Benzeen

Benzeen is een chemische verbinding met de formule C₆H₆. Het is bij kamertemperatuur een vloeistof. Benzeen is bijzonder stabiel doordat 6 elektronen gedelocaliseerd zijn in de structuur. Waar in veel verbindingen de elektronen in één chemische binding vast zitten, is het in de ring van koolstofatomen in benzeen mogelijk dat de elektronen van binding naar binding rondlopen. Deze vrijheid wordt in de structuurformule aangegeven door de cirkel in de zeshoek.

Het verhaal gaat dat Kekule, toen de formule van benzeen wel bekend was maar nog niemand begreep hoe de structuur in elkaar zat, in een droom een slang zag die zijn eigen staart opat. Zo begreep hij opeens hoe de benzeenstructuur zou kunnen zijn.

Benzeen is carcinogeen. De verbinding op zich is erg stabiel, en vormt voor het leven geen gevaar. Echter, benzeen is lichaamsvreemd en olie-oplosbaar. Het lichaam probeert door het molecuul meer polair te maken om de oplosbaarheid in water te vergroten, zodat het via de urine kan worden uitgestoten. In dit proces wordt benzeen geoxideerd tot een epoxide, dat bijzonder reactief is en door aantasten van het DNA in de cellen kanker kan veroorzaken.

Benzeen is een heel goed oplosmiddel. Voordat de gevaren bekend waren werd het door mensen die met ruwe olie werkten gebruikt om de handen te wassen. Tegenwoordig is het gebruik van benzeen nog maar zeer beperkt toegestaan en moeten strenge veiligheidsnormen in acht worden genomen.