Sinterklaas

Sinterklaas of Sint-Nicolaas is de hoofdfiguur van het gelijknamige jaarlijkse kinderfeest dat op 5 december (Sinterklaasavond) in Nederland en op 6 december (de eigenlijke naamdag) in België en in enkele (voormalige) Nederlandse koloniën wordt gevierd.

Sinterklaas en zijn helper, Zwarte Piet, komen in de nacht van 5 december langs de schoorsteen binnen in alle huizen om geschenken te brengen voor de kinderen die er wonen. Deze moderne Nederlandse traditie van Sinterklaas als kinderfeest met een moraal komt waarschijnlijk voort uit het prentenboekje Sint Nicolaas en zijn knecht (1850) van de onderwijzer Jan Schenkman (1806 - 1863).

Sinterklaas wordt ook op veel kleinere schaal in Luxemburg (Kleeschen), Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Polen (Św. Mikołaj), Slovenië (Sv. Miklavž) en Tsjechië (Mikuláš) gevierd. Ook in Griekenland kent men een vergelijkbaar personage, Ajios Wasilis (Heilige Basilius), die afkomstig is uit het Aziatische Kessarië. Oudejaarsdag wordt zijn komst door zingende kinderen aangekondigd.

Zie voor uitgebreider artikel: Nicolaas van Myra

Veel tradities in het huidige sinterklaasfeest gaan terug tot Nicolaas van Myra, de Lycische bisschop uit de door Grieken bewoonde antieke stad Myra (thans gelegen in Turkije), hoewel er ook oudere elementen zijn.

Oorspronkelijk werd Sint-Nicolaas alleen in het oosten van Europa geëerd. In de 13e eeuw werd besloten dat zijn naamdag ook in het westen een van de belangrijkste feestdagen was; in die tijd werd het sinterklaasfeest in Utrecht al gevierd door de schoen van vier arme kinderen te vullen met geldstukken, in andere steden werd ook iets voor de armen gedaan.

Na de Nederlandse Opstand probeerden calvinistische predikanten het sinterklaasfeest af te schaffen, omdat het te veel "heidense" en vooral "paapse" (katholieke) elementen zou bevatten. Het Sinterklaasfeest was in grotere steden inderdaad een woelig volksfeest met kermis dat vaak tot opstootjes en openbare dronkenschap leidde. Het was echter zo populair dat dit streven weinig succes heeft gehad, zelfs niet bij het protestantse volksdeel.

De oorsprong van het moderne gekuiste Sinterklaasfeest voor kinderen ligt in de 19e eeuw. De Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806 - 1863) schreef het prentenboekje Sint Nicolaas en zijn knecht (Amsterdam, 1850 en latere herdrukken 1880, 1885, 190? en 1907) met de tekst van het liedje Zie ginds komt de stoomboot. De moderne tijd deed zijn intree met de stoomboot. De afkomst Spanje werd ingevoerd, net als de roe en zak van Zwarte Piet als pedagogische straf. Sint reed voor het eerst op een schimmel over de daken. Kado's gingen voor het eerst door de schoorsteen.

Ook Jan Pieter Heije (1809-1876) beïnvloedde het Sinterklaasfeest. Het lied Zie de maan schijnt door de boomen werd voor het eerst gepubliceerd in 1843 in de bundel Kinderliederen.

Sedert begin jaren '90 van de vorige eeuw heeft het paard in Nederland een naam: Amerigo. In België heet het paard Slecht Weer Vandaag.

In Nederland zet men vanaf de 15e eeuw de schoen. In eerste instantie gebeurde dat in de kerk en was de opbrengst voor de armen. Uit archiefstukken blijkt dat vanaf 1427 in de Sint Nicolaaskerk in Utrecht schoenen werden gezet op 5 december, sinterklaasavond. Rijke Utrechters legden wat in de schoenen en de opbrengst werd verdeeld onder de armen op 6 december, de officiële sterfdag van de Heilige Nicolaas.

