Brukar:Jarhaugin/Kings

Som forgjengaren, baserer Age of Empires II: The Age of Kings på å samla ressursar, byggja landsbyar, samla ihop ein armé og øydeleggja soldatane samt bygningane til fienden – raskast mogleg.^[2][3] Spelaren vel éin av 13 sivilisasjonar, som alle har sitt eige særpreg. Gjennom å avansera gjennom fire tidsaldrar – Dark Age, Fuedal Age, Castle Age og Imperial Age – kan ein lettare byggja opp ein betre hær, samstundes som det er lettare å samla naudsynte ressursar. Når ein fremjer seg til ein ny alder eller æra, opnar ein for nye soldatar, teknologiar, oppgraderingar og bygningar^[4]. På ei anna side må spelaren byggja visse bygningar og betala ein viss sum av ressursane sine – oftast gull og mat – for å utvikla seg til ein ny alder. Spelaren kommanderer kvar og ein av sine arbeidarar, soldatar osb. The Age of Kings skil allierte og motstandarar med åtte ulike fargar: blått, raudt, gult, grønt, lyseblå, lilla, grå og oransje. Det vil seia at åtte spelarar kan spela om gongen.

Til ein forandring frå tidlegare Age of Empires-spel, kunne ein i The Age of Kings leggja opp ulike spelefunksjonar^[2][5]. I eit standarparti vil det frambringast ein vanleg bane, der spelarar startar i Dark Age med eit hovudbygg, kalla "Town center" i The Age of Kings, tre arbeidarar og ein speidar. Spelarane kan vinna partiet ved militær erobring, ved å byggja ein bygning kjent som "Wonder" eller å kontrollera alle relikviane. Det vart ein tydeleg betring for publikums side ved å ha fleire vinnarvilkår.

Sivile einingar, landsbybuarar (kalla "villagers") er dei som vert brukt for å samla ressursar. Dei er anten menn eller kvinner – kjønnet speler inga rolle for evnene deira. Ressursane vert deretter brukt til å trena nye einingar eller å konstruera nye bygningar. Ressursar kan òg verta brukt til å forska på nye teknologiar (oppgradering). Eit døme på ein ny teknologi er betre rustning for bogeskotarar. Det finst fire ulike ressursar i spelet: gull, tømmer, mat og stein^[2][6], som må samlast på ulike måtar. Sistnemnde kan samlast inn ved arbeid ved ein steingruve, medan ved blir samla inn ved å hogga ned tre. Mat og gull, derimot, kan samlast inn på fleire måtar: mat kan ein få tak i ved slakting husdyr (sau og kalkun), jakting på ville dyr (villsvin og hjort), innsamling av ville bær, innhausting av jordsmonn. Fisking kan skje ved kystfiske eller frå fiskebåtar. Gull kan skaffast ved handel, gruvearbeid eller å halda heilage relikviar i kloster. Men landsbybuarane treng diverse samlingspunktar og depotar – mølle, gruvelager, tømmerleir – for dei ulike ressursane^[6]. Hovudbygget derimot, kan ta imot alle dei ulike ressursane. Kvart folk kan oppgradera kvaliteten på ressurssamlinga – nokre meir enn andre. I tillegg kan ein reisa eit marknadsbygg der ein kan selja og kjøpa tømmer, stein og mat ved hjelp av gull. Kvar transaksjon vil føra til ein auka tributt^[7]. Ved hjelp av marknaden kan spelaren senda handelsvogner ("trade carts") til allierte, som vil automatisk simulere gull-lageret. Med eit skipsdokk (kalla "dock") kan spelaren laga handelsskip som kan sendast til både den allierte hamner og fiendehamner. Sjølve utbytte vil variere etter distansen: di lenger skipsdokkane er ifrå kvarandre, di større utbytte. Spelaren vel sjølv kor desse handelsvognene og -skipa skal fara. Likevel treng ikkje spelaren å handla manuelt: med ei gong ein marknad eller skipsdokk er valt, vil handelseiningane halda fram med å handla med den valde forbundsfellen. Handelsskip kan til og med handla med fienden, men står då i fare for å bli angripen.

