Preboreaal

In pollenzone IV neemt de hoeveelheid boompollen sterk toe ten koste van het pollen van kruiden en grassen. Dit wijst erop dat bossen zich ten koste van de toendra uitbreidden. De meest flexibele en mobiele boomsoorten waren de eerste nieuwkomers. Een van de eerste soorten die verscheen was de berk (Betula pubescens en Betula verrucosa), vergezeld door lijsterbes (Sorbus aucuparia) en populier (Populus tremula). Nog sneller was de opkomst van de jeneverbes (Juniperus nana en Juniperus communis), die onmiddellijk na de plotselinge stijging van de temperatuur op de overgang tussen de Jonge Dryas en het Preboreaal verschijnt. De jeneverbes bereikte een piek tijdens het Preboreaal, maar begon daarna door de grotere concurrentie van andere soorten weer af te nemen. De den breidt zich tijdens deze periode sterk uit.

Het duurde niet lang of de vlaktes van Noord-Europa waren veranderd in open bossen van berken en dennen, en de grote kuddes van grazende zoogdieren waren gedwongen steeds verder naar het oosten te trekken, richting Centraal-Azië waar de steppes bleven bestaan. Het nieuw ontstane bos werd bevolkt door soorten die in het Weichselien hun toevlucht in Zuid-Europa (Italië, Spanje en de Balkan) hadden gezocht. Warmteminnende dieren zoals de Europese moerasschildpad kwamen tot in Denemarken voor. De goudplevier verspreidde zich tot in Noorwegen.

De onevenhoevigen die de vlakten hadden bevolkt (paarden, neushoorns, enzovoorts) werden vervangen door hertachtigen als edelherten (Cervus elaphus), reeën (Capreolus capreolus) en elanden (Alces alces). Andere dieren die naar het noorden migreerden waren het wild zwijn (Sus scrofa) en de tegenwoordig uitgestorven oeros (Bos primigenius). Jagers waren de wolf (Canis lupus), de bruine beer (Ursus arctos), de lynx (Lynx lynx) en de wilde kat (Felis sylvestris).

Ook voor de mens was het warmere klimaat een belangrijke overgang. De nomadische jagers die op de toendra's van het Weichselien achter de kuddes aantrokken konden zich niet handhaven in de nieuwe beboste leefomgeving. De mens stond voor de keuze of achter de kuddes aan te trekken naar het oosten, of zijn leefpatroon drastisch te veranderen. Deze overgang is de overgang van de oude steentijd naar de middensteentijd waarin mensen die in Noord-Europa bleven, jager-verzamelaars werden. Deze bleven eveneens niet al te lang op dezelfde plek wonen, maar ze hoefden niet meer seizoensgebonden achter de kuddes aan te trekken. Nederzettingen werden vaak langs meren, rivieren en kusten gebouwd, waar de visvangst een belangrijke manier was om aan voedsel te komen.