Adolf Sowiński

polski poeta, prozaik, krytyk, tłumacz

Adolf Jan Sowiński (ur. 2 stycznia 1914 w Kielcach, zm. 3 grudnia 1963 w Pruszkowie) – poeta, prozaik, krytyk, tłumacz.

Adolf Sowiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1914
Kielce

Data i miejsce śmierci

3 grudnia 1963
Pruszków

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

literatura, poezja

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Adolfa Sowińskiego na Cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Jana, pracownika kolei, i Wiktorii z Górskich. W 1933 ukończył kieleckie Gimnazjum im. Mikołaja Reja i zdał maturę. W trakcie nauki, w latach 1931–1932, wydawał pismo „Echa Szkolne”[1], w którym pod ps. Władysław Sonin zamieszczał własne artykuły, felietony i wiersze. Debiutował w 1932 opowiadaniem pt. Taki sobie „ciota”, opublikowanym w „Kuźni Młodych” nr 12. Pierwszy swój wiersz pt. Samarytanka opublikował w 1934 na łamach „Wiadomości Literackich” nr 29. W latach 1933–1939 studiował filologię klasyczną i germanistykę na Uniwersytecie Józefa Piłsudskiego, w 1938 jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej studiował w Lipsku. W 1939 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Wiersze, artykuły i recenzje publikował m.in. na łamach „Gazety Polskiej” (1935–1939), „Lwowa Literackiego” (1935), „Skamandra” (1935–1939), „Sygnałów” (1938), „Ateneum” (1938–1939). 3 września 1939 ukazał się drukiem w „Gazecie Polskiej” wiersz Pieśń wojenna, który napisał Sowiński w reakcji na agresję hitlerowską. W późniejszym okresie utwór był wielokrotnie przedrukowywany w rozmaitych pismach oraz antologiach[2].

W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Krakowie i był zatrudniony jako pracownik administracyjny w spółdzielni „Społem”. W 1943 publikował wiersze w konspiracyjnym „Miesięczniku Literackim”. Aresztowany i więziony w Radomiu, po interwencji kierownictwa spółdzielni „Społem” został zwolniony i skierowany do pracy w Starachowicach.

Po II wojnie światowej, w latach 1945–1947 mieszkał kolejno w Starachowicach i Radomiu, gdzie ponownie pracował w „Społem”. W 1947 przeniósł się do Łodzi i został zatrudniony w redakcji tygodnika „Kuźnica”, na łamach którego ogłaszał w latach 1946–1950 wiersze, prozę, recenzje i tłumaczenia z literatury francuskiej i niemieckiej (od 1947). W latach 1948–1956 publikował w miesięczniku „Twórczość”. Od 1948 należał do PPR, a potem do PZPR. Zamieszkał w Warszawie. W 1950 podjął pracę w redakcji „Nowej Kultury”, gdzie w latach 1950–1956 zamieszczał liczne artykuły, recenzje i tłumaczenia. W 1952 został członkiem Związku Literatów Polskich, a w 1956 Polskiego PEN Clubu. W latach 1956–1958 pracował jako sekretarz i kierownik Wydziału Prasowo-Kulturalnego Ambasady Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Wiedniu. W 1958 ze względów osobistych został odwołany z pracy w Ambasadzie i do 1963 pozostawał w Austrii prywatnie. W 1961 został skreślony z listy członków ZLP; w 1963 przywrócony w prawach członka[3].

Opublikował wiele prac związanych z rejonem Kielecczyzny. Przekładał z języka francuskiego (France’a, Maupassanta, Voltaire’a), niemieckiego (Brechta) i greckiego (Lukiana).

W 1943 ożenił się z Barbarą ze Smoszewskich (1920–2014).

Zmarł w Pruszkowie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 77-4-15)[4].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Twórczość wybrana

edytuj
  • Gospoda zmierzchu. Warszawa: J. Mortkowicz 1939 – poezje.
  • Ściegienny, wikary z Wilkołazu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1948.
  • Lata szkolne. Opowieść o Stefanie Żeromskim. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954.
  • Fryderyk Schiller, wielki poeta niemiecki. Warszawa: Wiedza Powszechna 1955.
  • Wybór wierszy i przekładów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956.

Przypisy

edytuj
  1. A. Massalski, J. Szczepański, Słownik biograficzny zasłużonych nauczycieli i wychowanków. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Kielce 2010, s. 113.
  2. Adolf Sowiński – Pieśń wojenna – zbiór pieśni i wierszy o tematyce wojennej z historycznym komentarzem [online], II WOJNA ŚWIATOWA - najlepszy portal poświęcony historii, 13 lipca 2021 [dostęp 2023-09-27] (pol.).
  3. Adolf Sowiński [online], pisarzeibadacze.ibl.edu.pl [dostęp 2023-09-27].
  4. Cmentarz Stare Powązki: ADOLF SOWIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-09-27].
  5. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

Bibliografia

edytuj
  • Maria Kotowska-Kachel, Sowiński Adolf, 1914–1963, poeta, tłumacz, [w:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik bibliograficzny, tom VII: R–Sta (pod redakcją Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałagan), Warszawa 2001, s. 396–397.