Stef Bos

Stef Bos
Stef Bos tijdens een live optreden in 2006
Algemene informatie
Volledige naam	Steven Bos
Geboren	12 juli 1961
Geboorteplaats	Veenendaal
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1990-heden
Beroep	singer-songwriter
Instrument(en)	gitaar, piano, accordeon
Officiële website (en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) MusicBrainz-profiel
Portaal    Muziek

Steven (Stef) Bos (Veenendaal, 12 juli 1961) is een Nederlandse singer-songwriter en acteur. Hij werd vooral bekend met zijn nummer Papa (1991).^[1]

Stef Bos groeide op in zijn geboorteplaats Veenendaal.^[2] Op zijn 18e (1979) vertrok hij richting Utrecht om aan de lerarenopleiding te studeren. Hij rondde deze vijfjarige studie af en vertrok vervolgens naar Antwerpen om aan de theateropleiding 'Studio Herman Teirlinck' de kleinkunstrichting te volgen.^[3] Hij studeerde in 1988 af.^[4]

De eerste twee jaar na zijn studie speelde hij toneel bij Oud Huis Stekelbees in Gent, schreef songs voor anderen (onder andere Ingeborg en Clouseau) en maakte in België deel uit van het satirische BRT-radioprogramma 'De Ochtendploeg'. Vanaf 1990 besloot hij zich vooral bezig te houden met het schrijven en uitvoeren van eigen teksten en muziek. Stef had tussen 1990 en 1992 de rol van Joop Mengelmoes (de buurman van Samson en Gert, en een manusje-van-alles dat veel klusjes uitvoerde) in Samson & Gert.^[5]

Bos is getrouwd met de Zuid-Afrikaanse kunstenares Varenka Paschke, een kleindochter van Pieter Willem Botha. Zij hebben drie kinderen en wonen afwisselend in Zuid-Afrika en Vlaanderen.^[3][6] Bos is de oom van NOS-verslaggever Albert Bos, een zoon van zijn broer Gerrit.

In 1989 schreef Bos het nummer Door de wind, het nummer waarmee Ingeborg Sergeant België vertegenwoordigde op het Eurovisiesongfestival 1989 in de Zwitserse stad Lausanne.^[7] Hij schreef het nummer als afscheidslied voor zijn moeder.^[8] De eerste twee singles die hij zelf in 1990 uitbracht, Is dit nou later? en Gek zijn is gezond, van het album Is dit nu later, braken niet veel potten, maar Papa werd een grote hit en blijft tot vandaag de dag onlosmakelijk met zijn naam verbonden.^[9] Het album verkocht hierdoor dubbel platina en datzelfde jaar mocht hij twee prijzen in ontvangst nemen: een Edison en de Zilveren Harp.^[9] In Vlaanderen scoorde Bos in 1991 een nummer 1-hit met Breek de stilte, een duet met Bob Savenberg. Hij toerde regelmatig in België en Nederland met een theaterconcert dat aanvankelijk vooral in België, maar later ook in Nederland een succes werd. In 1993 won hij de Pall Mall Exportprijs.^[7]

Geleidelijk kwam Stef Bos ook in aanraking met de Afrikaanse cultuur. Eerst vertrok hij naar West-Afrika, waar hij veel inspiratie opdeed, en later ging hij naar Zuid-Afrika. Dit uitte zich in een samenwerking met Johannes Kerkorrel en Thandi Klaasen voor het album Together as one. Ook hierna zijn de Afrikaanse invloeden duidelijk merkbaar op de albums die Stef Bos uitbracht. Op de cd's Vuur tot en met De onderstroom zijn nummers te vinden die opgenomen zijn met Afrikaanse musici of ontstaan zijn dankzij de samenwerking met hen. Met het album Vuur verdiende Bos een nominatie voor een Edison, maar won deze uiteindelijk niet.

In 2000 kreeg Stef Bos voor zijn album Zien een tweede Edison en een Gouden Harp. Ter promotie van deze cd kwam er niet alleen een theatertour door België en Nederland, maar ook door Zuid-Afrika.

In 2001 was Bos de centrale gast op Nekka-Nacht in het Sportpaleis in Antwerpen. Voor het eerst in de geschiedenis van de Nekka-Nacht was het Sportpaleis uitverkocht. De ongeveer 15.000 toeschouwers zagen een gevarieerde avond waarbij Bos zelf de gastheer was en hij musiceerde met Johan Verminnen, Raymond van het Groenewoud, Clouseau, Boudewijn de Groot en anderen met wie hij in het verleden had gewerkt. De nieuwe cd Van Mpumalanga tot die Kaap bevatte diepgaande Afrikaanse invloeden en was ook opgenomen met de hulp van een aantal Afrikaanse muzikanten. In 2003 kreeg hij voor zijn bijdrage aan de taalkundige en culturele betrekkingen tussen Zuid-Afrika en Nederland de Van Riebeeck-penning van de Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging uitgereikt.^[10]

Na de release van weer een nieuwe cd, Donker en licht, en de bijbehorende theatertour Niemandsland, begon Bos in 2004 met een korte solo-tour, Dichtbij, waarbij hij zichzelf met de piano begeleidde. Deze tour diende vooral om nieuwe nummers in het theater uit te proberen voordat ze op cd gezet werden. In november van hetzelfde jaar begon hij aan een langere tournee met een band deze keer, Licht.