Uit de 16e eeuw bestaan beschrijvingen van het schoenzetten door kinderen in de huiskamer. Kunstschilder Jan Steen heeft in de 17e eeuw de sinterklaasochtend op twee schilderijen vastgelegd. Daarop is ook goed te zien wat de kinderen in hun schoen kregen. Vaak was dat snoepgoed zoals speculaas, kruidnoten, pepernoten, marsepein en speelgoed. Opvallend is dat vooral jongens een roe of zakje zout in de schoen vonden.

Tegenwoordig is het Sinterklaasfeest een familiefeest en zetten kinderen hun schoen klaar vanaf het moment dat de Sint in het land is aangekomen. Traditioneel wordt de schoen bij de haard gezet, want Zwarte Piet komt vanaf het dak door de schoorsteen naar binnen. De volgende dag vinden de kinderen dan wat lekkers in hun schoen. Het wordt op prijs gesteld als de kinderen ook wat terugdoen, en dus leggen ze vaak een tekening bij de schoen, of een wortel of suikerklontjes voor het paard van Sinterklaas. In woningen zonder schoorsteen wordt de schoen veelal voor de verwarming in de woonkamer of bij de achterdeur gezet.

Een pakjesavond was voor de oorlog geen algemeen verschijnsel. De crisisjaren speelden daarin een grote rol. De toenemende welvaart na de oorlog bood echter meer ruimte voor een geefcultuur, een geschenkenfeest in het kader van het oer-Hollandse Sinterklaasfeest. Het "schoentje zetten" op Sinterklaasavond was in veel gezinnen vlak na de Tweede Wereldoorlog gebruikelijk. Dit ceremonieel was omgeven door een sfeer van geheimzinnigheid.

Sinterklaas transformeerde echter gaandeweg van onzichtbare magische brenger van wonderbaarlijke gaven tot een opa-achtige kindervriend, die de kinderen met zijn zwarte pieten thuis met een zak vol cadeautjes bezocht.

Ouders gaven hun kinderen in eerste instantie veel zelfgemaakte cadeaus en later gekochte cadeautjes. Ook grote bedrijven zoals de Hoogovens, Shell en anderen, maar ook volksbonden zorgden ervoor dat de kinderen van hun werknemers of leden met Sinterklaas niets tekort kwamen.

Pakjesavond is er al lang niet meer alleen voor kinderen. Volwassenen geven elkaar, meest anonieme, geschenken, al dan niet voorzien van een sinterklaasgedicht of verpakt als 'surprise'. Vaak wordt door middel van lootjes trekken anoniem bepaald voor wie men een cadeautje moet kopen.

Pakjesavond is vooral een Nederlands fenomeen. In België kent men zoiets niet.

Zie Zwarte Piet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Sinterklaas werkt niet alleen: hij gaat vergezeld van een knechten zwarte Pieten, die de zak met cadeautjes dragen en door de schoorstenen kan kruipen om de pakjes in de schoenen van de kinderen te stoppen. De herkomst van deze helpers is omstreden, er bestaan dan ook verschillende ideeën over: hij was oorspronkelijk een demon die door de heilige gedwongen werd goede daden te verrichten of juist een voorchristelijke godheid die zich moest onderwerpen aan de christelijke sint, maar volgens sommigen gaat hij terug op een Moors knechtje en is zijn huidkleur daaraan te danken. Anderen zeggen dat dit hetzelfde is, want de Moor was volgens sommigen de duivel. In andere landen is de Moorse variant onbekend, hier is de helper van Sinterklaas meestal een duivel (bijvoorbeeld Krampus) en het personage werd pas sinds de kerstening als kwaadaardige duivel afgeschilderd.

