Ismaïlisme

Islam
Geloof
Eenheid van God · Profeten Gezonden geschriften · Engelen · Dag des Oordeels
Praktiseren
Getuigenis · Gebed · Vasten Liefdadigheid · Pelgrimstocht
Stromingen
Soennisme · Sjiisme · Ahmadiyya Kharidjisme · Soefisme · Koranisme
Teksten en wetten
Koran · Soenna · Hadith · Fiqh · Sharia · Kalam
Feest- en gedenkdagen
Asjoera · Suikerfeest · Offerfeest · Ramadan · Laylat al-Qadr · Laylat al-Miraadj · Nieuwjaar · Mawlid an-Nabi
Cultuur en samenleving
Architectuur · Kunst · Moskeeën · Studies
Portaal    Islam

Het ismaïlisme is een stroming binnen het sjiisme, dat weer een stroming binnen de islam is. Vanuit het ismaïlisme zijn in de islamitische geschiedenis grote sociale en politieke bewegingen ontstaan, onder andere die van de qarmaten, fatimiden, druzen en assassijnen.

Het is de enige sjiitische stroming die tot op de dag van vandaag nog één imam of leider kent. Anno 2024 erkennen zij prins Shah Karim, Aga Khan IV als hun leider.

Het ismaïlisme dankt zijn ontstaan, net als dat van het sjiisme in het algemeen, aan de vraag wie er na Mohammed de moslimgemeenschap behoorde te leiden. De meerderheid koos voor Aboe Bakr, maar een fractie koos de jonge Ali ibn Aboe Talib, de neef en schoonzoon van de profeet, als de leider van de gemeenschap. Volgens de sjiieten had Mohammed zelf, tijdens zijn terugkeer van de laatste bedevaart naar Mekka in het plaatsje Gadir-e-Khum, Ali als zijn opvolger aangewezen. Toch werd niet Ali maar metgezel Aboe Bakr gekozen als eerste kalief. Pas na drie kaliefen werd Ali kalief en daarmee de eerste sjiitische imam, en zou het imamaat van vader op zoon (of in sommige gevallen van grootvader op kleinzoon) worden doorgegeven.

Na de zesde imam, Jafer Sadiq, ontstond er een breuk in de lijn van de imams. De zoon van imam Jafer Sadiq, Ismail, zou zijn overleden voor hij het imamaat kon overdragen. De meerderheid van de sjiieten koos daarom een andere zoon van Jafer Sadiq, Moesa al-Kazim als de volgende imam. Sommigen beweerden dat Ismail helemaal niet was overleden, maar dat hij zijn eigen dood in scène had gezet om aan zijn vijanden te ontsnappen. Uit deze groep volgelingen zijn later de ismaïlieten (zie kalifaat van de Fatimiden en druzen) ontstaan. De sjiieten die Musa Kasim volgden, kenden na Jafer Sadiq nog zes andere imams. Zij worden de twaalvers genoemd.

De ismaïlieten geloven dat Allah barmhartigheid heeft geschonken aan hun imams. De imam hoeft niet bekend te zijn bij de mensen, het kan een eenvoudige mens zijn. Dit is de geloofsleer van de ismaïlieten.

De zeven imams van de ismaïlieten zijn:

1. Imam Ali
2. Imam Hassan
3. Imam Hoessein
4. Imam Ali Zain al-Abidien
5. Imam Mohammed al-Baqir
6. Imam Jafer Sadiq
7. Imam Ismaiel ibn Jafer

De ismaïlieten zijn wijdverspreid over meerdere landen en vormen overal een kleine minderheid in Libanon, Syrië, Irak, Iran, Afghanistan, Pakistan en India. Ooit waren de ismaïlieten talrijk en hadden ze invloed in de tijd van het kalifaat van de Fatimiden. Later splitste de druzen zich af van deze tak.

• Fatimiden
• Nizari Staat
• Zurajiden