął muzyką jazzową.

W 1957 pozostawił prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim i wyjechał do Łodzi, gdzie rozpoczął Studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera (PWSFTviT). Jako operator zadebiutował w 1961 roku zdjęciami do szkolnej etiudy fabularnej pt. „Holden”^[1] na motywach fragmentów ,,Buszujący w zbożu” J.D. Salingera, w reżyserii Krzysztofa Zanussiego. Film dyplomowy zrealizował w Islandii i w 1967 uzyskał dyplom magistra na Wydziale Operatorskim.

Jako fotograf, publicznie debiutował podczas VIII Ogólnopolskiej Wystawy Fotografiki^[2] w warszawskiej Zachęcie w 1959, ale już rok wcześniej czytelnicy ówczesnych kolorowych tygodników „Dookoła Świata” i „Panorama Północy” mogli obejrzeć jego obszerne fotoreportaże m.in. z krakowskiego festiwalu Zaduszki Jazzowe.

W 1968 roku był stażystą we francuskiej agencji Office de Radiodiffusion Télévision Française (ORTF) w Paryżu. W następnych latach zrealizował w Telewizji Kraków kilkanaście spektakli Teatru Telewizji, reżyserował programy poetycko−muzyczne, estradowe i cykliczne m.in. „Krakowskie Studio Jazzowe przedstawia”, oraz prowadzone przez Andrzeja Trzaskowskiego „Spotkania z jazzem” (46 odcinków).

W latach 1975 – 1979 reżyserował filmy dla norweskiego publicznego nadawcy radiowo–telewizyjnego Norsk Rikskringkasting (NRK) oraz w USA, dla Music International LH.

W 1976 roku podjął pracę w charakterze reżysera w Redakcji Muzyki Poważnej i w zespole Studia 2 w oddziale warszawskim Telewizji Polskiej (TVP), gdzie zrealizował ok. 40 filmów dokumentalnych i programów muzycznych, m.in. o festiwalach Jazz Jamboree, Złota Tarka, Jazz nad Odrą. Zajmował się również reżyserią widowisk estradowych w Warszawie, Poznaniu i Opolu.

W roku 1979, filmy Wasylewskiego pokazywane były w National Press Club w Waszyngtonie, w Songwriters Hall of Fame w Nowym Jorku oraz Rutgers University w Newark, przez legendarnego amerykańskiego promotora jazzu Willisa Conovera, a podczas festiwalu Jazz Jamboree'79, w jazzowym klubie Akwarium^[3]. Prezentował je również niemieckiej publiczności we Frankfurcie, Mainz i Berlinie, krytyk i producent muzyczny, Joachim E. Berendt. Na jego zaproszenie, w latach 1981 – 1988, Wasylewski reżyserował dla telewizji Südwestfunk Baden-Baden, międzynarodowe, cykliczne „warsztaty jazzowe” i koncerty – New Jazz Meeting.

W latach 1981 – 1993 mieszkał w Paryżu pracując dla telewizji francuskiej Antenne 2 oraz TF1, Point du Jour Production i Micromegas. Był dyrektorem artystycznym agencji Micromegas Production – Promotion Artistique. Współtworzył Festival de piano-jazz polonais w Instytucie Polskim w Paryżu w roku 1991. Powrócił do realizacji programów, widowisk publicystyczno–artystycznych i filmów dokumentalnych, emitowanych za granicą i w TVP, m.in. o sztuce i podróżach. Wiele z nich zrealizował wspólnie ze swoją żoną, scenarzystą i reżyserem, Danutą Wasylewską^[4].

Jest twórcą dokumentalnego serialu historycznego Jazzowe dzieje Polski, którego premiera miała miejsce podczas 50. edycji festiwalu Jazz Jamboree (2008), w kinie „Muranów” w Warszawie^[5]. W 2018 roku, nakładem Instytutu Pamięci Narodowej ukazała się jego książka pt. „Jazzowe dzieje Polaków. Biografia wielogłosowa”, wzbogacona o cztery płyty DVD z filmami i koncertami jazzowymi^[6]. Premiera albumu miała miejsce w Piwnicy pod Baranami podczas 63. Krakowskich Zaduszek Jazzowych^[7].

