Aleksander Załuski (1608–1693)

wojewoda rawski

Aleksander Załuski (ur. 1608, zm. 19 czerwca 1693 roku) – wojewoda rawski od 1676 roku, kasztelan rawski w 1674 roku, podkomorzy rawski w 1665 roku, cześnik rawski w 1665 roku[1], marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1684 roku[2].

Aleksander Załuski
Herb
Junosza
Rodzina

Załuscy herbu Junosza

Data urodzenia

1608

Data śmierci

19 czerwca 1693

Ojciec

Wawrzyniec Załuski

Żona

Katarzyna z Olszowskich
Zofia z Koniecpolskich

Dzieci

Andrzej Chryzostom Załuski
Aleksander Józef Załuski
Marcin Załuski
Hieronim Załuski
Franciszek Jan Załuski
Ludwik Bartłomiej Załuski
Teresa Chlebowska
Karol Załuski

Życiorys

edytuj

Był synem Wawrzyńca, kasztelana gostyńskiego. W 1674 roku został kasztelanem rawskim, a następnie w 1676 wojewodą rawskim. Swoją karierę zawdzięczał w pierwszym rzędzie małżeństwu z Katarzyną Olszowską kasztelanką spicymierską, rodzoną siostrą podkanclerzego koronnego, a później prymasa Andrzeja Olszowskiego, który odgrywał pierwszoplanową rolę w państwie jako kierownik polityki za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Poseł na sejm nadzwyczajny 1668 roku, poseł sejmiku rawskiego na sejm nadzwyczajny abdykacyjny 1668 roku[3]. Poseł na sejm konwokacyjny 1668 roku z ziemi rawskiej[4]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na tym sejmie[5]. Jako poseł na sejm konwokacyjny 1674 roku z ziemi rawskiej był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na tym sejmie[6]. Jako senator brał udział w sejmie zwyczajnym 1683 roku[7]. Deputat z Senatu do konstytucji 1683 roku[8].

Jego dzieci, dzięki pozycji ojca, a zwłaszcza wpływom wuja – prymasa szybko zdobywały godności kościelne i świeckie, dzięki czemu rodzina Załuskich uzyskała w XVIII w. duże znaczenie i wpływy w Rzeczypospolitej. Spośród synów Aleksandra najbardziej znanym jest Andrzej Chryzostom, kanclerz wielki koronny i biskup warmiński. Karierze duchownej poświęcili się również dwaj młodsi synowie Aleksandra, Ludwik Bartłomiej biskup płocki i Marcin biskup pomocniczy płocki. Kolejni synowie Aleksandra pozostali w stanie świeckim. Byli to: Aleksander Józef wojewoda rawski (po ojcu), Hieronim kasztelan rawski, Franciszek Jan wojewoda czernihowski a następnie płocki. Ich przyrodni brat Karol Załuski (zm. 1735), urodzony z drugiego małżeństwa Aleksandra z Zofią Koniecpolską, osiągnął jedynie kuchmistrzostwo wielkie litewskie.

Przypisy

edytuj
  1. Lauda ziemi rawskiej i województwa rawskiego : 1583–1793 / opracowali Michał Bąk, Mikołaj Borkowski, Krzysztof Chłapowski, Andrzej Haratym. Tomasz Płóciennik, Łukasz Przybyłek, Eugeniusz Walczuk ; pod redakcją naukową Mirosława Nagielskiego, Warszawa 2017, s. 291, 294, 303.
  2. Złota księga szlachty polskiej, r. XVIII, Poznań 1896, s. 130.
  3. Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 380.
  4. Diariusz sejmu konwokacyjnego 1668 roku. Opracował Kazimierz Przyboś, Kraków 2009, s. 70.
  5. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 500.
  6. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 131.
  7. Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 175.
  8. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 344.