4 Dywizja Lekka (III Rzesza)

Dywizja została sformowana rozkazem z dnia 1 kwietnia 1938 roku w Wiedniu, po włączeniu w skład Wehrmachtu wojsk austriackich po Anschlussie Austrii. Dywizji powstała na bazie austriackiej Dywizji Szybkiej (Schnelle Division), sformowanej w 1935 roku, przejmując jej wyposażenie oraz część kadry^[1]. Jej dowódcą pozostał dowodzący Dywizją Szybką od października 1936 roku generał byłej armii austriackiej Alfred von Hubicki^[1]. Macierzystym garnizonem dywizji był Wiedeń^[1]. Dywizję zreorganizowano i wymieniono większość sprzętu na niemiecki, a jej liczebność wzrosła z 8 do 10 tysięcy żołnierzy^[2]. Włączono również do niej część pododdziałów dawnej austriackiej 1 Dywizji Piechoty^[1].

W marcu 1939 roku dywizja uczestniczyła w zajęciu Czechosłowacji.

W trakcie kampanii wrześniowej w 1939 roku walczyła w składzie XVIII Korpusu Armijnego 14 Armii. Walczyła od 1 września 1939 roku, atakując tego dnia w Beskidzie Wyspowym w kierunku Rabki i Myślenic^[3]. Od 2 września walczyła przeciwko polskiej 10 Brygadzie Kawalerii prowadzącej działania opóźniające^[2]. 5 września została skierowana w stronę Dunajca, który zaczęła forsować 6 września^[4]. 7 września doprowadziła do rozproszenia i odegrała rolę w rozbiciu 24 Dywizji Piechoty^[4]. 8 września zdobyła Dębicę^[4]. Tego dnia ponownie starła się z 10 Brygadą Kawalerii, a 9 września wkroczyła do Rzeszowa i walczyła w rejonie Łańcuta, który zajęła 10 września^[5]. Po walkach pod Tomaszowem Lubelskim, 23 września dywizja została wycofana za San, kończąc walki w Polsce^[6]. Straty podczas kampanii według załącznika do dziennika działań wyniosły 201 zabitych, 492 rannych i 97 zaginionych, ale zdaniem Norberta Bączyka dane te są niespójne z innymi dokumentami i ogólne straty były wyższe i mogły sięgnąć 1000 żołnierzy^[6].

Po zakończeniu walk w Polsce pozostała w odwodzie Naczelnego Dowództwa. Rozkazem z dnia 3 stycznia 1940 roku została przekształcona w 9 Dywizję Pancerną.

• gen. mjr Alfred Ritter von Hubicki (1938 – 1940)

• dowództwo
• 10 pułk strzelców kawalerii (Kavallerie-Schützen-Regiment 10)
  • I batalion
  • II batalion
• 11 pułk strzelców kawalerii (Kavallerie-Schützen-Regiment 11)
  • I batalion
  • II batalion
• 9 pułk rozpoznawczy (Aufklärungs-Regiment 9)
  • I dywizjon (motocyklowy)
  • II dywizjon (samochodów pancernych
• 33 batalion pancerny (Panzer-Abteilung 33)
• 102 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 102) (I i II dywizjon)
• 50 batalion przeciwpancerny (Panzerabwehr-Abteilung 50)
• 86 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 86)
• 85 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 85)
• 60 dywizyjne zgrupowanie zabezpieczenia (Infanterie-Divisions-Nachschubführer 60)

W 1939 roku w 33 Batalionie pancernym dywizja posiadała 34 czołgi lekkie PzKpfw I, 23 PzKpfw II i 5 czołgów dowodzenia, a w 9 Pułku Rozpoznawczym 30 samochodów pancernych SdKfz 221 i 45 SdKfz 222^[2].

• Carl Hans Hermann Die 9. Panzer-Division 1939 - 1945 wyd. Podzun-Pallas-Verlag, Friedberg 1982
• Lexikon der Wehrmacht
• Norbert Bączyk. 4. Dywizja Lekka w kampanii polskiej 1939. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr specjalny 7 (1/2010): Broń pancerna w II wojnie światowej (6), s. 14-27, 2010. Magnum X. ISSN 1230-1655.