MS80
De MS80 en de vervolgseries MS82 en MS83, ook wel Break genoemd, zijn elektrische treinstellen van de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS die tussen 1981 en 1985 in dienst zijn gekomen. De verouderde benaming MS verwijst naar motorstel; de NMBS gebruikt ondertussen al jaren[(sinds) wanneer?] de benaming MR (motorrijtuig)[1], in het Frans is AM hiervoor gebruikelijk (van "automotrice"). Ze waren oorspronkelijk tweedelig, maar zijn tussen 1992 en 1995 verlengd tot driedelige stellen door er een extra rijtuig tussen te bouwen. Tussen 2009 en 2020 werden deze stellen gemoderniseerd, waarbij ze in de grijze "New Look"-kleurstelling werden geschilderd en een nieuw interieur kregen. In 2020-2021 werden 106 stellen uitgerust met ETCS,[2] deze stellen werden ook voorzien van een nieuw deurlussysteem.
| MS80 (Break) | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
NMBS 308, New Look, te Kortrijk op 29 juli 2010
| ||||
| Aantal | 2-delig: voorheen 140 3-delig: heden 139 | |||
| Serie | 301 - 440 | |||
| Fabrikant | La Brugeoise et Nivelles | |||
| Bouwjaar | 1979 | |||
| Indienststelling | 1981-1985 | |||
| Uit dienst | Gepland 2034 | |||
| Samenstelling | van de bakken
2-delig: ABDx + Bx | |||
| Asindeling | 2-delig: Bo'Bo'+2'2' 3-delig: Bo'Bo'+2'2'+2'2' | |||
| Massa | 2-delig: 130 ton 3-delig: 152 ton | |||
| Lengte over buffers | 2-delig: 50,85 m 3-delig: 75,81 m | |||
| Maximumsnelheid | 160 km/h | |||
| Versnelling | 0,75 m/s2 (2-delig, tot 40 km/h) | |||
| Wieldoorsnee | 975 mm (nieuw) | |||
| Deuren | Pneumatische zwenk-zwaaideuren
2-delig: 4 per zijde | |||
| Aantal zitplaatsen | Totaal:
2-delig: 171 | |||
| Zitplaatsen 1e klas | 32 | |||
| Zitplaatsen 2e klas | 2-delig: 139 3-delig: 222 3-delig (modern): 216 | |||
| Techniek | ||||
| Stroomsysteem | Bovenleiding | |||
| Voeding | 3 kV = 1,5 kV = | |||
| Aandrijving | Gelijkstroom (chopper) | |||
| Vermogen | 2-delig: 1240 kW 3-delig: 1400 kW | |||
| Aantal motoren | 4× ACEC AE 231 S | |||
| Overbrenging | type BBC, 1 : 3,1724 | |||
| Treinbeïnvloeding | ETCS (106 stellen in 2021) | |||
| ||||
Geschiedenis
bewerken
Deze reeks werd oorspronkelijk in de bordeauxrode NMBS-kleurstelling geleverd, later werd dit de zogenaamde Memling-kleurstelling (zoals op de foto te zien is). Tussen 2009 en 2020 werden de Breaks gemoderniseerd in de zogeheten "New Look"-stijl van de NMBS.[3]
Oorspronkelijk is de Break gebouwd om als snelle stoptrein te worden gebruikt, maar vanaf het begin is hij vooral ingezet op lange IC-verbindingen. Voor deze verbindingen was het vermogen wat overdreven, want dat diende vooral om snel te accelereren. Mede daarom is later besloten om een tussenrijtuig te laten bouwen. Het vermogen van het stel was daarvoor groot genoeg, terwijl de acceleratie voor IC- en IR-diensten acceptabel blijft. Dit tussenrijtuig heeft stoelen, die comfortabeler zijn dan de banken in de stuurstandrijtuigen.[bron?] Ook na de modernisering is dit onderscheid gebleven.
Na de laatste levering van deze stellen zijn door BN nog 16 stellen geleverd aan de Marokkaanse spoorwegen, waar ze dienst doen als ONCF ZMC 1 - 14.
Stel 412 raakte onherstelbaar beschadigd bij een ongeval in Sclaigneaux op 27 december 1997.
In 1998 werden op het middelste rijtuig van enkele treinstellen de woorden "Brussels Airport Express" aangebracht. De specifieke materieelpool voor de luchthaven Brussels Airport is, mede door de Sabena-crisis, nooit van de grond gekomen. Hierdoor reden deze treinstellen overal rond en reden er andere treintypes naar de luchthaven.
