Łomianki (gmina)

Łomianki
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	warszawski zachodni
TERC	1432053
Siedziba	Łomianki
Burmistrz	Tomasz Dąbrowski
Powierzchnia	38,06 km²
Populacja (31.12.2022); • liczba ludności	; 26 701
• gęstość	701,6 os./km²
Nr kierunkowy	22
Tablice rejestracyjne	WZ
	Adres urzędu:ul. Warszawska 115; 05-092 Łomianki
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	9
Liczba miejscowości	10
	Położenie na mapie powiatu;
	52°20′00″N 20°53′00″E/52,333333 20,883333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Łomianki (do 1951 część gminy Młociny^[3] i do 1954 gminy Cząstków) – gmina miejsko-wiejska w Polsce w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim. W skład gminy wchodzi 9 sołectw.

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie warszawskim, a do 1975 w powiecie nowodworskim.

Siedziba gminy to Łomianki.

30 czerwca 2010 r. gminę zamieszkiwało 23 769 mieszkańców, z czego 16 519 miasto Łomianki i 7250 część wiejską^[4]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 26 229 osób^[5]. Według danych z 31 grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwały 27 203 osoby^[6].

Położenie

Miasto i gmina Łomianki położone są 14 km od centrum Warszawy przy drodze krajowej nr 7 Warszawa – Gdańsk (ul. Kolejowa). Łomianki graniczą od północy przez Wisłę z miejscowościami Jabłonna i Rajszew z gminy Jabłonna, i osiedlem Nowodwory w warszawskiej dzielnicy Białołęka, od wschodu z osiedlem Młociny w warszawskiej dzielnicy Bielany, od południa z Kampinoskim Parkiem Narodowym, miejscowościami Laski, i Sieraków z gminy Izabelin, zaś od zachodu ze sołectwami Pieńków oraz Izabelin-Dziekanówek z gminy Czosnów.

Znaczna część Łomianek leży na terenie zalewowym w starorzeczu Wisły, w którym znajdują się m.in. jeziora: Pawłowskie, Fabryczne, Wiejskie, Kiełpińskie, Dziekanowskie i Ostrowskie.

Historia

1951–1954

Gmina Łomianki została utworzona po raz pierwszy 15 maja 1951 w powiecie warszawskim w warszawskim, w związku z włączeniem połowy obszaru gminy Młociny do Warszawy^[7] i równoczesnym przekształceniu obszaru, który nie wszedł w skład Warszawy gminę Łomianki z siedzibą w Łomiankach (Starych)^[8]. W skład gminy Łomianki weszły gromady:

1 lipca 1952 od gminy Łomianki odłączono gromady Laski i Mościska, włączając je do nowo utworzonej gminy Izabelin w nowo utworzonym powiecie pruszkowskim. Równocześnie gminę Łomianki włączono do nowo utworzonego powiatu nowodworskiego w tymże województwie, w związku ze zniesieniem powiatu warszawskiego^[9].

Gminę zniesiono 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[10]:

Osobny artykuł: Buraków (gromada).

Osobny artykuł: Łomianki (gromada).

Od 1973

Gminę Łomianki reaktywowano 1 stycznia 1973 w powiecie nowodworrskim w związku kolejną reformą administracyjną kraju^[11], lecz o innych granicach. W jej skład weszło 14 sołectw^[12]:

W sumie nowa gmina Ożarów Mazowiecki objęła obszary (częściowo) dawnych gmin: Młociny (1951–1954 Łomianki) i Cząstków.

W latach 1975–1998 gmina położona była w stołecznym województwie warszawskim.

1 stycznia 1989 utworzono miasto miasto Łomianki z obszarów należących do sześciu wsi^[13]:

Utworzenie miasta Łomianki w 1989 roku^[13]
Wieś	Powierzchnia (ha)	Obszar
Buraków	114,06	główna część
Dąbrowa	360,18	większa część^[14]
Kiełpin Poduchowny	6,01	mała część^[15]
Łomianki (Stare)	116,07	główna część
Łomianki Dolne	37,02	mniejsza część^[16]
Łomianki Górne	182,66	w całości

1 stycznia 1992 gminę Łomianki i miasto Łomianki połączono w jedną gminę miejsko-wiejską^[17].

