Celejów (województwo lubelskie)

Wieś należała od XV w. do Jakuba i Pawła z Chotczy herbu Nabram. W drugiej połowie XVI w. ród ten zbudował w Celejowie dwór obronny. Około 1580 r. dwór jako wiano Emercjanny Choteckiej trafił do dóbr Dunin-Borkowskich. W 1704 roku odziedziczyła go Teresa Dunin-Borkowska, żona wojewody lubelskiego Stanisława Tarły^[10]. W 1740 r. ród Tarłów przebudował siedzibę wg projektu arch. Franciszka Mayera (Magiera). Na przełomie XVIII/XIX w. Anna Teofila z Sapiehów Sanguszkowa Potocka rozbudowała rezydencję w stylu klasycystycznym i otoczyła parkiem angielskim, jednak doprowadziło to do kłopotów finansowych i majątek wystawiono za długi na licytację. Na początku lat 20. XIX w. nabył go książę Adam Czartoryski i wyremontował – m.in. w latach 1823–31 dobudowana została charakterystyczna neogotycka wieża. W ramach represji po Powstaniu listopadowym nastąpiła konfiskata majątku Czartoryskich. Kolejnym właścicielem został Marcin Klemensowski herbu Celejów i w posiadaniu jego rodziny Celejów pozostawał do 1945 r. W 1870 roku pałac spłonął i podczas odbudowy w latach 1889-1890 pałac uzyskał wygląd eklektyczny i w tej formie pozostaje do dzisiaj. W latach 1974–1976 pałac został wymontowany z przeznaczeniem na Dom Opieki Społecznej. Mieści się tu Zakład Opiekuńczo-Leczniczy dla Psychicznie i Nerwowo Chorych. Obiekt jest dostępny do zwiedzania tylko z zewnątrz^[11].

• Park pałacowy,
• Do pałacu prowadzi zabytkowa aleja topolowa z 1932 r.
• Papiernia z 1823 roku zbudowana na polecenie księcia Adama Czartoryskiego (w ruinie). Wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta, murowana z cegły i nakryta dachem krytym dachówką. W późniejszym okresie pełniła funkcję młyna.

•  
  Ruiny młyna, dawnej papierni
•  
  Krajobraz w pobliżu wsi
•  
  Pałac od strony podjazdu

• Celejów (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 531 .