2 Grupa Łączności

2 Grupa Łączności
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1929 i 1939
Rozformowanie	1933 i 1939
	Dowódcy
Pierwszy	ppłk łącz. Tadeusz Argasiński
Ostatni	płk łącz. Jan Kaczmarek
	Organizacja
Dyslokacja	garnizon Toruń; garnizon Kraków; garnizon Warszawa
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	wojska łączności
Podległość	Ministerstwo Spraw Wojskowych; (1929-1933); Dowództwo Wojsk łączności M.S.Wojsk. (1939)

2 Grupa Łączności (2 GŁącz) - związek organizacyjny łączności Wojska Polskiego.

Wiosną 1929 została wprowadzona nowa organizacja wojsk łączności, której cechą charakterystyczną było oddzielenie spraw dowodzenia od administracji (służba łączności)^[1]. W nowej organizacji powołano do życia Szefostwo Łączności Ministerstwa Spraw Wojskowych, Centrum Wyszkolenia Łączności oraz trzy dowództwa grup łączności, a także utworzono stanowiska szefów łączności we wszystkich trzydziestu dywizjach piechoty. Dowódcy grup łączności byli niezależni od szefa Szefostwa Łączności MSWojsk. (mjr łącz. inż. Kazimierz Goebel) i podlegali bezpośrednio generałowi Kazimierzowi Fabrycemu, II wiceministrowi spraw wojskowych, a od 31 lipca 1931 - I wiceministrowi spraw wojskowych.

Dowództwo 2 Grupy Łączności zostało utworzone w Toruniu. Na stanowisko dowódcy grupy został wyznaczony ppłk łącz. Tadeusz Argasiński, dotychczasowy dowódca pułku radiotelegraficznego. Pierwszym oficerem sztabu został mjr łącz. Edward Wolski z 1 pułku łączności, natomiast drugim oficerem sztabu kpt. łącz. mgr Leon Gołębiowski z 7 Okręgowego Szefostwa Łączności^[2].

Dowództwu grupy zostały podporządkowane następujące oddziały i pododdziały łączności:

5 samodzielny batalion łączności w Krakowie,
7 samodzielny batalion łączności w Poznaniu,
8 kompania szkolna łączności,
stacja radiotelegraficzna „Kraków” w Krakowie,
stacja radiotelegraficzna „Poznań” w Poznaniu,
stacja radiotelegraficzna „Rozewie”^[3].

2 lipca 1930 Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz w sprawie wprowadzenia w życie drugiej fazy organizacji wojsk łączności. Rozformowany został wówczas 2 pułk łączności w Jarosławiu. Samodzielne bataliony łączności (5 w Krakowie, 7 w Poznaniu i 9 w Brześciu) zostały przeformowane w bataliony telegraficzne. Sformowano cztery bataliony telegraficzne (2, 3, 4 i 6) i trzy plutony konne telegraficzne. Stacje radiotelegraficzne przemianowano na plutony radiotelegraficzne.

W styczniu 1931 mjr łącz. Edward Wolski został wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 pułku łączności. Obowiązki I oficera sztabu objął mjr łącz. Zenon Konarski, dotychczasowy szef łączności 9 DP^[4].

Z dniem 1 września 1931 został zmniejszony skład osobowy Dowództwa 2 GŁącz (P.S. 10-740 skład osobowy Nr 1) o stanowiska II i III oficera sztabu oraz trzech urzędników kat. III (pozostał jeden urzędnik III kat.)^[5].

3 listopada 1931 Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz w sprawie reorganizacji wojsk łączności^[6]. W ramach przeprowadzonej reorganizacji między innymi zostało zlikwidowane Dowództwo 3 Grupy Łączności w Przemyślu i 1 pułk łączności w Zegrzu, natomiast Dowództwo 2 GŁącz (ppłk łącz. Tadeusz Argasiński, mjr łącz. Zenon Konarski i mjr łącz. mgr Leon Gołębiowski) zostało dyslokowane z garnizonu Toruń do garnizonu Kraków^[7].

