Łąkorz
Łąkorz – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec.
| wieś | |
 Kościół gotycki i wiatrak typu Holender w Łąkorzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
900 |
| Strefa numeracyjna |
56 |
| Kod pocztowy |
13-334[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NNM |
| SIMC |
0840183 |
Położenie na mapie gminy Biskupiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowomiejskiego  | |
 53°26′40″N 19°21′14″E/53,444444 19,353889[1]
| |
Do 1954 roku istniała gmina Łąkorz. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łąkorz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Miejscowość leży nad jeziorem o tej samej nazwie. We wsi znajduje się Muzeum Lokalne w Łąkorzu i działa Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Dziedzictwa Kulturowego w Łąkorzu.
Historia
edytujWymieniona w XIV w. jako włościańska wieś kościelna pod nazwą Lynker, Alde Linkor, po 1570 r. jako Łąkorz Wielki. Kościół parafialny pw. św. Mikołaja biskupa został wzniesiony w I połowie XIV w., w tym samym czasie założono parafię. W czasach krzyżackich wieś podlegała komturstwu radzyńskiemu. Dobra łąkorskie w 1438 r. nadał wielki mistrz Paweł Russdorf dożywotnio Hansowi Kaschlo za zasługi oddane Zakonowi. W XVI w. przeszły na własność Rzeczypospolitej. Od 1560 r. w powiecie michałowskim, od 1818 r. w powiecie lubawskim.
W 1619 do kościoła przewieziono dwa dzwony, pochodzące z dawnego kościoła w Jankowicach (niem. Jankowitz, dekanat Łasiński). W czasie wojen szwedzkich kościół w Łąkorzu został zniszczony. Odnowiony w 1695 i wyposażony w nowy ołtarz, ufundowany przez biskupa Samuela Łaskiego.
Odbywały się tu sądy ziemskie. W XVII w., mimo nowego kościoła, parafia Łąkorz staje się filią kolejnych parafii: Lipinki, Ostrowite, Skarlin. Od 1899 r. Łąkorz został odrębnym obwodem duszpasterskim, a 9 lutego 1914 r. na powrót erygowano samodzielną parafię.
We wsi działa muzeum lokalne otwarte 22 września 1995 roku. Początkowo miało to być muzeum maszyn rolniczych. Później jednak, w miarę gromadzenia eksponatów, rozszerzyło tematykę o inne obszary życia na wsi. Muzeum wystawia swoje ekspozycje w trzech miejscach: w dwustuletniej chacie wiejskiej, kuźni, terenie gospodarstwa z budynkami gospodarczymi[3][4].
Zabytki
edytuj- gotycki kościół, ołtarz późnorenesansowy, ufundowany przez Samuela Łaskiego w 1695.
- wiatrak holenderski z końca XIX w. stojący na wzgórzu za kościołem (częściowo uszkodzony)
Bibliografia
edytuj- Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn, 1953, 240 str.
- ks. Jakub Fankidejski, Utracone kościoły i kaplice w dzisiejszej diecezji chełmińskiej podług urzędowych akt kościelnych. Region, Gdynia 2011 ISBN 978-83-7591-220-3, reprint książki wydanej w 1880 w Pelplinie (uwspółcześniony i opatrzony komentarzami)
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72401
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 703 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Moja Mała Ojczyzna: Muzeum Lokalne w Łąkorzu [online], ziemialubawska.blogspot.com [dostęp 2017-11-28].
- ↑ Łąkorz: Muzeum Lokalne - Moje Mazury [online], mojemazury.pl [dostęp 2017-11-28].
Linki zewnętrzne
edytuj- Łąkorz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 636.