I The Age of Kings kan ein velja mellom tretten folkegrupper. Desse er delt inn i fire arkitektoniske stilar: den vesteuropeiske, den sentraleuropeiske, den arabiske og den austasiatiske^[8]. I fyrstnemnde kan ein finna keltarane, britane og frankarane. I den sentraleuropeiske stilen finn me vikingane, gotarane og teutonarane. Tyrkarane, persarane, sarasenarane og bysantinarane utgjer den tredje arkitektoniske stilen, medan japanarane, mongolarane og kinesarane utgjer den orientalske.

Kvar sivilisasjon har varierande styrkar og veikskapar når det kjem til økonomi, teknologi og krigføring. Til dømes, kan keltarane ha full oppgradering av gruvearbeidet, medan vikingane kan ha full oppgradering av matproduksjon. Dette gjev sivilisasjonane beinveges fordelar og ulempar. Sivilisasjonane har òg ulikt fokus: somme har styrkar innan kringsetjing, medan andre er sterkast i bogeskoting. I tillegg vil ein sivilisasjon eiga sin individuelle lagbonus – ulik frå ein annan sivilisasjon sin lagbonus^[9]. Eit eksempel på dette er at britane har billegare bygg. Kvar og ein sivilisasjon har tilgang på sin eiga unike eining ("unique unit")^[3][10]. Denne militære einingen er sterk knyta til sivilisasjonen. Japanarane, til dømes, vil kunne laga samuraiar, medan britane kan trena langbogeskotarar. Desse kan dessutan oppgraderast til elitesoldatar – som kostar ein god del av ressursane til spelaren. For å ha større skilnad mellom kulturane, har kvar sivilisasjonane ei samling av utsegner på originalspråket, når dei vert kommandert til å gjera ei oppgåve. Viking-soldatar seier til dømes "alt i lagi", dersom dei blir kommandert til å marsjera til ein plass^[11]. Gotarane (tysk vert nytta) og bysantinarane, derimot, er ikkje gjeven sitt eige originalspråk.

Kvar spelar har ei bereevne, altså ei populasjonsgrense, på kor mange einingar (soldatar, arbeidarar, skip) spelaren kan ha på banen om gongen. Ein kan bestemma denne grensa før spelet startar – som kan variera frå 75 til 200^[12]. Ein unngår då at banen vert overfylt av gedigne armear.^[13]Det er difor viktig å finna balansen mellom sivile og militære einingar. Ein har diverre ikkje høve til å nå bereevna med ein gong, fordi denne grensa er bygd på kor mange hus, slott og hovudbygg ein har. The Age of Kings introduserte to nye merkbare funksjonar: ein knapp som viste kva for nokre arbeidarar som ikkje hadde blitt tildelt ei oppgåve. Den andre funksjonen var "byklokke-knappen" som sender alle arbeidarane til dei næraste hovudbygga, slotta eller tårna. På desse to nye måtane er det lettare å halda styr på populasjonen. Dersom landsybuarar, og spesialt bogeskotarar, er plassert i eit tårn, hovudbygg eller slott vil det auka forsvarsgraden til bygningen; det vil verta skote fleire piler frå han. Hovudbygga vil ikkje kunne skyte piler i det heile, utan minst éin bogeskotar eller arbeidar^[14].

Me kan dela alle dei militære einingane i spelet i seks kategoriar: infanteri, kavaleri, bogeskotarar, fregattar og kringsetjingsvåpen. Dei tre fyrstnemnde fylgjer ofte ein stein-saks-papir-modell, fordi infanteri gjer mykje skade på bygningar, men svake mot kavaleri. Likevel vil nokre fottroppar som spydberarar og hellebardistar ha ekstra åtaksbonus mot ryttarar^[15]. Som nemnt vil kvar sivilisasjon ha tilgang på ein spesialeining, kalla "unique unit". Denne militære einingen er sterk knyta til sivilisasjonen og kulturen. Vikingane, til dømes, vil kunne laga vikingberserkar, medan persarane kan trena opp krigselefantar. Desse kan dessutan oppgraderast til elitesoldatar. Dette er kostbart, og ein elitesoldat vil sjeldan dukka opp før mot slutten av partiet. Denne sjette kategorien – altså kringsetjingsvåpen – vert hovudsakeleg brukt til å øydeleggja bygningar og murar.