Pod koniec 1931 organizacja pokojowa grupy przedstawiała się następująco:

5 batalion telegraficzny w Krakowie,
6 batalion telegraficzny w Jarosławiu,
7 batalion telegraficzny w Poznaniu,
kadra 2 batalionu telegraficznego w Przemyślu,
kadra kompanii szkolnej 2 batalionu radiotelegraficznego w Krakowie,
kadra kompanii szkolnej 3 batalionu radiotelegraficznego w Przemyślu,
3 pluton radiotelegraficzny w Krzesławicach,
4 pluton radiotelegraficzny w Poznaniu,
7 pluton radiotelegraficzny w Stanisławowie.

oraz kompanie telegraficzne dywizji piechoty.

Z dniem 16 listopada 1932 zostali powołani na III pięciomiesięczny informacyjny kurs dla oficerów sztabowych łączności przy Ministerstwie Poczt i Telegrafów: ppłk łącz. inż. Emil Kaliński, w charakterze wojskowego kierownika kursu do 31 grudnia 1932 z równoczesnym pełnieniem obowiązków dowódcy 1 GŁącz. i ppłk łącz. Tadeusz Argasiński, w charakterze wojskowego kierownika kursu od 1 stycznia do 15 kwietnia 1933 z równoczesnym pełnieniem obowiązków dowódcy 2 GŁącz. oraz mjr łącz. Wincenty But z 1 GŁącz. i mjr łącz. Zenon Konarski z 2 GŁącz., w charakterze słuchaczy^[8]^[9].

W styczniu 1933 Dowództwo 2 Grupy łączności zostało zlikwidowane, a jej skład osobowy przeniesiony do Dowództwa 1 Grupy Łączności: ppłk łącz. Tadeusz Argasiński, na stanowisko dowódcy, mjr łącz. Zenon Konarski i mjr łącz. mgr Leon Gołębiowski^[10].

19 kwietnia 1939 po raz drugi zostało utworzone Dowództwo 2 Grupy Łączności w Warszawie. Dowództwo występowało wyłącznie w organizacji pokojowej wojska. Z chwilą zarządzenia mobilizacji uległo likwidacji^[11]. Na stanowisko dowódcy 2 GŁącz został wyznaczony płk łącz. Jan Kaczmarek.

Dowódcy 2 Grupy Łączności zostały podporządkowane następujące oddziały i pododdziały łączności:

5 batalion telegraficzny w Krakowie,
6 batalion telegraficzny w Jarosławiu,
7 batalion telegraficzny w Poznaniu,
kadra 3 batalionu telegraficznego w Grodnie,
kadra 4 batalionu telegraficznego w Brześciu,
kadra 2 kompanii szkolnej radio w Krakowie,
kadra 3 kompanii szkolnej radio w Przemyślu,
stacja radiotelegraficzna nr 2 w Lidzie (jednostka mobilizująca - 77 pp^[12]),
stacja radiotelegraficzna nr 3 w Krzeszowicach pod Krakowem (2 plot^[13]),
stacja radiotelegraficzna nr 4 w Poznaniu (kompania łączności 14 DP^[14])

oraz pododdziały łączności wielkich jednostek piechoty i kawalerii stacjonujące na terenie okręgów korpusów nr: III, V, VII, IX i X, w tym również kompanię łączności Obszaru Warownego „Wilno”.

Stacje radiotelegraficzne nr 2-4 były radiostacjami stałymi głębokiego radiowywiadu. Pozostawały w bezpośredniej i wyłącznej dyspozycji Oddziału II Sztabu Głównego^[15]. Prace radiostacji koordynował Referat Radiowywiadu Biura Szyfrów.