In christelijk perspectief is Piet de bedwongen duivel, plaatsvervanger van de overwonnen Wodan, of diens helper Nörwi, de zwarte vader des nachts, die ook een roe droeg (als vruchtbaarheidssymbool). Het vriendelijkste verhaal is wellicht dat Nicolaas op een slavenmarkt in Myra eens een Ethiopisch jongetje met de naam Piter (afgeleid van Petrus) aantrof. Sint kocht de jongen vrij en uit dankbaarheid bleef hij de Sint nabij. Zo komt zwarte Piet volgens sommigen aan zijn negroïde trekken, hoewel anderen denken dat die later erbij zijn bedacht vanwege het koloniale verleden.

De huidskleur van Zwarte Piet geeft soms aanleiding tot kritiek, omdat zijn rol racistische vooroordelen zou bevestigen, maar volgens anderen is hij een Italiaanse schoorsteenvegersknecht en is zijn gezicht alleen daardoor zwart van het roet. Dit idee wordt nog eens versterkt door het feit dat Piet een roe heeft (een instrument van schoorsteenvegers), Italiaanse schoorsteenvegerskledij draagt en op daken klimt. Anderen weer zeggen dat zijn kledij Moors is. Waarschijnlijke is dat de moderne Zwarte Piet een spontaan gegroeid mengsel is van al deze typen.

Tot de Tweede Wereldoorlog had Sinterklaas slechts één helper. Na de bevrijding door de Canadezen hielpen deze soldaten met het organiseren van het eerste naoorlogse sinterklaasfeest. Niet gehinderd door kennis over de traditie, bedachten zij, dat als één Zwarte Piet leuk is, een heleboel zwarte Pieten nóg leuker zouden zijn. Sindsdien wordt Sinterklaas vergezeld door vele Pieten, tegenwoordig vaak met ieder een eigen taak. Terwijl Sinterklaas altijd statig en gedistingeerd is, gedragen de Pieten zich als acrobaten en grappenmakers die vaak kwajongensstreken uithalen.

De kleding van Piet is een soort pagepakje uit de 16e-17e eeuw. Aan koninklijke hoven hadden de dienaren meestal zulke kledij aan. Waarschijnlijk heeft daarom volgens de traditie de knecht van Sinterklaas een soortgelijk uniform.

De kleding van Sinterklaas is duidelijk afgeleid van die van een bisschop, inclusief de pontificalia, maar bevat enkele opvallende afwijkingen daarvan, en Sinterklaas is daardoor duidelijk te onderscheiden van een "echte" bisschop. Opgemerkt dient te worden dat de kleding van Sinterklaas vaak om praktische redenen eenvoudiger is uitgevoerd dan hier beschreven.

Wat bij Sinterklaas doorgaans een tabberd of tabbaard wordt genoemd, is in de katholieke liturgie de soutane of toog/toga: een lang priesterkleed dat bij bisschoppen paars is. De eigenlijke soutane heeft 33 knoopjes, maar bij Sinterklaas is deze vaak eenvoudiger uitgevoerd. Wanneer de Sint gaat paardrijden, draagt hij vaak een tot broekrok vermaakte tabberd.

Over de tabberd draagt de Sint een albe. De albe is met kant afgezet en eindigt tussen knieën en enkels.

Op de albe draagt de Sint over zijn schouders een rode stola. Om deze op zijn plaats te houden, draagt Sinterklaas vaak een cingel (koord met kwastjes aan het einde) om zijn middel.

Dan komt het grootste en mooiste parament: de rode koormantel. Deze mantel draagt Sinterklaas over alle andere kledingstukken heen. Het is een wijde rode lap die vanaf de schouders tot bijna op de grond hangt en aan de voorkant met een ketting en twee haakjes wordt vastgemaakt. De mantel heeft meestal ook nog een kap met mooie gouden franjes eraan. De mantels van Sinterklaas zijn allemaal met goud en band versierd. De binnenkant is goudgeel of wit.

Op zijn hoofd draagt Sinterklaas een mijter. Deze is duidelijk afwijkend van de mijter die een bisschop tegenwoordig draagt: rode mijters worden in de Katholieke Kerk niet gedragen. Meestal zijn ze wit of een andere basiskleur met een bij de gelegenheid passende versiering.