Monken er òg ei spesialeining – på mange måtar. Han kan både brukast militært og sivilt. Ein monk kan konvertera motstandarsoldatar til spelaren sin eigen sivilisasjon. Men han dugar berre til å konvertera éin soldat om gongen, sidan han må "gjenvinna" trua. Han kan i tillegg lækja allierte arbeidarar, kavaleri, fotsoldatar og andre monkar. Ulempen med ein monk er at han går seint og tåler lite. Monkar er den einaste eininga, utanom landsbybuar og fiskebåtar, som kan samla ressursar: ein munk kan kapra ein relikvie ("Relic") og deretter føra han attende til klosteret. Dette vil automatisk hopa opp gull hjå spelaren. Di fleire relikviar, di raskare går denne akkumuleringa. Å få fatt i alle fem relikviane som finst på banen kan føra til siger i ein standarparti, dersom vinnarvilkåra er satt slik^[15]. I dette tilfelle har dei andre spelarane 200 "The Age of Kings-år" på å ta ifrå relikviane.

Bygningane i The Age of Kings kan me dela opp i økonomiske, militære og oppgraderande bygg. Også mange av dei økonomiske eller militære bygningane kan dessutan forska og oppgradera "teknologiar" som aukar effektiviteten og kvalitetsgraden^[16][17]. Til dømes kan ein oppgradera betre vedhogst ved ein tømmerleir.

Det er ein bygning som fell under alle desse kategoriane: hovudbygget, kalla "Town center" i Age of Empires II. På alle måtar er dette den viktigaste bygningen. Det er der landsbybuarane vert laga og alle ressursar kan samlast der. Mange oppgraderingar kan gjerast i hovudbygget, og det er her den viktigaste oppgraderinga tek plass: nemleg utviklinga til neste alder. Hovudbygget er også eit forsvarsbygg. Bygningen kan skyta piler dersom landsbybuarar eller bogeskotarar held seg inne der. Når hovudbygget er øydelagt og alle landsybuarane er drepne, er sivilisasjonen utan tvil "utrydda".

Dei økonomiske bygga – mølle, tømmerleir og gruvelager – er ein "erstatning" for hovudbygget. Kvar og ein av desse kan berre ta imot éin type ressurs. Men likevel kan dei gje større fordelar enn hovudbygget, fordi dei kan setjast nærare ressursane. Ein tømmerleir kan setjast i ein skog, slik at arbeidarane slepp å gå frå hovudbygget og til skogen kvar gong. Som nemnt, kan desse økonomiske bygga oppgradera teknologiar som er fordelaktig for den eksakte ressursen. Marknaden er òg eit særs viktig økonomibygg, fordi her kan ein selja og kjøpa ressursar. I tillegg kan ein senda handelsvogner til allierte marknadar. Eit skipsdokk er både ein økonomisk konstruksjon, men òg eit militærbygg. Dokket kan – som sagt – produsera handelsskip til allierte og fiendtlege hamnar, som vil akkumulera gull. Det kan i tillegg produsera fiskebåtar, galeiar, kanonskip, fregattar og transferdsskip.

Dei militære bygga inneber stallen ("stable"), brakka ("barrack"), bogeskytingshuset ("archery range"), kringsetjingsbygget ("siege workshop") og slottet. Også tårn og murar fell i denne kategorien^[18]. Dei tilbyr ulike soldatar; både ridande, gåande og skytande. Med alle desse bygga i hand, kan ein få ein gjæv og varierande hær. Ein kan trena ulike einingar etter kva sivilisasjon ein spelar som, men mange av desse er ganske like. I desse bygga kan spelaren òg oppgradera soldatane til elitesoldatar, til dømes. Oppgraderingane avhenger av kva for ein æra ("age") ein er i. Frå stallen kan ein vanlegvis trena riddarar og lett kavaleri. Frankarane kan for eksempel oppgradera riddarane til både kavaler og paladin. I brakka vert fotsoldatar; spydberarar og fektarar laga. Britane, til dømes, kan ein oppgradera desse til både hellebardistar og champion. I bogeskytingsbygget kan ein laga bogeskotarar, ridande bogeskotarar ("cavalry archer") og spydkastarar. Nokre sivilisasjonar kan oppgradera desse – til krossbogemenn til dømes. Alle nemnte oppgraderingar kostar ein del ressursar.