Od reformy 1 stycznia 1999 gmina Łomianki należy do powiatu warszawskiego zachodniego w województwie mazowieckim.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[18] gmina Łomianki ma obszar 38,06 km², w tym:

użytki rolne: 51%
użytki leśne: 16%

Gmina stanowi 7,14% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2008^[19]:

Opis	Ogółem		Mężczyźni		Kobiety
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	23 155	100	11 239	48,5	11 916	51,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	608,38		295,3		313,1

Piramida wieku mieszkańców gminy Łomianki w 2014 roku^[20].

Miasto i gmina Łomianki:
* kolorem jasnozielonym zaznaczono sołectwa gminy
* kolorem khaki zaznaczono obszar miasta

Miejscowości, sołectwa i osiedla

Na terenie gminy znajdują się miejscowości podstawowe i ich części^[21]:

Łomianki – miasto,
- Łomianki Centralne – niestandaryzowana część miasta
- Łomianki Górne – część miasta
- Prochownia – niestandaryzowana część miasta
- Stare Łomianki – niestandaryzowana część miasta
Dąbrowa – wieś,
Dziekanów Leśny – wieś, sołectwa Dziekanów Leśny i Dziekanów Bajkowy
Dziekanów Nowy – wieś
Dziekanów Polski – wieś
Kępa Kiełpińska – wieś
Kiełpin – wieś
- Kiełpin-Posilany – niestandaryzowana część wsi
Kiełpin Poduchowny – wieś
Łomianki Dolne – wieś
Sadowa – wieś
- Sadówka – niestandaryzowana część wsi

Podział gminy na jednostki pomocnicze gminy nie odpowiada podziałowi na miejscowości^[22]^[23].

Osiedle	Miejscowości
Buraków	Łomianki
Dąbrowa Leśna	Dąbrowa
Dąbrowa Rajska	Dąbrowa
Dąbrowa Zachodnia	Łomianki i Dąbrowa
Łomianki Baczyńskiego	Łomianki
Łomianki Centralne	Łomianki
Łomianki Fabryczne	Łomianki
Łomianki Górne	Łomianki
Łomianki Majowe	Łomianki
Łomianki Pawłowo	Łomianki
Łomianki Powstańców	Łomianki
Łomianki Prochownia	Łomianki
Łomianki Równoległa	Łomianki
Łomianki Stare	Łomianki
Łomianki Trylogia	Łomianki

Sołectwo	Miejscowości
Dziekanów Bajkowy	Dziekanów Leśny
Dziekanów Leśny	Dziekanów Leśny, Dziekanów Polski, Kiełpin
Dziekanów Nowy	Dziekanów Nowy
Dziekanów Polski	Dziekanów Polski
Kiełpin	Dziekanów Polski
Kępa Kiełpińska	Kępa Kiełpińska
Łomianki Chopina	Łomianki Dolne
Łomianki Dolne	Łomianki Dolne
Sadowa	Dziekanów Polski, Sadowa

Edukacja i nauka

Instytucje naukowe

Centrum Badań Ekologicznych PAN w Dziekanowie Leśnym (do 2002 Instytut Ekologii PAN), ul. M. Konopnickiej 1

Uczelnie wyższe

Wyższa Szkoła – Nowa Edukacja w Łomiankach, ul. S. Staszica 2

Szkoły

Publiczne Liceum Ogólnokształcące im. Karola Wojtyły w Łomiankach, ul. S. Staszica 2
Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Nr 71 Szkoła Mistrzostwa Sportowego Polskiego Związku Koszykówki w Łomiankach, ul. S. Staszica 2
Zespół Szkół w Dziekanowie Leśnym – Gimnazjum nr 2 im. Jacka Kuronia, ul. por. Fr. Akinsa 6
Zespół Szkół w Dziekanowie Leśnym – Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej, ul. por. Fr. Akinsa 6
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Kownackiej, Łomianki, ul. Warszawska 73
Niepubliczna Szkoła Podstawowa „Moja Szkoła” im. Wandy Chotomskiej, Łomianki, ul. Równa 26
Szkoła Podstawowa im. Adolfa Pilcha ps. Góra-Dolina w Dziekanowie Polskim, ul. Rolnicza 435
Szkoła Podstawowa im. Jadwigi i Romana Kobendzów w Sadowej, ul. Strzelecka 35
Prywatna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Przedszkolnymi „Pro Futuro” w Łomiankach, ul. Warszawska 141
Niepubliczna Szkoła Muzyczna o statusie szkoły publicznej, ul. Warszawska 73
Prywatna Szkoła Językowa „Smart Learning” w Łomiankach, ul. Warszawska 31