Ook de kromstaf is van oorsprong een waardigheidsteken van een bisschop dat afkomstig was van de Etrusken. De staf van Sinterklaas heeft wel een duidelijk andere vorm dan die van een bisschop: de krul is groter en steekt aan beide zijden van de staf uit.

Verder draagt hij meestal zwarte schoenen, lange witte handschoenen, soms paarse. Om zijn ringvinger draagt hij een gouden bisschopsring met een robijn erin. Deze hoort traditioneel om de rechterringvinger, maar vaak draagt Sinterklaas hem links zodat hij met het handengeven niet zo in de weg zit.

Het rijden over de daken gaat waarschijnlijk terug op de Noordse oppergod Odin, die deze kunst ook beheerste. Nicolaas' uiterlijk zou ook overeen komen met het uiterlijk van Odin. Odin reed op een schimmel, de achtbenige Sleipnir, waarmee hij door de lucht vloog. Meer sinterklaastradities lijken af te stammen van Germaanse tradities. Tijdens het Germaanse zonnewendefeest vroegen jonge meisjes aan Wodan een afbeelding van hun nog onbekende toekomstige geliefde^[bron?]; tegenwoordig zijn dat de speculaaspoppen ('vrijers'). Het gooien van cadeaus in schoorstenen zou afstammen van Germaanse offerplaatsen (vuurplaatsen). En ook Zwarte Piet stamt hiervan af ^[bron?]: Odin werd bijgestaan door de raven Hugin en Munin. Vandaar ook de veer die Zwarte Piet nog altijd op zijn pet draagt.

De cadeautjes voor het paard van Sinterklaas, die voor de kachel worden gezet zodat ze door de schoorsteen meegenomen kunnen worden, verwijzen naar de offers die aan de god werden geschonken. (Vreugde)vuren werden vervangen door een vuur open haard en tegenwoordig worden de cadeautjes zelfs voor de centrale verwarming gezet.

Zie ook het artikel Sinterklaas en Wodan

De herkomst van de Sint is volgens de huidige traditie niet langer Klein-Azië, maar Spanje.

Nochtans is Sint-Nicolaas geboren in Patara te Lycië dat tegenwoordig in Turkije ligt, maar in het jaar 280 bij het toenmalige Byzantijnse Rijk hoorde. Later werd hij als Lyciër bisschop van Myra, de hoofdplaats van Lycië, en nam o.a. deel aan het Grieks(talig)e Concilie van Niceae. Hij stierf op 6 december 342. Na de inval van de moslims in het gebied, werden de stoffelijke resten van de heilige naar Bari gebracht, in het toenmalige koninkrijk van de Beide Siciliën (in het deel van Napels), waar de latere Keizer Karel V koning zou worden. Filips II, zijn zoon, zou de Nederlanden erven, Spanje én de Beide Siciliën. Vandaar de verwarring dat de Sint uit Spanje zou komen.

Aldaar is Sint-Nicolaas algemeen de patroon van de zeevaart. Sinterklaas arriveert in Nederland per stoomboot, hetgeen in dat perspectief niet verwonderlijk is: de historische banden van Spanje met de Nederlanden zijn bekend.

Het sinterklaasfeest heeft aanvankelijk moeten opboksen tegen protestantse bezwaren tegen de katholieke heiligenverering. Rond 1600 werd het in Delft verboden zijn feestdag te vieren en vaardigden sommige gemeenten een verbod af op schoen-zetten. Ook de kerkhervormer Maarten Luther verzette zich tegen het feest. Hij vond dat het geven van geschenken meer paste bij het kerstfeest. Nog in 1895 sprak de burgemeester van Sluis zich uit tegen de viering op openbare scholen, maar in de 20e eeuw kreeg het feest steeds meer de wind in de zeilen.