Slottet er både eit forsvarsbygg og eit militært bygg. Det skyt piler utan at folk garnisonert inne i det. Etter at spelaren har nådd Castle Age, kan han byrja å konstruera eit slott, sjølv om at i kongemordparti startar ein med eitt slott^[19]. Slottet kan trena mange einingar med vid breidde. Den unike eininga til sivilisasjonen kan trenast i slottet. Sjølvmordsbombarar ("petards") og katapultar ("trebutchet") er to viktige kringsetjingseiningar. Kanskje den viktigaste rolla med slottet er at spelaren kan trena den unike eininga si. For å kunne trena fleire landsbybuarar og soldatar, må ein ha hus. Kvart hus har "plass" til fem einingar, som vil seie at uti spelet må spelaren ha mange hus for å oppretthalda ein høg populasjon^[20].

Universitetet og smeden er dei to viktigaste oppgraderande bygga. Ved ein smed kan spelaren betra rustningar, sverd og pilar til soldatane. Ved universitetet kan ein oppgradera til sterkare mur, raskare arbeidarar og meir slitesterke tårn, til dømes. For å få ei effektiv krigføring og kringsetjing, bør spelaren oppgradera mange av teknologiane.

I eit "Standardparti" (kalla "Random mape game") startar spelaren som oftast med tre landsbybuarar og éin ridande speidar. Når ein spelar som kinesarar vil ein starta med 5 landsbybuarar. Ein har litt av kvar ressurs til å setja grunnlag for landsbyutviklinga. Ein startar òg med ein speidar på hest, som vert brukt til å oppdaga nye ressursar og motstandarar. Før sjølve runden startar, kan ein setja vilkåra sjølv, som til dømes populasjonsgrense, vanskelegsgrad og talet på motstandarar og allierte. Ein kan velja kva bane ein vil spela på, og setja vinnarvilkåra; høgast poengsum, erobring eller tidsavgrense. Ein kan bestemma kva for ein sivilisajon ein vil spela – eller ein kan setja alle vilkåra på "Random", noko som fører til at alle vilkåra er tilfeldige.

Når ein spelar eit "Regicide"-parti (omset til "Kongemord") byrjar ein med sju arbeidarar meir enn i eit "Standardparti". På ei anna side startar ein utan gull. Ein gjev seg i kast med med ein konge og speidar òg. Som tittelen tilseier, går partiet ut på å myrda kongen til motstandarden – og sjølvsagt må spelaren beskytta sin eigen konge. Ein startar med kongens forsvarsbygg: borga. Partiet er slutt når din eigen konge er drepen eller dersom motstandarane sine kongar er drepne. Eit kongemordparti kan samanliknast med sjakk: kongen er nøkkelbrikka i spelet, men gjer ikkje stor skade. Som på eit standardparti kan ein velja mange av vilkåra sjølv.

Dersom ein vel å spela eit parti "Death match" startar spelarane med et stort lager av ressursar, noko som vil seia at ressurssanking ikkje får like stor plass. Spelaren kjem godt inn i spelet med ein gong, og må fokusera på å knekka motstandaren fortast mogleg.

Det finst fem felttog og 33 oppdrag fordelt på dei ulike felttoga. Alle er historiebasert. Spelaren startar med felttoget om William Wallace som er meir ein veiledning og leksjon for sjølve gangen i spelet. Den lærer spelaren korleis ein fører krig og samlar ressursar. Dei andre felttoga omhandlar Jeanne d'Arc og Hundreårskrigen, den eurasiatiske invasjonen til Djengis Khan, korstoga til Barbarossa og Saladins forsvar over det heilage land; Midtausten. Både i oppdraga om William Wallace og Jeanne d'Arc kan spelaren i bruk karakterar som representerer desse. Spelaren mottek ordrar frå karakterar som er representative for armeen sin hærførar^[21].

