Akwamaryn
Akwamaryn (łac. aqua marina „woda morska”) – minerał; błękitny lub niebieskozielony (w zależności od ilości domieszek związków żelaza) kamień szlachetny, będący przezroczystą odmianą berylu[1].
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
Be3Al2Si6O18 |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
7,5–8 |
| Przełam |
muszlowy, często nierówny; kruchy |
| Łupliwość |
niewyraźna |
| Układ krystalograficzny |
heksagonalny |
| Gęstość minerału |
2,68–2,8 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
niebieskozielony, ciemnozielony, ciemnoniebieski (barwa zależy od obecności jonów żelaza dwuwartościowego) |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty |
Nazwę akwamaryn wprowadził w 1609 Anselmus de Boodt w swoim dziele Gemmarum et Lapidum Historiia[2].
Właściwości
edytuj- inkluzja – inkluzje w postaci długich, równolegle ułożonych do ścian słupa kryształu kanalików, często wypełnionych roztworem nadającym kryształom zabarwienie brązowe; zawierają także pęcherzyki powietrza. W niektórych kryształach mogą występować kropelki cieczy ułożone w kształcie gwiazdy. Akwamaryn zawiera ponadto kryształy biotytu, flogopitu, rutylu, pirytu, hematytu, ilmenitu oraz turmalinu.
Cechą charakterystyczną jest jego wygląd na tle niemetalicznej powierzchni; w zależności od ustawienia kryształu może być niebieski lub bezbarwny (dichroizm – dwubarwność).
Występowanie
edytujMinerał związany ze skałami granitowymi, szczególnie z pegmatytowymi i hydrotermalnymi.
Występuje w: Brazylii – (Minas Gerais, Rio Grande do Norte, Ceará – najcenniejsze), Pakistan – Ousso, USA (Maine, Karolina Północna, Kolorado), Rosja (Syberia- Mursińsk, Ural), Madagaskar – najlepsze ciemnoniebieskie kryształy akwamarynu, kraje Afryki Południowo-Zachodniej. W Polsce znany z Ptasich Gniazd w Karkonoszach.
Zastosowanie
edytujZnany i stosowany przez Greków i Rzymian od III wieku p.n.e. Często wykonywano z niego intaglia – brosze wklęsłymi rzeźbionymi motywami zazwyczaj o tematyce morskiej (kamień ten miał jakoby chronić podczas podróży morskich – przesąd).
Piękny kamień jubilerski ma zabarwienie od zielonawoniebieskiego do intensywnego błękitu. Cenny surowiec jubilerski. Szczególnie poszukiwane są kamienie niebieskie o masie powyżej 10 ct. Z tego powodu większość kamieni, po oszlifowaniu, poddawana jest ogrzewaniu, w czasie którego kamienie zielone lub zielononiebieskie zmieniają barwę na niebieską.
Przypisy
edytuj- ↑ Akwamaryn, [w:] Bania Zbigniew, Jędryczko Małgorzata, Sztuka świata. T. 17, Słownik terminów : A -K, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 17, ISBN 978-83-213-4726-4, OCLC 829853214 [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Akwamaryn kamień - kamienie szlachetne i ozdobne - Jubiler Lisiewski [online], www.sklepjubilerski.com [dostęp 2021-01-18] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Nikodem Sobczak: Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Alfa, 1986. ISBN 83-7001-030-X.
Linki zewnętrzne
edytuj- Aquamarine. mindat.org. [dostęp 2012-05-15]. (ang.).