Zbigniew Ciesielski
Zbigniew Jan Ciesielski[1] (ur. 1 października 1934 w Gdyni, zm. 5 października 2020 w Sopocie[2]) – polski matematyk, profesor nauk matematycznych, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. Zajmował się m.in. analizą funkcjonalną, teorią aproksymacji, teorią prawdopodobieństwa.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 października 1934 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 października 2020 |
| profesor nauk matematycznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1960 |
| Habilitacja |
1963 |
| Profesura |
29 grudnia 1969 |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
członek rzeczywisty |
| Status PAU |
członek korespondent |
| Doktor honoris causa Uniwersytet Gdański – 27 marca 2014 | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Gdański |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUkończył Szkołę Podstawową nr 6 w Gdyni-Obłużu, następnie w 1953 V Liceum Ogólnokształcące w Gdyni-Oksywiu i rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, które ukończył w 1958. Tam też w 1960 obronił pracę doktorską pt. O rozwinięciach ortogonalnych prawie wszystkich funkcji w przestrzeni Wienera napisaną pod kierunkiem Władysława Orlicza. Następnie został pracownikiem Instytutu Matematycznego PAN, gdzie habilitował się w 1963. Tytuł profesora nadzwyczajnego (belwederski) otrzymał w 1969, a tytuł profesora zwyczajnego w 1974. W latach 1968–1972 był opiekunem Pracowni IM PAN w Gdańsku, a w latach 1973–1999 kierował Oddziałem Gdańskim IM PAN. Był także przewodniczącym Oddziału Gdańskiego PAN i członkiem prezydium PAN (1993–1995), w latach 1996–1998 przewodniczącym Komitetu Matematyki PAN, a w latach 1977–1989 członkiem Rady Naukowej Międzynarodowego Centrum Matematycznego im. Stefana Banacha PAN. W latach 1975–2000 był współredaktorem czasopisma Studia Mathematica. Równocześnie w latach 1967–1969 pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, a w latach 1970–1995 na Uniwersytecie Gdańskim.
Był promotorem w 12 przewodach doktorskich, w tym Stanisława Kwapienia i Jerzego Zabczyka[a].
Opublikował prace z teorii aproksymacji, m.in. dotyczące baz typu Schaudera w przestrzeniach funkcyjnych, a ponadto prace poświęcone matematycznej teorii ruchów Browna, probabilistycznej teorii potencjału oraz nieparametrycznej estymacji gęstości[3].
W 1974 wystąpił jako invited speaker na Międzynarodowym Kongresie Matematyków. W Vancouver w sekcji General Topology, Real and Functional Analysis; wygłosił referat Bases and Approximation by Splines[4].
W 1973 został członkiem korespondentem, w 1986 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk[5], a w 2001 członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności.
W latach 1980–1983 był prezesem, a od 2004 członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
Od 1962 był mężem Zofii. Ojciec Bolesława i Stanisława[6].
Pochowany został na cmentarzu Komunalnym w Sopocie (sektor N6-7-7)[7].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (16 kwietnia 1999)[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Medal im. Stefana Banacha (1992)
- Medal im. Wacława Sierpińskiego (2000)
- Medal im. Władysława Orlicza UAM (1994)
- Medal za Zasługi dla Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (2004)
Nagrody i wyróżnienia
edytuj- Nagroda PTM im. Stefana Banacha (1964)
- Nagroda Wydziału III Polskiej Akademii Nauk (1964)
- Nagroda Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego (1970)
- Nagrody Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk (1971, 1976, 1982)
- Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1983)
- Nagroda Państwowa I stopnia (1988, z Tadeuszem Figlem)
- Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (1996)[9]
- Nagroda Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe (2000)[10]
- tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego (2014)[11]
Uwagi
edytuj- ↑ Wielu jego uczniów zostało promotorami dalszych doktoratów. Zbigniew Ciesielski doczekał się 28 wnuków matematycznych (tj. osób, które zrobiły doktorat u któregoś z jego 12 uczniów) i 36 prawnuków. Wykaz wszystkich jego potomków matematycznych znajduje się na stronach Mathematics Genealogy Project. [dostęp 2020-10-14].
Przypisy
edytuj- ↑ Ciesielski Zbigniew Jan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-02].
- ↑ Nekrolog IM PAN https://www.impan.pl/wydarzenia/aktualnosci/2020/nekrolog-zbigniew-ciesielski.pdf
- ↑ Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, Wyd. Interpress, Edycja 3, Warszawa 1993, s. 106.
- ↑ Opublikowane w Proceedings https://www.mathunion.org/fileadmin/ICM/Proceedings/ICM1974.2/ICM1974.2.ocr.pdf.
- ↑ CIESIELSKI, Zbigniew [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
- ↑ CIESIELSKI ZBIGNIEW JAN, profesor Uniwersytetu Gdańskiego – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2025-02-17].
- ↑ Cmentarz komunalny w Sopocie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], sopot.grobonet.com [dostęp 2025-02-17].
- ↑ M.P. z 1999 r. nr 22, poz. 320 „w uznaniu wybitnych zasług w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej”.
- ↑ Laureaci Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2025-02-17].
- ↑ Nekrolog Prezesa PAN i Wydziału III PAN http://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,488779,Zbigniew-Ciesielski-kondolencje.html
- ↑ Doktoraty honoris causa | Uniwersytet Gdański [online], ug.edu.pl [dostęp 2025-02-27].
Bibliografia
edytuj- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 2, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 181.
- Kto jest kim w Polsce, wyd. PAI, Warszawa 2001, s. 125.
- Złota księga nauki polskiej. Naukowcy zjednoczonej Europy, wyd. Mastermedia Sp. z o.o. i Wyd. Helion, Gliwice 2006, s. 105.
- Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Zbigniew Jan Ciesielski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-14].