Stad en Lande

De bezetting door legers onder aanvoering van de koning Filips II duurde tot 1591, toen Maurits van Nassau, de latere prins van Oranje, Delfzijl op de Spanjaarden veroverde. Uiteindelijk werd de stad Groningen zelf op 22 juli 1594 veroverd en daarmee 'gereduceerd' (Frans leenwoord voor 'teruggebracht') aan de Staatsen. Deze gebeurtenis werd in de geschiedenis daarom ook wel de Reductie van Groningen genoemd. Op 23 juli werden de Stad en Ommelanden bij het Traktaat van Reductie verenigd in één gewest, Stad Groningen en Ommelanden (Stad en Lande). Deze trad op 17 februari 1595 als zevende provincie toe tot de Republiek der Verenigde Nederlanden, die voortaan ook wel de 'Zeven Verenigde Nederlanden' werden genoemd.^[1]

Wedde en Westerwolde werden in 1619 toegevoegd aan Stad en Lande. Bij de Vrede van Münster in 1648 werd de Republiek officieel erkend, en daarbij ook het omvormen van de Heerlijkheid Groningen naar Stad en Lande.

Aan het gewest Stad en Lande kwam formeel een einde op 29 januari 1798 door een besluit van de Tweede Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek. Het gewestelijk bestuur werd omgezet in een intermediair administratief bestuur, in afwachting van de realisatie van de nieuwe departementale indeling waarin het grondgebied van Stad en Lande deel ging uitmaken van het nieuwe departement van de Eems. Het intermediair administratief bestuur functioneerde nog tot 30 maart 1799, toen het werd ontbonden.