Oxalylchloride

chemische verbinding

Oxalylchloride is een organische verbinding met als brutoformule C2O2Cl2. Het kan beschouwd worden als het diacylchloride van oxaalzuur. De zuivere stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een indringende geur, die hevig reageert met water en daarbij het giftige waterstofchloride vrijstelt. Commerciële preparaten zijn echter lichtgeel tot donkergeel gekleurd.

Oxalylchloride
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van oxalylchloride
Structuurformule van oxalylchloride
Algemeen
Molecuul­formule C2O2Cl2
IUPAC-naam oxalylchloride
Andere namen oxalyldichloride
Molmassa 126,9262 g/mol
SMILES
C(=O)(C(=O)Cl)Cl
InChI
1S/C2Cl2O2/c3-1(5)2(4)6
CAS-nummer 79-37-8
EG-nummer 201-200-2
PubChem 65578
Wikidata Q413566
Beschrijving kleurloze vloeistof
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
CorrosiefToxisch
Gevaar
H-zinnen H314 - H331 - H335
EUH-zinnen geen
P-zinnen P261 - P280 - P305+P351+P338 - P310
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand vloeibaar
Kleur kleurloos
Dichtheid 1,4785 g/cm³
Smeltpunt −10 tot −8 °C
Kookpunt (bij 1,017 bar) 63–64 °C
Dampdruk (bij 20°C) 15000 Pa
Brekingsindex 1,434 
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Oxalylchloride is een veelgebruikt reagens in de organische synthese.

Synthese

bewerken

Oxalylchloride werd voor het eerst bereid in 1892 door de Franse scheikundige Adrien Fauconnier, door de reactie van di-ethyloxalaat met fosforpentachloride. Ook de reactie van oxaalzuur zelf met fosforpentachloride levert oxalylchloride op.

Op industriële schaal wordt oxalylchloride geproduceerd door de fotochemische chlorering van ethyleencarbonaat.

Toepassingen

bewerken

Toepassingen van oxalylchloride in de organische synthese omvatten onder andere:

De vorming van di-esters van oxaalzuur kan plaatsgrijpen door reactie van oxalylchloride met alcoholen en een organische base (doorgaans pyridine). Op deze manier reageert fenol tot difenyloxalaat, dat in glowsticks geoxideerd wordt en een typische fluorescerende gloed uitzendt (chemoluminescentie).

Oxalylchloride kan als bron voor koolstofmonoxide gebruikt worden.[1]

Toxicologie en veiligheid

bewerken

Oxalylchloride is corrosief voor de huid en de ogen. De oorzaak hiervan ligt in het feit dat bij contact met het lichaam hydrolyse optreedt en waterstofchloride gevormd wordt. Dit kan leiden tot hevige irritatie, roodheid, jeuk en brandwonden. Inhalatie van de vloeistof of de dampen kan leiden tot kortademigheid, hoesten en verstikking.

bewerken
  • (en) Gegevens van oxalylchloride in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA
  • (en) MSDS van oxalylchloride