Oppdraga tek ikkje berre spelaren gjennom historiske hendingar, men òg gjennom kulturar og andre banar. Spelarane vert tvingne til å tenkja på ein annan måte i eit oppdrag, fordi det er innsnevrande i ein mykje større grad. Dersom ein "byrjar med ein landsby, derimot så tillét det deg til å velja din eigen spelestil^[22].

The Age of Kings gjev systemstøtte til fleirspelarmodus over internett og via LAN. Opp til åtte spelarar kan då ta del i eitt parti, med alle vilkåra moglege. MSN Gaming Sone gav støtte til onlinespeling inntil 19. juni 2006. Alternativ kom fort på banen, der tenesteprogram som GameRanger, Voobly og GameSpy Arcade blei tilrådd.^[23][24]

The Age of Empires II-fleirspelarmodus lèt ei gruppe med folk starta eit parti, med stor brukarvenlegheit. Dersom spelarar vil spela ein runde, så kan dei enkelt plugge inn internett-kablar direkte frå den eine datamaskinen til den andre. Fleirspelarmodusen vart spelet sin største hit. Spelarar haldt fram med å spela mot kvarandre over internett. På grunn av denne modusen, så har spelet haldt seg like populært i over 12 år.

Eit ukomplisert, brukarvenleg redigeringsprogram fylgde med The Age of Kings. Det er eit tilleggsprogram som kan brukast til å laga eigne scenario, oppdrag og banar, med eigne mål og vilkår^[2]. Datamaskin-karakteren (NPC) vert automatisk styrt av hans kunstige intelligens, slik at minimal programmering er naudsynt. Det er òg mogleg å utforma desse scenarioa til eit oppdrag med eigne videoar. På ei anna side så treng berre spelaren å laga ei eiga bane og setja vanlege vinnarvilkår.

Før ferdiggjeringa av Age of Empires, hadde utviklaren Ensemble Studios skrive under på ein kontrakt med Microsoft for ein fotsetjing. Designarane valte å setja The Age of Kings inn i mellomalderen som eit logisk framhald frå Age of Empires sin antikke omgjevnad. Designarane frå Ensemble Studios var medvetne på å fanga den breie appellen til det fyrste spelet utan å gjera det for likt. Allikevel prøvde dei å venda seg mot den enorme demografien som allereie spelte Age of Empires.^[25]

Dei sikta på å fullføra spelet innan eit å ved å bruka kodar frå den opphavlege spelemotoren; Genie game engine. Etter somme månadar i prosessen avslutta dei forsøket, fordi det var ikkje mogleg ferdigstilla eit spel med den kvaliteten dei fyrst tok sikte på. Ensemble Studios måtte difor gje beskjed til Microsoft at dei trong eitt år til. I staden for lagde dei, med bruk av den opphavlege spelemotoren, Age of Empires: The Rise of Rome – ein utvidingspakke for Age of Empires. For å nå tidsfristen tilsette Ensemble Studios nye programmerarar, artistar og designarar.^[26]

Det førre spelet, Age of Empires, vart kritisert for den kunstige intelligensen (AI). På grunn av at den opphavlege AI-en kunne tilskriva seg ekstra ressursar eller bruka andre teknikkar som menneskelege spelarar ikkje kunne, så var det lettare å tapa enn i andre sanntidsstrategispel. For The Age of Kings, forsøkte Ensemble Studios å utvikla eit kraftigare AI-system som ikkje kompromissar ved å "juksa". ^[27] Industriveteranen Mario Grimani styrte Ensemble Studios i etableringa av det nye systemet. På lågare nivåer vil ikkje AI-karakteren juksa til seg ressursar, men på dei høgaste vanskegradane – moderat, hard og hardest – vil han verta gjeve gratis ressursar både i tide og utide.

