Olje

Olje (latin oleum, oliven) er ei samnemning på ulike væsker som normalt ikkje er løyseleg i vatn.^[1] Oljer er komplekse, organiske sambindingar av ulike slag. Dei har karakter av å vere viskøse, feite eller smørjande, og kan ordnast i tre hovudgrupper:

1. eteriske oljer,
2. blanda hydrokarbon i form av petroleum, og
3. feite oljer som anten er animalske eller vegetabilske.

Olje har vore kjend frå oldtida som smøremiddel og som brenselkjelde til lys. Olje er til dømes nemnd i Andre mosebok kapittel 35 «Gåver til heilagdomen», «olje til ljosestaken». Olivenolje var den tidlegaste vegetabilske olja nytta i vidt omfang kring Middelhavet.

Utanom petroleum og olivenolje har kvalolje hatt ei stor kommersiell verdi, kvalolje har vore nytta ut i ca. 800 år. Seint på 1700-talet tok ein i bruk kvalolje til lys i Noreg.

Seinare har kvalolje vorte nytta til margarin, såpe og måling. Også sildolje og linolje er brukt i målingsindustri.

Både animalske og vegetabilske oljer er nytta i matlaging.