Od 1970 roku jest członkiem Związku Artystów Scen Polskich (ZASP), a od 1973 r. należy do Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

9 lipca 2008 roku został odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” za upowszechnianie kultury^[8].

W 2009 r. Walny Zjazd Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego (PSJ) przyznał mu tytuł Członka Honorowego Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego.

Andrzej Wasylewski pochodzi z wywodzącej się ze Lwowa rodziny wybitnych popularyzatorów historii o tradycjach dziennikarsko–literackich. Żona, Danuta, również pochodzi z lwowskiej rodziny. Jej ojciec Karol Baraniecki był wybitnym rysownikiem karykaturzystą.

Prapradziad po kądzieli Tadeusz „Chochlik” Wasilewski herbu Drzewica (1795 – 1850), był absolwentem Uniwersytetu Lwowskiego, wicemarszałkiem Sejmu Stanowego, autorem rozpraw, m.in. o włościanach w Galicji – „Dzieje ludu wiejskiego w Polszcze.” Prababka Felicja Boberska z domu Wasilewska (1825 – 1889) była publicystką i pedagogiem. Pradziad Juliusz Starkel (1840 – 1918) był pisarzem, publicystą, wydawcą i redaktorem lwowskiego „Dziennika Literackiego”.

Stryj Stanisław Wasylewski (1885–1953), absolwent filologii Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, uprawiał eseistykę historyczno–literacką, w 1936 roku został laureatem Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury.

Ojciec Bolesław Wasylewski (1907–1944) absolwent filologii Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, był miłośnikiem i twórcą fotografii, publicystą i wydawcą periodyku „W młodych oczach”. W czasie okupacji prowadził tajne komplety, był redaktorem w konspiracyjnym organie prasowym Delegatury Rządu na Kraj – ”Rzeczpospolita Polska”, oraz ”Kurierze Stołecznym”, będącym dziennikiem powstańczym Stronnictwa Pracy. Matka, Helena Wasylewska–Fierich (1914 – 2003) z zawodu filolog, w czasie Powstania Warszawskiego działała w powstańczej służbie sanitariuszek (opaska powstańcza PCK, nr B3203/VIII), a po wojnie uczyła w krakowskich liceach.

• Nagroda Prezesa PRiTV za całokształt osiągnięć artystycznych w realizacji telewizyjnych programów i filmów muzycznych (1979)
• Nagroda Publicystów PSJ za film pt. Nie strzelać do muzyki (USA) (1979)
• Nagroda na „International Jazz Film Saloon” za film pt. Vocal summit (1985)
• Nagroda Prezesa Komitetu ds. Radia i Telewizji „za wartości muzyczne i dokumentalne cyklu programów telewizyjnych Mój Jazz (1988)
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” za upowszechnianie kultury (2008)^[8]
• Grand Prix Jazz Melomani 2018 w kategorii „Krytyk-dziennikarz roku” za wydawnictwo pt. Jazzowe dzieje Polaków. Biografia wielogłosowa.

