Nieuwe Pekela

plaats en voormalige gemeente in Groningen

Nieuwe Pekela (Gronings: Nij Pekel) is een plaats en voormalige gemeente in de Nederlandse provincie Groningen. Nieuwe Pekela ligt zes kilometer ten oosten van Veendam. De plaats is ontstaan na Oude Pekela. De naam is ontleend aan de rivier de Pekel A. Samen vormen beide dorpen tegenwoordig de gemeente Pekela.

Nieuwe Pekela
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Nieuwe Pekela (Groningen)
Nieuwe Pekela
Situering
Provincie Vlag Groningen (provincie) Groningen
Gemeente Vlag Pekela Pekela
Coördinaten 53° 5′ NB, 6° 58′ OL
Algemeen
Oppervlakte 30,78[1] km²
- land 29,82[1] km²
- water 0,96[1] km²
Inwoners
(2023-01-01)
4.565[1]
(148 inw./km²)
Woning­voorraad 2.092 woningen[1]
Overig
Postcode 9663
Netnummer 0597
Woonplaats­code 1398
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Geschiedenis

bewerken

De eerste notatie in de geschiedenis van de plaats begon in 1599 toen een aantal Friezen en Hollanders, verenigd in de zogenaamde Pekelcompagnie, veengronden langs het riviertje de Pekel A kochten van eigenaren uit het naburige stadje Winschoten. Doel van de compagnie was het winnen van turf, door het afgraven van veen wat veel aanwezig is in Oost-Groningen.

In de 18e eeuw werd in het dorp een Lutherse kerk gebouwd. In de 18e eeuw kwam ook de zeevaart richting Duitsland, Polen en de Baltische staten op gang. In de 19e eeuw kwam deze tot ongekende bloei en bevoeren Pekelder zeeschepen alle wereldzeeën.[bron?]

In 1810 werd Pekela gesplitst in Oude en Nieuwe Pekela, toen Nederland werd ingelijfd bij Frankrijk.

Sigarenfabriek

bewerken

In Nieuwe Pekela bevond zich aan de Albatrosstraat 2-3 de sigarenfabriek, Champ Clark & Lugano Sig.fabr. v/h R.H. Koning & Zn. Uit het vroegere personeelsbestand is het Chr. Mannenkoor "Albatros" ontstaan, dat genoemd werd naar de fabriek. Het boekt tot op de dag van vandaag nog veel successen.[bron?] Na de Tweede Wereldoorlog werd in 1946 gemeentelijk bepaald dat de gemeente die in wijken was verdeeld straatnamen zou krijgen. Besloten werd om aan het gedeelte waaraan sigarenfabriek Albatros lag, de straatnaam Albatrosstraat toe te kennen. Toen het bedrijf van R.H. Koning een N.V. werd, werden de merken "Champ Clark" en "Lugano" gebruikt voor de naam van de N.V. De sigarenfabriek bestaat niet meer, en de vroegere directeurswoning is nu een ouderenpension, maar de naam Champ Clark is gebleven.

Verder staat er een korenmolen in Nieuwe Pekela, De Zwaluw geheten.

Het museum Kapiteinshuis Pekela is gevestigd in Nieuwe Pekela.

Geboren

bewerken

Zie ook

bewerken
bewerken