Przedszkola

Europejskie Przedszkole Niepubliczne „Dziecięca Planeta” w Łomiankach, ul. Działkowa 31
Rodzinny Klub „Zig Zag” Łomiankach, ul. Pionierów 28a
Punkt przedszkolny „Kidi Mini” w Łomiankach, ul. Wiślana 52
Przedszkole Samorządowe nr 1 w Łomiankach, ul. Szpitalna 1,
Przedszkole Samorządowe w Łomiankach, ul. Kolejowa 51
Przedszkole Samorządowe w Dziekanowie Leśnym, ul. M. Konopnickiej 65
Przedszkole Niepubliczne „Słoneczko” w Łomiankach, ul. Warszawska 126
Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki im. Aniołów Stróżów w Łomiankach, ul. Warszawska 152
Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Łomiankach, ul. Jana III Sobieskiego 2
Polsko-Angielskie Przedszkole Niepubliczne „THE TREEHOUSE” w Łomiankach, ul. J. Kusocińskiego 3a
Niepubliczne Przedszkole Promujące Zdrowie „Szkrab” w Łomiankach, ul. Szpitalna 12a
Przedszkole Niepubliczne „Domowe Przedszkole w Krainie Fantazji” w Łomiankach, ul. Równa 26
Przedszkole Akademia Małego Człowieka w Łomiankach Dolnych, ul.Brzegowa 8d
Klub Malucha Krasnal, ul. Zielona 31d
Bajkowa Chatka, ul. 1 Maja 4a
Przedszkole Niepubliczne, ul. Kalinowa 8

Wyznania religijne

Katolicyzm

Kościół św. Małgorzaty

Na terenie miasta i gminy Łomianki działają 4 parafie rzymskokatolickie archidiecezji warszawskiej, dekanatu kampinoskiego. Parafie te to^[24]:

Parafia pw. św. Małgorzaty z Antiochii Pizydyjskiej w Łomiankach, os. Łomianki Górne,
Parafia pw. św. Marka Ewangelisty w Łomiankach, os. Dąbrowa Leśna,
Parafia pw. bł. Marceliny Darowskiej w Łomiankach, os. Buraków,
Parafia pw. Matki Bożej Królowej Rodzin w Dziekanowie Leśnym.

Oprócz parafii działają tu także klasztor Augustianów (os. Buraków), Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii (Łomianki), a 2 przedszkola prowadzone są przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Siostry Niepokalanki) oraz ze Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki (Siostry Salezjanki). Na terenie Instytutu Badań nad Rodziną UKSW znajduje się także kaplica. W Kiełpinie przy ul Rolniczej 219 od 2004 roku działa też dom prowincjalny Zgromadzenia Najświętszych Serc, przy którym powstała półpubliczna kaplica bł. Damiana^[25].

Inne wyznania

Inne wyznania nie mają obecnie swoich świątyń na terenie miasta i gminy. W okresie przed II wojną światową istniała tu synagoga i kaplica ewangelicka, co miało związek ze składem etnicznym miejscowej ludności. Po wojnie jedynym śladem po ewangelikach są jedynie 3 cmentarze – w Dąbrowie Zachodniej, Dziekanowie Leśnym i Kępie Kiełpińskiej.

Festyny

Gmina i radni osiedli organizują co roku festyn z okazji Dni Łomianek (koniec czerwca), imprezy w ogródku jordanowskim, częste festyny na placu zabaw w Kiełpinie itd. Poza tym w Łomiankach działa Klub Jeździecki Wilczeniec – miejsce częstych imprez firmowych, także wykorzystywany jako plener filmowy. Jazz Cafe Łomianki jest częstym miejscem koncertów muzyków, nie tylko jazzowych. W Łomiankach odbywają się także Tarasowe Spotkania Kabaretowe w tzw. Żółtym Domku u Tygryska (4-5 kabaretów rocznie). Pod koniec września co roku odbywa się rekonstrukcja historyczna walk, jakie toczyły się na przedpolach Warszawy w kampanii wrześniowej.