• 1972: Winobranie
• 1972: Pióropusz czy korona
• 1972: Inter-Tie 72
• 1972: Góralskie podłazy, czyli chodzenie z kolędnikami i szopka na gody
• 1973: Zagrajcie a napiszą
• 1973: Tematy polskie
• 1973: Serce. Stu Martin
• 1973: Ptak Cezariusz
• 1973: Przecież nic się nie stało
• 1973: Portraits from Cracow
• 1973: Oslo
• 1973: Miłość czysta u kąpieli morskich
• 1973: Karnawał żywiecki
• 1973: Gadające zwierciadełko
• 1973: ...że dni nasze wiosenne...
• 1974: Beginning or end
• 1975: Zaduszki Jazzowe
• 1975: Z krainy fieldów i fiordów
• 1975: U źródeł muzyki norweskiej
• 1975: Portret Jazzem Malowany: Sarah Vaughan
• 1975: Norweska ballada
• 1975: Jazz nad Odrą'75
• 1975: Gorale, gorale
• 1975: Edward Grieg
• 1975: Alek, Duduś, Drążek...
• 1976: Portret Jazzem Malowany: Gil Evans
• 1976: Portret Jazzem Malowany: Woody Herman
• 1976: Portret Jazzem Malowany: Stan Kenton
• 1976: Portret Jazzem Malowany: Benny Goodman
• 1976: Na przykład... Muniak
• 1976: Gramy standard!
• 1977: Portret Jazzem Malowany: Muddy Waters
• 1977: Tobie Polsko śpiewamy
• 1977: Kontrapunkt w synkopach
• 1978: Przed nami Bombaj
• 1978: Muzyka Indii
• 1978: Korowód
• 1978: Jazz Yatra ’78
• 1978: Adam Makowicz
• 1979: Willis Conover and the World of Jazz
• 1979: Podróż magiczna
• 1979: Nie strzelać do muzyki (USA)
• 1979: Fotoplastykon, czyli Ptaszyna opisanie podróży do Indyj
• 1980: Tu się zaczęło – Nowy Orlean
• 1980: Pozłacany warkocz
• 1980: Papaya – czyli skąd się biorą dziewczynki
• 1980: Duet Gary Burton – Chick Corea
• 1980: Czas jazzu – Willis Conover
• 1980: Adam na Brodwayu
• 1981: Dzień dobry kapitanie!
• 1982: We'll Remember Coltrane^[9]
• 1982: Percussion summit
• 1983: Vocal summit
• 1985: World music
• 1986: Od raga do rocka z Joe Berendtem
• 1986: Anglo – Polish Jazz Meeting
• 1987: Old friends
• 1988: Carla & Steve
• 1989: New Jazz Meeting^[10][11]
• 1990: Un jour Olga
• 1990: Othodoxie
• 1991: Pokoik na Kremlu
• 1991: Menu – tryptyk normandzki
• 1991: Auture Moscou
• 1991: Aleksandre Kabakov – Moscou l'an vi
• 1992: Moja Europa: Georges Charpak – Fizyk. Lureat nagrody Nobla 1992
• 1992: Moja Europa: Anna Prucnal. Zawód: Gwiazda
• 1993: Moja Europa: Monsieur Franciszek Starowieyski
• 1993: Miłosz Magin
• 1994: Szklany dom
• 1994: Moja Europa: Fotograf rzeczy, których nie ma
• 1994: Moja Europa: Jak Fiszer buduje Paryż
• 1995: Gość w dom
• 2002: Apetyt na Europę
• 2008: Jazzowe dzieje Polski^[5]

• Andrzej Wasylewski – biogram w bazie filmpolski.pl
• JAZZOWE DZIEJE POLSKI: W dziesięciu odsłonach według Andrzeja Wasylewskiego (Jazz Forum)
• Mikołaj Lipowski: Andrzej Wasylewski. W: Andrzej Wasylewski: Jazzowe dzieje Polaków. Biografia wielogłosowa. Warszawa: IPN, 2018, s. 309. ISBN 978-83-8098-348-9.

• Andrzej Wasylewski w bazie filmpolski.pl
• Andrzej Wasylewski w bazie Filmweb
• Andrzej Wasylewski w bazie IMDb (ang.)
• Andrzej Wasylewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-08] .
• Wielka opowieść o polskim jazzie. „Jazzowe dzieje Polaków”, wg Andrzeja Wasylewskiego (Polskie Radio Program II)
• Jazz on the Screen: A jazz and blues filmography by David Meeker, filmografia Andrzeja Wasylewskiego w bazie The Library of Congress