Sjakkolympiade

(Omdirigert frå Sjakk-olympiade)

Sjakkolympiade, også kalla sjakk-OL, er lag-VM i sjakk for nasjonslag. Verdssjakkforbundet FIDE har arrangert denne sjakkturneringa sidan 1927, stort sett anna kvart år. Før andre verdskrigen vart turneringa til dels halde årleg.

Sjakk-OL i Bled 2002

I åra 1957, 1963, 1966, 1969 og 1974 vart det arrangert eigne sjakk-OL for kvinner. Sjakk-OL i 1972, og alle sjakk-OL sidan 1976 har hatt ei eiga kvinneklasse. Sjakk-OL har ikkje ei klasse for menn og ei for kvinner, men ei open klasse, der kvinner kan delta på laga saman med dei mannlege spelarane, og ei kvinneklasse. Til dømes Judit Polgar har såleis deltatt på Ungarn sitt landslag saman med dei beste mannlege ungarske spelarane i open klasse.

I open klasse har det blitt spela over 4 bord, med to reservar. I kvinneklassa har det blitt spela over 3 bord, med ein reserve. Frå sjakk-OL i 2008 har det blitt spelt over 4 bord i begge klasser, med ein reserve.

Her har også blitt arrangert to uoffisielle sjakk-olympiadar, i 1936 og 1976. Desse var ikkje godkjende av verdssjakkforbundet FIDE. Den første av desse var nazi-Tyskland sitt "sjakk-OL" i München i 1936. I 1976 vart det offisielle sjakk-OL arrangert i Haifa i Israel. At Israel fekk denne turneringa var politisk omstridd, og ein del land boikotta sjakk-OL i Haifa, og andre land deltok i eit mot-OL arrangert i Tripolis.

Verdssjakkforbundet FIDE har no ein del år vore medlem av Den internasjonale olympiske komiteen (IOC), men sjakk er ikkje med som olympisk sport. Det er såleis noko misvisande at lag-VM i sjakk, som sjakk-olympiaden i realiteten er, har fått dette namnet.

Sjakk-OL i 2014 vart arrangert i Tromsø.

Det vinnande laget i kvinneklassa får Vera Menchik-pokalen.

Open klasse

endre
År Turnering Stad Gull Sølv Bronse
1924 Sjakk-OL (individuell) Paris Tsjekkoslovakia Ungarn Sveits
1926 Lag-turneringa (del av FIDE-møte) Budapest Ungarn Jugoslavia Romania
1927 1. sjakk-OL London  Ungarn 40  Danmark 38.5  England 36.5
1928 2. sjakk-OL Haag  Ungarn 44  USA 39.5  Polen 37
1930 3. sjakk-OL Hamburg  Polen 48.5  Ungarn 47  Tyskland 44.5
1931 4. sjakk-OL Praha  USA 48  Polen 47  Tsjekkoslovakia 46.5
1933 5. sjakk-OL Folkestone  USA 39  Tsjekkoslovakia 37.5  Sverige 34
1935 6. sjakk-OL Warszawa  USA 54  Sverige 52.5  Polen 52
1936 Uoffisielt sjakk-OL München Ungarn Polen Tyskland
1937 7. sjakk-OL Stockholm  USA 54.5  Ungarn 48.5  Polen 47
1939 8. sjakk-OL Buenos Aires  Tyskland 36  Polen 35.5  Estland 33.5
1950 9. sjakk-OL Dubrovnik  Jugoslavia 45.5  Argentina 43.5  Vest-Tyskland 40.5
1952 10. sjakk-OL Helsingfors  Sovjetunionen 21  Argentina 19.5  Jugoslavia 19
1954 11. sjakk-OL Amsterdam  Sovjetunionen 34  Argentina 27  Jugoslavia 26.5
1956 12. sjakk-OL Moskva  Sovjetunionen 31  Jugoslavia 26.5  Ungarn 26.5
1958 13. sjakk-OL München  Sovjetunionen 34.5  Jugoslavia 29  Argentina 25.5
1960 14. sjakk-OL Leipzig  Sovjetunionen 34  USA 29  Jugoslavia 27
1962 15. sjakk-OL Varna  Sovjetunionen 31.5  Jugoslavia 28  Argentina 26
1964 16. sjakk-OL Tel Aviv  Sovjetunionen 36.5  Jugoslavia 32  Vest-Tyskland 30.5
1966 17. sjakk-OL Havana  Sovjetunionen 39.5  USA 34.5  Ungarn 33.5
1968 18. sjakk-OL Lugano  Sovjetunionen 39.5  Jugoslavia 31  Bulgaria 30
1970 19. sjakk-OL Siegen  Sovjetunionen 27.5  Ungarn 26.5  Jugoslavia 26
1972 20. sjakk-OL Skopje  Sovjetunionen 42  Ungarn 40.5  Jugoslavia 38
1974 21. sjakk-OL Nice  Sovjetunionen 46  Jugoslavia 37.5  USA 36.5
1976 22. sjakk-OL * Haifa  USA 37  Nederland 36.5  England 35.5
1976 Mot-Israel-sjakk-OL Tripoli El Salvador Tunis Pakistan
1978 23. sjakk-OL Buenos Aires  Ungarn 37  Sovjetunionen 36  USA 35
1980 24. sjakk-OL Valletta  Sovjetunionen 39  Ungarn 39  USA 35
1982 25. sjakk-OL Lucerne  Sovjetunionen 42.5  Tsjekkoslovakia 36  USA 35
1984 26. sjakk-OL Thessaloníki  Sovjetunionen 41  England 37  USA 35
1986 27. sjakk-OL Dubai  Sovjetunionen 40  England 39  USA 38
1988 28. sjakk-OL Thessaloníki  Sovjetunionen 40.5  England 34.5  Nederland 34.5
1990 29. sjakk-OL Novi Sad  Sovjetunionen 39  USA 35.5  England 35.5
1992 30. sjakk-OL Manila  Russland 39  Usbekistan 35  Armenia 34.5
1994 31. sjakk-OL Moskva  Russland 37.5  Bosnia-Herzogovina 35  Russland II 34.5
1996 32. sjakk-OL Jerevan  Russland 38.5  Ukraina 35  USA 34
1998 33. sjakk-OL Elista  Russland 35.5  USA 34.5  Ukraina 32.5
2000 34. sjakk-OL Istanbul  Russland 38  Tyskland 37  Ukraina 35.5
2002 35. sjakk-OL Bled  Russland 38.5  Ungarn 37.5  Armenia 35
2004 36. sjakk-OL Calvià  Ukraina 39.5  Russland 36.5  Armenia 36.5
2006 37. sjakk-OL Torino  Armenia 36  Kina 34  USA 33
2008 38. sjakk-OL Dresden  Armenia 19  Israel 18  USA 17
2010 39. sjakk-OL Khanty-Mansijsk  Ukraina 19  Russland 18  Israel 17
2012 40. sjakk-OL Istanbul  Armenia 19  Russland 19  Ukraina 18
2014 41. sjakk-OL Tromsø  Kina 19  Ungarn 17  India 17
2016 42. sjakk-OL Baku  USA 20  Ukraina 20  Russland 18
2018 43. sjakk-OL Batumi  Kina 18  USA 18  Russland 18
2022 44. sjakk-OL Chennai  Usbekistan 19  Armenia 19  India 18
2024 45. sjakk-OL Budapest  India 21  USA 17  Usbekistan 17