Prasa

W Łomiankach wychodzi prasa lokalna – bezpłatny dwutygodnik Gazeta Łomiankowska wydawany przez Urząd Miasta Łomianki^[26], gazeta bezpłatna Echo Łomianek i Bielan^[27], a także tygodnik Życie Łomianek. Bliskość Warszawy sprawia, że można tu też nabyć prasę warszawską.

Sąsiednie gminy

Czosnów, Izabelin, Jabłonna, m.st. Warszawa

Przypisy

↑ Urząd Gminy Łomianki: BIP. [dostęp 2021-11-18].
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Warszawie
↑ Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2010 r.), Główny Urząd Statystyczny, 2 listopada 2010, ISSN 1734-6118 .
↑ Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199
↑ Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201.
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185.
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
↑ ^a ^b Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Łomianki w województwie stołecznym warszawskim (M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 284).
↑ Wieś składała się z dwóch sołectw: Dąbrowa Wieś i Dąbrowa Leśna. Cała Dąbrowa Leśna oraz zasadnicza część Dąbrowy-Wsi weszła w skład miasta Łomianki. Poza Łomiankami pozostała jedynie namiastka dawnej wsi, która nadala funkcjnuje jako odrębna wieś.
↑ Obszar na zachód od ulicy Armii Poznań
↑ Obszar na północ od ulicy Rolniczej
↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ LucynaL. Nowak LucynaL., JoannaJ. Stańczyk JoannaJ., AgnieszkaA. Znajewska AgnieszkaA., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.), Główny Urząd Statystyczny, 2009, ISSN 1734-6118 (pol.).
↑ Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
↑ Rady Osiedlowe i Sołeckie. [dostęp 2019-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
↑ Rady sołeckie i osiedlowe
↑ Dekanaty warszawskie i pozawarszawskie. Archidiecezja warszawska. [dostęp 2008-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-20)].
↑ Dom Prowincjonalny. sscc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]., (dostęp 21.12.2008)
↑ Gazeta Łomiankowska. [dostęp 2009-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-15)].
↑ Gazeta bezpłatna Echo

Linki zewnętrzne

[bip-1] Urząd Gminy Łomianki: BIP. [dostęp 2021-11-18].

[us-2] Urząd Statystyczny w Warszawie

[3] Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201

[4] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2010 r.), Główny Urząd Statystyczny, 2 listopada 2010, ISSN 1734-6118 .

[5] Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[6] Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[7] Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199

[zniesiona-8] Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201.

[nowepowiaty-9] Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185.

[10] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[11] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[12] Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).

[start-13] Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Łomianki w województwie stołecznym warszawskim (M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 284).

[14] Wieś składała się z dwóch sołectw: Dąbrowa Wieś i Dąbrowa Leśna. Cała Dąbrowa Leśna oraz zasadnicza część Dąbrowy-Wsi weszła w skład miasta Łomianki. Poza Łomiankami pozostała jedynie namiastka dawnej wsi, która nadala funkcjnuje jako odrębna wieś.

[15] Obszar na zachód od ulicy Armii Poznań

[16] Obszar na północ od ulicy Rolniczej

[17] Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397

[pl-regioset-18] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[pl-gus6-19] LucynaL. Nowak LucynaL., JoannaJ. Stańczyk JoannaJ., AgnieszkaA. Znajewska AgnieszkaA., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.), Główny Urząd Statystyczny, 2009, ISSN 1734-6118 (pol.).

[populacja2016-20] Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[gugik-21] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023

[22] Rady Osiedlowe i Sołeckie. [dostęp 2019-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].

[23] Rady sołeckie i osiedlowe

[24] Dekanaty warszawskie i pozawarszawskie. Archidiecezja warszawska. [dostęp 2008-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-20)].

[25] Dom Prowincjonalny. sscc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]., (dostęp 21.12.2008)

[26] Gazeta Łomiankowska. [dostęp 2009-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-15)].

[27] Gazeta bezpłatna Echo

[3]