Smoke (film)

Smoke
Tagline	The most precious things are lighter than the air. Five strangers. Four secrets. Three schemes. Two best friends. And one neighborhood hangout where the world still makes sense.
Regie	Wayne Wang Paul Auster
Producent	Harvey Weinstein, Bob Weinstein
Scenario	Paul Auster
Hoofdrollen	Harvey Keitel, William Hurt, Harold Perrineau Jr., Forest Whitaker, Stockard Channing
Muziek	Rachel Portman
Montage	Maysie Hoy Christopher Tellefsen
Cinema­tografie	Adam Holender
Distributie	Miramax
Première	1995
Speelduur	112 minuten
Taal	Engels
Land	Verenigde Staten
Vervolg	Blue in the Face
Officiële website
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal    Film

Smoke is een Amerikaanse film uit 1995, geregisseerd door Wayne Wang en Paul Auster (die het scenario schreef) met Harvey Keitel, William Hurt, Victor Argo, Forest Whitaker, Ashley Judd, Stockard Channing en Harold Perrineau Jr.. De film volgt het leven van personages die iets te maken hebben met de tabakswinkel van Auggie (Harvey Keitel) in Brooklyn. De film werd gevolgd door Blue in the Face, een reeks korte verhalen rond enkele van de personages uit "Smoke" en enkele nieuwe personages.

De eigenaar van de sigarenwinkel (Auggie) uit Brooklyn New York neemt al 14 jaar lang voor zijn winkel elke dag op hetzelfde uur een foto. Als hij zijn winkel op een dag wil sluiten, krijgt hij bezoek van vaste klant Paul Benjamin, een aan lager wal geraakte romanschrijver. Sinds zijn vrouw op straat vermoord werd krijgt hij geen letter meer op papier. De uitbater nodigt Paul uit om de foto's te bekijken. Fotomappen vol heeft hij en Paul bladert ze vluchtig door. Ze zijn allemaal dezelfde concludeert hij. Als Auggie hem adviseert om rustig te kijken, ziet Paul zijn vrouw op meerdere foto's én op de dag van haar dood. Smoke zit vol met dit soort dramatische momenten. Een zwarte jongen verandert van naam en identiteit, een vrouw keert na jaren terug naar haar vroegere vriend en vertelt hem dat ze samen een dochter hebben en dat die nu problemen heeft... Al deze mensen hebben weinig met elkaar gemeen, maar het toevallig kruisen van elkaars paden heeft een onuitwisbaar emotioneel effect.

Adam Holender verzorgde de fotografie van de film. Regisseur Wang kiest overwegend middelgrootopnames (two-shots) of gewoon shots die de personages ten voeten uit in beeld brengen. Enkele actiescènes tonen een totaalopname van de straat zoals in de scène waar Paul achteloos bijna onder een vrachtwagen loopt en op het nippertje gered wordt door Rachid. In de gesprekken wisselt hij, zoals vele regisseurs, shot en tegenshot af, naargelang de spreker of de luisteraar belangrijk is. Bij de laatste vertelling gaat hij uit van een two-shot van Auggie en Paul. Naarmate Auggie vertelt zoomt de camera in op Auggie tot alleen zijn mond te zien is (big close-up). Dan schakelt hij over naar de ogen van de gefascineerde Paul eveneens met een zeer-grootopname en sluit af met een two-shot met de zin van Auggie: "There is your story". "Yes, I suppose so", antwoordt Paul. Er volgt een zeer-grootopname van een blad in een typemachine met als tekst "Auggie Wren's Christmas Story, by Paul Benjamin". De zwart-witopnames en de aftiteling worden begeleid door Tom Waits: "You're Innocent When You Dream". Dit werkt als een verrassing, want in de loop van de film is er weinig muziek.

De film wordt gesitueerd in de zomer van 1990 en met tussentitels opgedeeld in vijf delen. De naam van een personage is de tussentitel. Het eerste shot toont een luchtbrug van de metro waar een treinstel door een S-vormige bocht rammelt. Een sterk daarop gelijkend shot zal later dienstdoen als tijdsoverdragend tussenshot. Volgens de gepubliceerde tekst (inmiddels is het scenario in boekvorm gepubliceerd door Faber & Faber, 1995 onder de titel Smoke en Blue in the face) moest daar een tussentitel komen: Three months later. Bij de montage werd anders beslist. Titel: Paul.

In "Smoke" speelt toeval een rol. Auggie is de sleutelfiguur. Alle dramatische verwikkelingen passen in die interpretatie. Dat komt naar voren bij het nemen van de foto's. Auggie bekent dat ter wille van die dagelijkse foto hij geen vakantie kan nemen, want iedere ochtend om acht uur moet hij er zijn. Als schrijver Paul wat al te snel door de albums bladert ("They are all the same") maakt hij de opmerking "you have to slow down; they are all different" en hij legt uit waarin ze verschillen. Als Paul wat later op de foto stoot waarop zijn vrouw te zien is, gaat Auggie mijmeren: "Als ik op de morgen waarop ze in een vuurgevecht gedood werd een paar seconden getreuzeld had, bijvoorbeeld met het wisselgeld, dan zou ze nu nog leven en zou ze een kind gehad hebben". Als Auggie die commentaar geeft voelen we doorheen het spelen van het (nood)lot hoe het toeval een verwijzing inhoudt naar het mysterie van ieder menselijk bestaan.

• (en)  Smoke in de Internet Movie Database
• Trailer
• Fragment van het einde van de film
• (en)  Smoke op Rotten Tomatoes