* I 1976 deltok ikkje Sovjetunionen og andre kommunist-land av politiske grunnar.


Kvinneklassa

endre
Ar Turnering Stad Gull Sølv Bronse
1957 1. sjakk-OL Emmen  Sovjetunionen 10.5  Romania 10.5  Aust-Tyskland 10
1963 2. sjakk-OL Split  Sovjetunionen 25  Jugoslavia 24.5  Aust-Tyskland 21
1966 3. sjakk-OL Oberhausen  Sovjetunionen 22  Romania 20.5  Aust-Tyskland 17
1969 4. sjakk-OL Lublin  Sovjetunionen 26   Ungarn 20.5  Tsjekkoslovakia 19
1972 5. sjakk-OL Skopje  Sovjetunionen 11.5  Romania 8.5  Ungarn 8
1974 6. sjakk-OL Medellín  Sovjetunionen 13.5  Romania 13.5  Bulgaria 13
1976 7. sjakk-OL Haifa  Israel 17  England 11.5  Spania 11.5
1978 8. sjakk-OL Buenos Aires  Sovjetunionen 16  Ungarn 11  Tyskland 11
1980 9. sjakk-OL Valletta  Sovjetunionen 32.5  Ungarn 32  Polen 26.5
1982 10. sjakk-OL Lucerne  Sovjetunionen 33  Romania 30  Ungarn 26
1984 11. sjakk-OL Thessaloniki  Sovjetunionen 32  Bulgaria 27.5  Romania 27
1986 12. sjakk-OL Dubai  Sovjetunionen 33.5  Ungarn 29  Romania 28
1988 13. sjakk-OL Thessaloniki  Ungarn 33  Sovjetunionen 32.5  Jugoslavia 28
1990 14. sjakk-OL Novi Sad  Ungarn 35  Sovjetunionen 35  Kina 29
1992 15. sjakk-OL Manila  Georgia 30.5  Ukraina 29  Kina 28.5
1994 16. sjakk-OL Moskva  Georgia 32  Ungarn 31  Kina 27
1996 17. sjakk-OL Jerevan  Georgia 30  Kina 28.5  Russland 28.5
1998 18. sjakk-OL Elista  Kina 29  Russland 27  Georgia 27
2000 19. sjakk-OL Istanbul  Kina 32  Georgia 31  Russland 28.5
2002 20. sjakk-OL Bled  Kina 29.5  Russland 29  Polen 28
2004 21. sjakk-OL Calvià  Kina 31  USA 28  Russland 27.5
2006 22. sjakk-OL Torino  Ukraina 29.5  Russland 28  Kina 27.5
2008 23. sjakk-OL Dresden  Georgia 18  Ukraina 18  USA 17
2010 24. sjakk-OL Khanty-Mansijsk  Russland 22  Kina 18  Georgia 16
2012 25. sjakk-OL Istanbul  Russland 19  Kina 19  Ukraina 18
2014 26. sjakk-OL Tromsø  Russland 20  Kina 18  Ukraina 18
2016 27. sjakk-OL Baku  Kina 20  Polen 17  Ukraina 17
2018 28. sjakk-OL Batumi  Kina 18  Ukraina 18  Georgia 17
2022 29. sjakk-OL Chennai  Ukraina 18  Georgia 18  India 17
2024 30. sjakk-OL Budapest  India 19  Kasakhstan 18  USA 17

Bakgrunnsstoff

endre