Toch blijft de sinterklaasviering omstreden, tot in de Katholieke Kerk toe. In 2004 werd door de pastoor van het Noord-Limburgse Well de viering in de kerk verboden, omdat hij de kerk slechts wilde gebruiken voor kerkelijke zaken. De viering van sinterklaas hoort daar klaarblijkelijk niet bij, alhoewel nergens wordt aangegeven dat de pastoor ook de heilige Sint-Nicolaas uit de kerk weert. Het verbod leverde een storm van protesten (ook uit de eigen parochie) op. De Deken van Gennep waaronder Well valt liet dat jaar ludiek op 5 december de collecte ophalen door twee Pieten, begeleid door Sinterklaas.

Het sinterklaasfeest wordt in geheel Nederland gevierd, met uitzondering van Grouw (Grou) in Friesland, waar men op 21 februari Sint Piter viert.

Op de waddeneilanden wordt naast Sinterklaas ook nog een ander feest gevierd. Hier viert men rond 5 december Sunderklaas of Sunnenklaas; vooral op Ameland een traditioneel feest, dat stamt uit vroegere tijden. Van oudsher is dat het feest van het geestenverjagen. In de straten lopen de mannen gemaskerd en verkleed als 'Sinteromes', 'Klaasomes', 'Sunderums' of 'Sunderklazen' rond. Vrouwen en kinderen moeten binnenshuis blijven. Wie buiten komt krijgt 'slaag'. De uitdaging is, om toch buiten te lopen en de mannen te ontwijken.

Op Texel wordt, precies een week na het sinterklaasfeest, het feest Ouwe Sunderklaas gehouden. Verkleed en gemaskerd voeren de dorpsbewoners op straat toneelstukjes op, waarin gebeurtenissen van het achterliggende jaar op de hak worden genomen.

Ook in Vlaanderen is de verering niet algemeen: in sommige streken, in de regio van Aalst en in de Westhoek (Ieper en Poperinge) wordt Sint-Maarten vereerd, op 11 november. De bijbehorende legende is deze van Martinus van Tours.

In de kleine gemeente Westouter (deelgemeente van Heuvelland) wordt zelfs 'Den Engel' gevierd. De afkomst hiervan is nogal onduidelijk, maar zou te maken hebben met het verblijf van Engelse soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Aan het eind van de 20e eeuw kreeg Sinterklaas als cadeautjesgever concurrentie van de Kerstman (ook wel: Santa Claus; zie de paragraaf hieronder).

De Amerikaanse naam voor de Kerstman, Santa Claus is een verbastering van Sinterklaas en deel van de Nederlandse leenwoorden die via Nieuw-Amsterdam in het Engels terecht gekomen zijn. Via de Amerikanen kwam 'Santa Claus' weer naar Europa en werd eerst populair in Groot-Brittannië. Later werd hij ook bekend en populair in Duitsland en de Duitstalige gebieden in Centraal-Europa. Zelfs in Nederland, waar Sinterklaas in concurrentie is met zichzelf in de vorm van Santa Claus. Godfried Bomans noemde Santa Claus ooit, toen Bomans als Sinterklaas Canada bezocht, 'een geestelijke zakkenroller'. De transformatie van Sint Nicolaas naar de commercieel aantrekkelijkere Santa Claus, die in Europa en Amerika verscheidene eeuwen kostte, heeft recent aanzienlijk rapper plaatsgevonden in de stad die het meest met de Sint verbonden is, Demre. Deze moderne Turkse stad is gebouwd op de ruïnes van het antieke Myra. Aangezien Sint-Nicolaas de belangrijkste Russisch-orthodoxe heilige is, trekt de stad veel Russische toeristen. Daarom kreeg het een plechtig bronzen beeld van de heilige, dat werd gemaakt door de Russische beeldhouwer Gregory Pototsky en in 2000 werd geschonken door de Russische overheid, een prominente plaats op het plein voor de restanten van de middeleeuwse Sint Nicolaaskerk. In februari 2005 liet burgemeester Suleyman Topcu het beeld echter plots vervangen door een vrolijk doch enigszins detonerend plastic beeld van de Kerstman. Volgens de burgemeester zou het nieuwe beeld van Noel Baba wereldwijd een veel breder publiek aanspreken. Protesten van de Russische overheid tegen deze degradatie hielpen slechts in beperkte mate: het originele beeld werd teruggezet op een veel minder prominente plaats dan voorheen, nabij de ingang van de overblijfselen van de Sint Nicolaaskerk. Daar staat de Sint nu, voorzien van aureool en met zijn armen uitgespreid in goedertierenheid, weggemoffeld tussen een stenen pilaar en een restje muur.

De intocht van Sinterklaas met zijn gevolg is het officiële sein voor kinderen dat ze vanaf dat moment hun schoen mogen klaarzetten - en als ze "zoet" zijn geweest er ook de volgende ochtend iets in mogen verwachten. In Amsterdam wordt al sinds 1934 een jaarlijkse intocht van Sinterklaas gehouden.

De landelijke intocht vindt plaats half november op een zaterdag, ongeveer drie weken vóór 6 december, maar na Sint-Maarten (11 november). Sinterklaas en zijn hele gevolg komen elk jaar aan in Antwerpen (behalve in 2003, toen was het in Oostende) en dat wordt ook rechtstreeks uitgezonden op één of Ketnet.

Zie Intocht van Sinterklaas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De landelijke intocht vindt ook plaats half november op een zaterdag. Deze intocht wordt rechtstreeks uitgezonden op tv. De plaatselijke intochten zijn meestal dezelfde middag, maar in het zuiden van het land vaak ook de zondag daaropvolgend. Sinds 1985 maakt Sinterklaas voor zijn landelijke intocht meestal gebruik van de 'Pakjesboot 12', in het dagelijks leven het stoomschip Hydrograaf.

Het sinterklaasfeest wordt in verschillende vormen in heel Europa gevierd van Frankrijk tot Bulgarije en Italië tot Oekraïne. In het Noord-Franse Lotharingen wordt het sinterklaasfeest gevierd op 6 december. Sint Nicolaas is de beschermheilige van deze streek. Zwarte piet heet Père Fouettard en is een roodharige man met een woeste rode baard en een grote mantel met hoofdkap. In het Duitstalige deel van Zwitserland heet hij St. Nikolaus of "Samichlaus" of "Santiglaus" en zit hij op een ezel. De zwarte piet heet "Schmutzli". Er worden rijmpjes opgezegd in plaats van liedjes gezongen en hij komt niet uit Spanje, maar uit het bos. In Oostenrijk viert men het feest van Nicolo, z'n helpers heten krampussen en zien eruit als duivels.

In de Duitse stad Bremen vieren de kinderen op 6 december het feest van "Sünnerklaas". Een zwarte Piet is er niet bij. De kinderen lopen van winkel tot winkel, waarbij ze liedjes zingen en rijmpjes opzeggen. Daarvoor krijgen ze cadeautjes. Vroeger waren deze liedjes in het Nederduits, maar sinds de jaren '60 van de vorige eeuw verdween deze traditie en zongen ze voortaan in het Duits.

De manier waarop Sinterklaas aankomt, verschilt in de verschillende landen. Maar het is bijna altijd in een of andere vorm van een processie van een heilige, zoals die bekend is uit het katholieke geloof. De oudste intocht per boot is die van Bari, die sinds 1087 jaarlijks plaatsvindt. In de Duitse gemeente Blomberg is Sinterklaas sinds 1965 al een begrip. Deze zogenaamde Blombergse sinterklaas is overgewaaid uit Nederland. In de grensgebieden wordt op sommige plekken ook het sinterklaasfeest gevierd.