In 2005 verscheen de cd Ruimtevaarder, met vooral nieuwe liederen die op de Licht-tour gespeeld waren. In 2009 kreeg hij een opdracht van de NCRV om twaalf nieuwe liederen te schrijven op basis van personen uit de Bijbel die werden opgenomen met het Metropole Orkest. Het project kreeg de titel In een ander licht.

In februari 2010 kreeg Stef Bos in Zuid-Afrika als eerste buitenlandse singer-songwriter een prijs voor zijn bijdrage aan de Afrikaanse taal en muziek in de afgelopen 15 jaar. Een maand later verscheen het album Kloofstraat, dat voornamelijk in het Afrikaans is geschreven. Het album Minder meer kwam uit in het najaar van 2011 en bevatte nieuw Nederlandstalig materiaal.

Op 26 januari 2011 was Stef Bos deelnemer aan het televisieprogramma Ali B op volle toeren, waarbij een Nederlandse rapper gekoppeld wordt aan een Nederlandse artiest en ze vervolgens elk een nieuwe versie maken van een hit van de ander. Rapper Negativ werd gekoppeld aan Bos, en schreef - samen met Ali B- een zeer persoonlijke versie van de hit Papa. Stef maakte vervolgens een autobiografische versie van Dingen gedaan (2005) van Negativ.

In april 2011 speelde hij tijdens de officiële herdenking van de schietpartij in Alphen aan den Rijn op 9 april 2011 het lied De omgekeerde tijd. In oktober 2014 werd zijn cd Mooie waanzinnige wereld uitgebracht. Hiervoor werd bij het nummer Maskerman een videoclip geproduceerd. Hakim Traïdia speelt hierin de hoofdrol. In de daaropvolgende jaren zagen de cd's Sprong in de tijd (2015), Kern (2017),^[9] Ridder van Toledo (2019)^[11] en Tijd om te gaan leven (2020) het licht.^[12]

Eind 2019 werd in opdracht van KRO/NCRV het tienjarig jubileum en de gouden plaat van het project 'In een ander licht' gevierd met een tv-registratie waarin dezelfde songs werden uitgevoerd met strijkkwartet. In 2019 nam hij ook deel aan het AVRO/TROS-televisieprogramma Beste Zangers, dat in het najaar van 2020 uitgezonden werd. In 2019 zag ook een nieuw boek het licht met de titel Ruimte, een samenwerking met kunstfotografe Lieke Anna. In 2020 maakte hij een bloemlezing van teksten en commentaren in de reeks 'Taalkunstenaars' van de uitgeverij Nieuw Amsterdam.

In het najaar van 2020 werd het tv-programma Serenade van Stef uitgezonden door KRO-NCRV op NPO 1. In het programma gaat Bos in gesprek met mensen die een problematisch leven hebben gekend en schrijft aan de hand van hun gesprek een nummer.^[13] Op 5 mei 2021 presenteerde hij in het Koninklijk Theater Carré het Bevrijdingsdagconcert 2021 dat in verband met de coronapandemie niet met publiek aan de Amstel kon plaatsvinden. Het feestelijk programma werd, naast Bos, verzorgd door het Metropole Orkest, onder leiding van Miho Hazama, diverse artiesten, en de performers van ISH Dance Collective.^[14] In dezelfde maand nam hij deel aan een speciale editie van Beste Zangers rondom het Eurovisiesongfestival. Hij zong een eigen Nederlandse bewerking van het winnende songfestivallied van Céline Dion uit 1988 Ne partez pas sans moi (1988): Ga niet zonder mij.

In 2023 schreef hij de liedteksten voor de musical Checkpoint Charlie van Goedemorgen Theaterproducties. Ook was hij een van de artiesten in Liefde voor muziek. In maart dat jaar bracht hij zijn album Bitterlief uit.

Stef Bos bracht niet alleen cd’s uit, maar ook zes boeken: Gebroken zinnen, Alles wat was, Ja! Stillewe, Ruimte en Taalkunstenaars. Het eerste boek is een boek waarin een variëteit aan teksten van Stefs hand gepubliceerd werden, met daarin gedachten, gedichten en ongezongen liedteksten. De teksten werden afgewisseld met bijzondere illustraties van de Zuid-Afrikaanse schilderes Mariana Booyens. Dit boek is ook in het Afrikaans verschenen, onder de titel Gebroke sinne.

In het boek Alles wat was, met daarbij ook een bonus-cd met onuitgegeven nummers, staan een verzameling liedteksten van 1980 tot 2005 gelardeerd met foto’s, brieven, schetsen en commentaar. Ja! is een vervolg op Gebroken zinnen, dit keer met illustraties van kunstenaar Eric de Bruijn. Stillewe is een vervolg op Ja!, dit keer in samenwerking met zijn vrouw, de Zuid-Afrikaanse kunstenares Varenka Paschke. Het boek is ontstaan tijdens Het feest van de dood in Mexico.

• Website Stef Bos
• Interview met Stef Bos over Veenendaal (video)
• (en) Stef Bos op Last.fm
• Stef Bos op MusicMeter