Zuiderburen (Hempens)

De precieze status van de nederzetting is onduidelijk. De plaats werd tot en met 2009^[1][2] en van 2014 tot en met 2017 ^[3][4]op de kadasterkaart aangegeven. In 2016 gaf de Nieuwe encyclopedie van Fryslân het ook nog als een buurtschap aan.^[5] De gemeente Leeuwarden zelf sprak al veel eerder van een 'verdwenen' buurtschap. De wijk Zuiderburen van de stad Leeuwarden, waar Hempens deel van uit maakt, is vernoemd naar de buurtschap.^[6]

De buurtschap werd rond 1700 vermeld als Zuyder Buiren. In 1718 werd het vermeld als Zuider Buiren en in de 19e eeuw als Zuiderburen en Suiderburen. Van der Aa meldt in diens Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden uit het midden van de 19e eeuw dat de plaats zou zijn verdwenen. De vijf huizen waaruit de buurtschap zou bestaan hebben zouden zijn gesloopt.^[7]. De plaatsnaam verdween echter niet. Kaarten uit de tweede helft van de 19e eeuw laten nog steeds de naam en bebouwing zien. In 1899 werd de plaats vermeld als Zuiderburen.

Anno 2024 bestaat de bebouwing aan de straat Suderbuorren uit losse stukken die niet direct verbonden zijn met het dorp Hempens.. Aan de straat ligt onder meer een amfitheater aan de Nauwe Greuns.

Net ten zuiden van de nederzetting lag Hiddema State, een stins die mogelijk in de 13e eeuw gebouwd werd. Volgens de Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden uit de 18e eeuw hadden twee zusters van de Hiddemastate in de 13e eeuw een kerk hadden gesticht ter ere van St. Marten. Het is niet bekend wanneer de Hiddema State is verdwenen. Mogelijk al voor 1700. In de Schotanusatlas uit 1718 werd op de plek van de stins een ruïne weergegeven.

In de 19e eeuw werd er op de overgebleven fundamenten een boerderij gebouwd. In de fundamenten waren kloostermoppen verwerkt uit de 13e eeuw. De bewoning gaat in ieder geval terug tot de 12e eeuw van de plek. In 1960 werd er door de toenmalige bewoner een 4 meter diepe put gevonden met daarin 8 kogelpotten uit de 12e eeuw gevonden. Deze kogelpotten waren nog puntgaaf en werden vervolgens aan het Fries Museum geschonken. De boerderij is later een stalhouderij geworden met een camping.^[8]