Het zingen voor Sinterklaas is een van de belangrijkste gewoonten die met dit folkloristische feest verbonden zijn. De liederen, hoewel terug te vinden op geluidsdragers en in boeken, worden in de eerste plaats oraal doorgegeven van ouder op kind. Sinterklaasliederen gaan dan ook al generaties mee en zijn weinig aan mode onderhevig - hoogstens kan men zeggen dat liederen, of coupletten, waarin in de eerste plaats gewaarschuwd wordt voor bijvoorbeeld de straf die Zwarte Piet kan uitdelen na de Tweede Wereldoorlog langzaam in onbruik geraakt zijn. Men kan de Sinterklaasliederen als de best bewaarde schatten van de Nederlandse liedcultuur beschouwen.

Het zingen van sinterklaasliedjes kwam in de zeventiende eeuw al voor, maar zoals het geval is met de meeste nu bekende volksliedjes is het huidige repertoire aan sinterklaasliedjes in de negentiende eeuw vastgelegd. Sommige, zoals Zie ginds komt de stoomboot en O, kom er eens kijken! zijn gebaseerd op oudere melodieën die men ook in Duitsland, met een andere tekst, kent, andere zijn nieuw gecomponeerd, zoals Zie de maan schijnt door de bomen.

Sinterklaas behoort inmiddels tot de standaardpersonages op de televisie. Er zijn over de jaren talloze Sinterklaasprogramma's gemaakt en ook in de bioscoop is de goedheiligman niet ongezien.

Lange tijd was er op TV een standaard groepje dat verscheen in (bijna) alle Sinterklaasprogramma's: Sint Bram van der Vlugt, Hoofdpiet en Wegwijspiet. Eigen jaren '90 begonnen steeds meer zenders Sinterklaasprogramma's die, naast de standaard cast, ook andere karakters prominent in het verhaal betrokken. Gevolg is dat het standaard groepje steeds minder te zien was, en er anno 2008 een grote variteit aan Pieten is. Hieronder een lijst van de bekendste karakters en acteurs.

Ook was er tot aan 2008 maar één echte TV-Sint. ,,Er is geen ruzie of zo, maar het is nu beter taken te verdelen en er een duo-baan van te maken, zegt Van der Vlugt, die in 1986 het stokje overnam van de legendarische Adrie van Oorschot. ,,Meer dan veertig jaar geleden is de afspraak gemaakt dat het wijs is op tv één sint te laten zien. Maar dat is niet meer vol te houden. In die tijd had je een handvol omroepen, nu een veelvoud.'' ^[1]

(1) voor de commerciële omroepen

• Bij wijze van grap heeft het Nederlands Normalisatie-instituut een norm gemaakt waarin op humoristische wijze is vastgelegd hoe Sinterklaas gevierd dient te worden.
  Voor details en een link naar het document, zie het artikel over NEN 0512.

• In 2006 deed Bram van der Vlugt 20 jaar mee aan de sinterklaasprogramma's. De bootreis naar Nederland in 2006 lijkt sprekend op zijn eerste reis in 1986, beide keren voeren ze verkeerd en ze waren beide met de pakjesboot 12.

• In november 2007 stelde het Nederlands Centrum voor Volkscultuur voor om van 5 december een nationale feestdag te maken, omdat dit het meest populaire volksfeest in Nederland is.

• Jan Schenkman, de negentiende eeuwse bedenker van het moderne Sinterklaasfeest
• Jan Schenkman en kinderboeken, Koninklijke Bibliotheek
• Tekst en illustraties van Jan Schenkmans Sint Nicolaas en zijn knecht, 1850
• Andere uitgave van Jan Schenkmans Sint Nicolaas en zijn knecht, 1850

• Het Meertens Instituut over het Sinterklaasfeest
• Ter Gouw, Jan, De volksvermaken, 1871
• Sinterklaas, Amsterdam en de Sint-Nicolaaskerk op amsterdam.nl
• St. Nicolaasgilde, Valkenswaard
• Waarom komt Sinterklaas met de stoomboot uit Spanje?
• Nationale feestdag voor Sinterklaas?

^[bron?]

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Sinterklaas op Wikimedia Commons.

Sjabloon:Sinterklaas