Łebno
Łebno[4][5] (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Łebnie) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Szemud przy drodze wojewódzkiej nr 224.
| wieś | |
 Szkoła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (30.09.2011) |
1045[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-217[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GWE |
| SIMC |
0175395 |
Położenie na mapie gminy Szemud  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego  | |
 54°27′43″N 18°08′25″E/54,461944 18,140278[1]
| |
Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w powiecie mirachowskim województwa pomorskiego[6]. W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łebno, po jej zniesieniu w gromadzie Szemud. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
W miejscowości znajduje się parafia rzymskokatolicka, należąca do dekanatu Kielno, archidiecezji gdańskiej. Kościół parafialny pochodzi z 1926 roku.
W budynku starej szkoły działa Gminna Izba Regionalna im. Remusa, w której zgromadzono dawne narzędzia i sprzęty gospodarskie[7].
Historia
edytujPierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1333 r. W 1780 r. wieś miała dwóch właścicieli - Antoniego Łebińskiego i Jana Halk-Łebińskiego. Mieszkało tu wówczas 91 mieszkańców. W 1930 r. Rassmus sparcelował majątek.
Od pierwszej połowy listopada 1906 r. do 18 lipca (!) 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Niklas, Klonowska, L. Bach. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[8].
1 czerwca 1925 r. ks. prałat Walenty Dąbrowski z Wejherowa poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła. Od 1926 r. istnieje parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski, której pierwszym proboszczem był ks. Bolesław Stawicki. Pod koniec września 1926 r. prałat W. Dąbrowski wyświęcił świątynię. Do parafii należały: Łebno, Łebieńska Huta, Będargowo z wybudowaniami: Szopy, Holma, Stary Młyn, Bagielnica, Różny Dąb oraz wybudowania: Pobłocie, Smażyno z Głodowem i Zęblewo. W parafii mieszkało 1960 Polaków katolików, 5 Niemców katolików i 120 Niemców protestantów.
Podczas okupacji hitlerowskiej nazwa wsi brzmiała Lebno. 5 kwietnia 1944 w pobliżu Łebna grupa operacyjna gdańskiego gestapo, dowodzona przez Kaszubowskiego, zaskoczyła grupę partyzantów TOW "Gryf Pomorski" dowodzoną przez członka Rady Naczelnej tejże organizacji, Mariana Jankowskiego ps. Szarek. Zginęli wówczas partyzanci: Grzegorz Block, Alojzy Hinz, Jan Klawe. 1 lipca 1944 doszło do starcia oddziału żandarmerii (Gendarmerie) z partzantami "Gryfa Pomorskiego" pod dowództwem Mariana Jankowskiego. Edmund Czerwionka zmarł następnego dnia wskutek odniesionych ran[9].
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1015535 | Karwino | część wsi |
| 1015570 | Kulingi | część wsi |
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72494
- ↑ Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Szemud. Urząd Gminy Szemud. [dostęp 2015-01-31]. (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 704 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Łebno, rycer. dobra, powiat wejherowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 644.
- ↑ Bródki, ob. Bródek i Łebno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 361.
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
- ↑ Gminna Izba Regionalna | Gminne Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji [online] [dostęp 2023-09-27] (pol.).
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 83.
- ↑ Kurkowski_Stanislaw_979_1703_Pom.pdf (ukw.edu.pl)
- ↑ Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT