Andreas Fromm
Andreas Fromm (ur. w 1621 w Pänitz k. Wusterhausen (Marchia Brandenburska), zm. 16 października 1683 w Pradze)[1][2] – niemiecki kompozytor epoki baroku.
 Andreas Fromm na XVIII-wiecznej rycinie sporządzonej na podstawie obrazu Karela Škréty (1782) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1621 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
16 października 1683 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Życiorys
edytujAndreas Fromm był synem luterańskiego pastora, również Andreasa, proboszcza Pänitz i jego żony Margarete, córki superintendenta Daniela Michaelisa, która przedwcześnie zmarła. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej Andreas Fromm wraz z ojcem znalazł się na krótko w Berlinie, gdzie poznał Johanna Crügera, którego twórczość stała się dla Fromma wzorem. Od roku 1638 pobierał nauki w szczecińskim Pedagogium, a w latach 1641-1644 studiował teologię we Frankfurcie nad Odrą. Następnie pracował jako kantor w Altdamm (obecnie dzielnica Szczecina - Dąbie). W roku 1648 działał w kościele zamkowym w Szczecinie, zastępując tam chorego kaznodzieję, a 11 grudnia tegoż roku otrzymał posadę kantora Pedagogium Szczecińskiego. Od 1649 roku był też kantorem w Gimnazjum Mariackim, a później w kościele Mariackim[1][2].
W 1651 roku został wpisany na Uniwersytet w Rostocku jako „Magister Andreas Fromm, Wusterhusa-Marchicus, professor pedagogiki Stettinensis et vocatus Pastor et inspector Svevo-Coloniensis”[1]. W tym samym roku otrzymał godność licencjata i jako pastor udał się do Kolonii nad Szprewą (współcześnie część Berlina[1], gdzie został proboszczem[3]. W tym czasie już nie komponował i prawdopodobnie całkowicie poświęcił się teologii[1][2]. Na zlecenie księcia Fryderyka Wilhelma I stał się rozjemcą w sporze z kościołem reformowanym (kalwińskim), jednak jego zaangażowanie przeciw kalwinistom spowodowało wydalenie go ze służby księcia. Na krótko wyjechał do Wittenbergi, gdzie był wykładowcą[2].
W 1668 roku przeniósł się z rodziną do Pragi i przeszedł na katolicyzm; krok ten uzasadnił w dziele Compendium metaphysicum. W latach 1668–1671 był dziekanem w Kamnitz w północnych Czechach, a następnie został kanonikiem w Litomierzycach. Ostatnie dwa lata życia spędził w klasztorze norbertanów na Strahowie w Pradze, gdzie zmarł w wieku 62 lat[1][4].
Dzieła muzyczne
edytujKompozycje Fromma były wydawane za jego życia, przez Georga Götzke (w latach 1649 i 1650), oraz Mamphrasena Jeremiasa (w roku 1649). Do czasów dzisiejszych zachowało się tylko kilka jego utworów, są to dwa dialogi oratoryjne, będące najstarszymi przykładami oratorium w muzyce niemieckiej[1]:
- Actus musicus vom reichen Man und Lazarus na 14 głosów (dwa chóry) i instrumenty (1649)
- Dialogus Pentecistallis - na 10 głosów (dwa chóry) i instrumenty (1649)
Nie zachowała się jego Pieśń pogrzebowa (Grabe-lied) na cześć aptekarza książęcego i asesora sądowego Georga Dethardinga (1650)[1][3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Chandra 1987 ↓.
- ↑ a b c d Fritz Feldmann, Dorothea Schröder: Fromm, Andreas. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-02)]. via Oxford University Press. (ang.).
- ↑ a b Noack i Splett 1997 ↓.
- ↑ Feldmann 2004 ↓.
Bibliografia
edytuj- Zofia Chandra: Fromm Andreas. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987. ISBN 83-224-0344-5. OCLC 165082792. (pol.).
- Fritz Feldmann: Fromm, Andreas. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. F. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Kompozytorzy szczecińscy do 1945, t. 1. Eugeniusz Kus, Mikołaj Szczęsny i Edward Włodarczyk (red.). Wyd. I. T. 1. Szczecin: Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, 2003, s. 29–30, 113–114. ISBN 83-916790-4-7. (pol.).
- Andreas Fromm. W: Lothar Noack, Jürgen Splett: Bio-Bibliographien. Brandenburgische Gelehrte der Frhen Neuzeit.Berlin-Cölln 1640-1688. Berlin: Akademie Verlag, 1997, s. 124 i nast.. Google Książki. ISBN 3-05-002840-8. (niem.).
- Józef Chomiński, Krystyna Wilkowska-Chomińska: Historia muzyki. T. 2. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1990. ISBN 83-224-0383-6. (pol.).