Dowództwa grup łączności zostały powołane „do inspekcjonowania oddziałów wojsk łączności (…) krótki okres istnienia uniemożliwił powyższym organom wykazanie się jakimikolwiek osiągnięciami”^[16].

21 sierpnia 1939 został wydany rozkaz o sformowaniu pułku łączności w Jarosławiu. Nowa jednostka miała być utworzona z dniem 1 stycznia 1940 na bazie 6 batalionu telegraficznego oraz I batalionu pułku radio, który miał być przeniesiony z Warszawy. Z chwilą ogłoszenia powszechnej mobilizacji zarządzenia dotyczące formowania pułku zostały wstrzymane^[17].

Przypisy

↑ Piotr Stawecki, Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego ..., s. 180.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 27 kwietnia 1929 r., Nr 9, s. 117, 129.
↑ Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej ..., s. 206.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 28 stycznia 1931 r., Nr 1, s. 18.
↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 28 lipca 1931 r., Nr 22, poz. 269.
↑ Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939 ..., s. 197.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 grudnia 1932 r., Nr 13, s. 442.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 grudnia 1932 r., Nr 13, s. 425, 444.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 28 czerwca 1933 r., Nr 8, s. 145, 146.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1933 r., Nr 5, s. 86.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 1073.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 133, 1172. Poprzednio był to 2 pluton radiotelegraficzny w Wilnie, a wcześniej Stacja Radiotelegraficzna Wilno.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 457, 1172. Poprzednio był to 3 pluton radiotelegraficzny w Krzesławicach, a wcześniej Stacja Radiotelegraficzna Kraków.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 494, 1172. Poprzednio był to 4 pluton radiotelegraficzny w Poznaniu, a wcześniej Stacja Radiotelegraficzna Poznań.
↑ Tadeusz Popławski, Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r., s. 143.
↑ Tadeusz Popławski, Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r., s. 139.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. CLXIX-CLXX. Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, s. 204.

Bibliografia

Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
Roczniki oficerskie 1928, 1932.
Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939, Wydawnictwo "Bellona", Warszawa 1994, ISBN 83-11-08368-1.
Władysław Kozaczuk, Bitwa o tajemnice. Służby wywiadowcze Polski i Rzeszy Niemieckiej 1922-1939, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1977.
Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo MON, wyd. I, Warszawa 1964.
Tadeusz Popławski, Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r., Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (36), Warszawa 1965.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, Warszawa 2010, ISBN 978-83-86100-83-5.
PiotrP. Stawecki PiotrP., Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego 12 V 1926 - 12 V 1935, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004, ISBN 83-7399-078-X, OCLC 830637307 .

[1] Piotr Stawecki, Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego ..., s. 180.

[2] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 27 kwietnia 1929 r., Nr 9, s. 117, 129.

[3] Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej ..., s. 206.

[4] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 28 stycznia 1931 r., Nr 1, s. 18.

[5] Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 28 lipca 1931 r., Nr 22, poz. 269.

[6] Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939 ..., s. 197.

[7] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 grudnia 1932 r., Nr 13, s. 442.

[8] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 grudnia 1932 r., Nr 13, s. 425, 444.

[9] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 28 czerwca 1933 r., Nr 8, s. 145, 146.

[10] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1933 r., Nr 5, s. 86.

[11] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 1073.

[12] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 133, 1172. Poprzednio był to 2 pluton radiotelegraficzny w Wilnie, a wcześniej Stacja Radiotelegraficzna Wilno.

[13] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 457, 1172. Poprzednio był to 3 pluton radiotelegraficzny w Krzesławicach, a wcześniej Stacja Radiotelegraficzna Kraków.

[14] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. 494, 1172. Poprzednio był to 4 pluton radiotelegraficzny w Poznaniu, a wcześniej Stacja Radiotelegraficzna Poznań.

[15] Tadeusz Popławski, Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r., s. 143.

[16] Tadeusz Popławski, Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r., s. 139.

[17] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, s. CLXIX-CLXX. Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, s. 204.

[1]