Ans 1400

1401 : mandadís d'una importanta ambaissada etiopiana a Venècia.
1402 : en China, reversament e mòrt de l'emperaire Jianwen que foguèt remplaçat per son oncle Yongle.
1402 : invasion d'Anatolia per lei tropas de Tamburlan. Leis Otomans foguèron durament batuts a la batalha d'Ankara e lo sultan Bayezid I^èr capturat. Aquò afebliguèt leis Otomans e permetèt a plusors caps turcs locaus de fondar d'emirats independents. Marquèt tanben la fin dau sètge de Constantinòble iniciat en 1394.
1403-1413 : après la mòrt dau sultan Bayezid I^èr en captivitat, començament d'una guèrra civila au sen dau territòri otoman entre sei quatre eiretiers (Interrègne otoman).
1403 : aprofichant lei trèbols intèrnes dei Turcs, lei Bizantins reconquistèron Tessalonica.
1404-1406 : en Majapahit, guèrra civila entre Wikramawardhana e un rèi usurpator, dich Bhre Wirabhumi, qu'èra sostengut per lei Chinés. Lo conflicte s'acabèt amb la victòria de Wikramawardhana e lo chaple d'una mission diplomatica chinesa. En 1408, lo pagament d'una importanta indemnitat permetèt de defugir una expedicion punitiva chinesa.

1405 : mòrt de Tamburlan que foguèt remplaçat per son felen Khalil Sultan.
1407 : acabament de la conquista militara de Vietnam per l'Empèri Ming (16 de junh). Una administracion chinesa i foguèt creada. Pasmens, d'insureccions liadas a la dinastia Ho se mantenguèron fins a 1414. Per amaisar l'ostilitat de la populacion, d'òrdres foguèron donats per l'emperaire Yongle a sei generaus per limitar la repression au minimom. De mai, a la Cort imperiala, creacion dau Burèu deis interprètes per melhorar lei comunicacions amb lei pòbles estrangiers.
1407 : totjorn dins lo Sud-Èst Asiatic, lei Ming enregistrèron un autre succès important amb la destruccion dei piratas menats per Chen Zuyi per la flòta de l'amirau Zheng He. Aquelei piratas menavan d'atacas a partir dau pòrt de Palenbang e avián reünit una fòrça de plusors miliers d'òmes^[1].
1407 : en França, assassinat de Loís d'Orleans per de partisans dau duc de Borgonha (23 de novembre). Aquò permetèt de renforçar lo partit borgonhés maugrat l'ostilitat persistenta deis Armanhac.
1408 : en Anglatèrra, fin de la Revòuta de Percy amb la desfacha finala d'Henry Percy a Bramham Moor (19 de febrier). Henry Percy e la màger part de sei soudats foguèron tuats permetent a l'Ostau dei Neville de renfòrçar son influéncia dins leis afaires intèrnes dau reiaume. Lei subrevivents rintrèton en Escòcia. Aquò permetèt tanben de renfòrçar la legitimitat d'Enric IV (1399-1413) que son poder èra contestat per Percy.
1408 : cession de l'illa de Gotland per lei Chivaliers Teutonics que la donèron ai Danés.
1408 : en Mesopotamia, reconquista de l'ensemble tribau dau Moton Negre per Kara Yusef amb l'ajuda d'una armada formada en Egipte.
1409 : dins lei regions balticas, revòuta de Samogítia còntra lei Chivaliers Teutonics. En causa dau sostèn lituanian a l'insureccion, aquò entraïnèt una guèrra novèla entre Teutonics e Polonés-Lituanians. Pasmens, lei Teutonics foguèron blocats a Bydgoszcz e deguèron signar una trèva (→ 1410).

• Guèrra de Cent Ans.

1. ↑ (fr) Dominique Lelièvre, Le dragon de lumière, Olizane Eds, 2004, pp. 269-270.