Frédéric Joliot-Curie

fransk politikar og fysikar

Jean Frédéric Joliot-Curie, fødd Joliot, (19. mars 190014. august 1958) var ein fransk atomfysikar og nobelprisvinnar. Han vann Nobelprisen i kjemi i 1935. Joliot-Curie mottok òg ei rekkje andre prisar, blant anna Stalins fredspris i 1951.

Frédéric Joliot-Curie

FøddJean Frédéric Joliot
19. mars 1900
Paris i Frankrike
Død14. august 1958 (58 år)
Paris i Frankrike
NasjonalitetFransk
Områdekjernefysikk, naturvitskap, fysikk, kjemi, radiobiologi
Yrkekjernefysiker, kjemikar, professor, politikar, universitetslærar, fysikar, fransk motstandskjemper
InstitusjonarCollège de France
Faculté des sciences de Paris
Commissariat à l'énergie atomique et aux énergies alternatives
Alma materLycée Lakanal
École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris
Faculté des sciences de Paris
Kjend forAtomkjerner
EktefelleIrène Joliot-Curie
BarnPierre Joliot, Hélène Langevin-Joliot
MedlemRoyal Society
Akademie der Wissenschaften der DDR
Det franske vitskapsakademiet
Det sovjetiske vitskapsakademiet
Det ungarske vitskapsakademiet
Det polske vitenskapsakademi
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
National Front
Académie nationale de médecine
Temporary Consultative Assembly

Nobelprisen

Nobelprisen i kjemi
1935

Joliot fekk forskarutdanninga si hos den kjende «Madame Curie» – Marie Sklodowska Curie – oppdagaren av radium og dobbel nobelprisvinnar. I 1926 gifta han seg med dottera hennar, Irène Curie. I 1932 oppdaga Joliot og ektefellen hans kunstig radioaktivitet i 1932. Dette var i seg sjølv epokegjerande, men Joliot og medarbeidarane føresåg òg eksistensen av nøytronet (oppdaga av briten Chadwick, Nobelprisvinnar i fysikk 1935), og påviste tilinkjesgjering av materie ved reaksjon mellom ein partikkel og antipartikkelen til denne (som elektron og positron) – og kjedereaksjonar i spaltbart material, spesielt uran.

Grunnlaget for å byggje atomreaktorar var kjent av Joliot alt på 1930-talet, og i 1940 fekk han levert 200 kg tungtvatn frå Norsk Hydro. Dette vart berga over til Storbritannia ved okkupasjonen til tyskarane av Frankrike. Han gjekk inn i det illegale franske kommunistpartiet i 1942.

Etter frigjeringa vart Joliot-Curie leiar for det franske atomenergikommissariatet, men han vart fjerna i 1950 av politiske årsaker.

Joliot var den første presidenten i Verdsfredsrådet, medlem av Sentralkomiteen i Det franske kommunistpartiet frå 1956, og æresdoktor ved Universitetet i Oslo 1946.

Kjelder

endre

Bakgrunnsstoff

endre