For å overvinna ein annan vesentleg innvending mot Age of Empires, måtte utviklarane fullstendig redesigna rørslesystemet åt spelemotoren. Utviklarane måtte òg bruka mange månadar på å løysa opp i fleire "glitchar" mot slutten av The Age of Kings si framstilling. Ensemble Studios fann opp eit nytt terrengsystem for spelet, med 3D framsyningsmoglegheiter som var overlegent heva over systemet frå Age of Empires.^[26] Programmeraren Matt Pritchard – som tidlegare hadde kritisert det forgjengarspelet – la merke til ei bedring i den kunstnarlege dugleiken til designarlaget. "The Age of Kings blei eit utstillingvindauge for det styrka talentet deira," skriv han i sin eigen omtale.^[26]

The Age of Kings opna bruken av eit "trigger"-system for spelet si scenarioredigeringsprogram. Desse avtrekkarane (trigger) lèt meldingar visast eller lystra handlingar, basert på fastsette kriterium. Lydspora for The Age of Kings var regissert av amerikanaren Stephen Rippy, som har sidan teke rolla for alle spela i Age of Empires-serien. Han planla det slik at kvart folk fekk sitt eiget lydspor. Vikingane hadde eit klipp av lurblåsing, medan mongolarane hadde eit lydklipp av mongolsk strupesong.

Ein demo av spelet kom ut 16. oktober 1999, som innehaldt leksjonsoppdraget med William Wallace, moglegheiten til å spela eit standardparti. Men til Ensemle Studios sit store vonbrot så vart fleire uferdige versjonar lekt ut. Alle blei selt ulovleg med hjelp av blant folk i Stillehavsregionen.

Mottakinga til The Age of Kings var særs positiv. Spelet skåra 92 av 100 på både Gamerankings og Metacritic.^[28][29] Ifylgje Geoff Richards, skribent i Eurogamer, er "lista over nye funksjonar og betringar over det originale spelet er meir enn ei side lang."^[11] Omtala til GamePro fokuserte likeins på dei "nye tillegga til sjangaren sjølv", som gjorde The Age of Kings eineståande.^[14] GameSpy sin kritikar Carlos Salgado viste takksemd til andre tillegg; han prisa moglegheita evna kvar og ein spelar hadde til å laga ein personleg profil og evna til å skreddarsy eigne hurtigtastar. På ei anna side satte IGN pris på dei nye duglegheitane til innbyggaren; "arbeidarane speler ei viktig rolle; ikkje berre i innsamlinga av ressursar, men til og med i landsby-forsvar og strid", uttalte omtalen.^[33]

Michael L. House frå Allgame sette pris på bruken av lyd frå sivilisasjonane sine språk, som han meinte hadde "stor innverknad på å skapa ein forsterka stemning av ei annan æra".^[2] Eurogamer sa at "denne funksjonen gav einingane ein personlegdom, i staden for den vanlege, vidgjetne krigsbrølinga i militære RTS-spel." Dessutan uttala han at bruken av både mannlege og kvinnelege arbeidarar sørga for ein gild variasjon. ^[11] Omtala til Game Revolution forklarte at når spelet er sett til ein nylegare epoke, klarte The Age of Kings å "tilføya særpreg til ein elles upersonleg spelestil".^[22]

Mindre enn ein månad seinare utgav Microsoft Games eit utvidingsspel til The Age of Kings. The Conquerors kom ut i august 2000. Spelet ekspanderte det opphavlege Age of Empires II, med mange forskjellige funksjonar. Det mest openbare er nok at det vart lagt til fem nye sivilisasjonar. To av desse – mayaene og aztekarane – representerte den "nye verda". The Conquerors inneheld ein "Battles of the Conquerors"-felttog som rommar sjølvstendige slag, som slaget ved Hastings, til dømes. Age of Mythology, utgjeve i 2002, gjekk vekk ifrå den historiske delen og fokuserte i staden på gresk, egyptisk og norrøn mytologi. Spelet innehaldt mykje av det same som i forgjengarane, men er likevel ein spin-off^[34].

Age of Empires III vart utgjeve i 2005, og tok for seg den europeiske koloniseringa og nybygginga i Amerika. Sett bort ifrå den gjenkjennelege skilnaden med ein heimby, så var også dette spelet likt som dei førre i Age of Empires II-serien^[35].

I haust 2012, vil det koma ein tredje utvidingspakke til The Age of Kings, altså Forgotten Empires^[36]. Spelet vil for det meste – som tittelen tilseier – innehalda fleire sivilisasjonar, som tidlegare er "gløymt". Italienarane og inkaene er to døme på slike gløymde sivilisasjonar.