Barbeta
Barbeta – nieruchoma, opancerzona, niska, cylindryczna osłona na okrętach, stanowiąca podstawę wieży artyleryjskiej, która obracała się na łożysku na barbecie[1]. Barbeta chroniła mechanizmy i elementy mocowania dział, zwłaszcza przy większych kątach podniesienia lufy, gdy tylna część działa przemieszczała się w dół wewnątrz barbety. Chroniła również mechanizmy zasilania w amunicję oraz obsługę dział. Barbety stosowano przy działach większych kalibrów (z reguły od 150 mm), przede wszystkim na dużych pancernych okrętach artyleryjskich – pancernikach i krążownikach.
Sama koncepcja barbety została zaadaptowana do konstrukcji okrętów z fortyfikacji w latach 70. XIX wieku, najpierw na okrętach francuskich[2]. Początkowo była to cylindryczna lub gruszkowatego kształtu osłona, nad którą wystawały nieosłonięte lufy dział i nie chroniła obsługi od góry przed odłamkami. W latach 80. XIX wieku przykryto barbety wieżami[3]. W związku z zanikiem klas okrętów artyleryjskich, opancerzone barbety w konstrukcji okrętów również zanikły. Obecnie barbetą nazywa się nieopancerzoną osłonę podstawy wieży artyleryjskiej na okrętach.
Barbeta w fortyfikacji
edytujW dawnych fortyfikacjach barbeta stanowiła miejsce do ustawienia dział, osłonięte wałem, pozwalającym na strzelanie nad nim. Stanowiska takie wyszły z użycia po wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905[4].
W fortyfikacjach począwszy od XIX wieku do pierwszej połowy XX wieku, barbeta była rodzajem pancerza fortyfikacyjnego w postaci cylindrycznej osłony, chroniącej mechanizmy i obsługę dział, nad którą wystawały nieosłonięte lufy dział, strzelające ponad osłoną. Stosowane były m.in. w fortyfikacjach nadbrzeżnych.
Przypisy
edytuj- ↑ barbeta, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-12-23].
- ↑ Klimczyk 2002 ���, s. 36, 53.
- ↑ Klimczyk 2002 ↓, s. 60.
- ↑ Encyklopedia techniki wojskowej, Jerzy Modrzewski (red.), Czesław Czarnogórski (red.), Edmund Bamburski, Warszawa: MON, 1987, s. 50, ISBN 83-11-07275-2, OCLC 835884142.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Klimczyk: Pancerniki. Warszawa: 2002. ISBN 83-86776-66-8.