De Chemins de fer luxembourgeois (CFL) kocht twee treinen (325 en 326) uit deze reeks en verkocht de treinen in 2008 aan de NMBS.
Met de komst van de M7-rijtuigen zullen de breaks vanaf 2023 de meeste diensten van de series MS66 en MS73 gaan vervangen.[bron?]
Stel 355 raakte zwaar beschadigd bij een ongeval met een vrachtwagen aan de overweg in Koolskamp op 14 november 2023
Stel 426 raakte zwaar beschadigd bij een ongeval met een omgevallen werkkraan in Belsele in de nacht op 12 maart 2024. Vlak na het incident raakte ook een M6 betrokken bij het ongeval.
Inzet
bewerkenZe worden voornamelijk ingezet op IC-diensten:
- IC-06: Doornik - Brussel - Brussels Airport (1× per dag in beide richtingen)
- IC-06A: Bergen - Brussel - Brussels Airport (1× per dag in beide richtingen)
- IC-09: Antwerpen-Centraal - Aarschot - Leuven
- IC-12: Kortrijk - Gent-Sint-Pieters - Brussel - Leuven
- IC-13: Kortrijk - Oudenaarde - Zottegem - Brussel - Schaarbeek
- IC-14: Quievrain - Brussel - Borgworm - Luik-Guillemins
- IC-15: Antwerpen-Centraal - Lier - Hasselt
- IC-18: Brussel - Namen - Luik-Sint-Lambertus (1× per dag in beide richtingen)
- IC-20: Gent-Sint-Pieters - Aalst - Brussel - Tongeren
- IC-23: Oostende - Kortrijk - Zottegem - Brussel - Brussels Airport
- IC-23A: Knokke - Brussel - Brussels Airport
- IC-26: Kortrijk - Doornik - Brussel - Dendermonde - Sint-Niklaas (2x per dag in beide richtingen, laatste rit maar tot Dendermonde)
- IC-28: Antwerpen-Centraal - Gent-Sint-Pieters - De Panne
- IC-29: Gent-Sint-Pieters - Aalst - Brussel - Brussels Airport - Landen
De MS80 wordt ook gebruikt voor S-treinen rond Luik en een aantal L-diensten, hoewel ze voor stoptreinen minder geschikt zijn sinds de inbouw van het derde rijtuig[bron?]:
- L-03: Leuven - Aarschot - Hasselt
- L-23: Antwerpen-Centraal - Aarschot - Leuven
- S41: Luik-Sint-Lambertus - Verviers-Centraal
- S42: Liers - Luik-Guillemins - Flémalle-Haute
- S44: Borgworm - Luik-Guillemins - Flémalle-Haute
- S53: Gent-Sint-Pieters - Sint-Niklaas - Antwerpen-Centraal (in de weekends, 50% MS80 en 50% MR08)
Daarnaast rijden ze ook nog een aantal P-diensten.
Techniek
bewerkenDe Breaks zijn de eerste stellen met een volautomatische GF-koppeling. Daardoor kan deze niet gekoppeld worden met zijn voorgangers, het klassiek motorstel en de MS75. Die hebben enkel de mechanische Henricot-koppeling waarbij het elektrisch en pneumatisch koppelen nog door de rangeerder/schouwer met de hand moet gebeuren. De Breaks kunnen alleen met elkaar in treinschakeling rijden, niet met andere materieeltypen. Enkel met de MS86 zou het kunnen, maar wordt dit niet gedaan, omdat er bij sommige koppelingen van deze verschillende motorstellen de opening van de deuren niet correct bediend wordt.
De stroomafnemer staat op het derde rijtuig (ABDx); dit is het stuurrijtuig waar ook de eersteklasseafdeling is. Het treinstel wordt aangedreven door een chopper die zich onder de Bx-bak bevindt; deze regelt het vermogen van de gelijkstroommotoren en gebruikt daarbij een frequentie van 71,5 Hz (bij lage snelheid) en 195 Hz (bij hoge snelheid).[4] Als gevolg hiervan is bij het vertrek een zoemend geluid te horen waarin deze frequenties te horen zijn.
Deze treinstellen zijn niet voorzien van airconditioning (behalve voor de bestuurder). Daarom wordt dit treinstel bij voorkeur niet meer voor IC-diensten gebruikt.
Interieur
bewerkenNa de renovatie is telkens het middelste van de drie rijtuigen voorzien van een multifunctionele ruimte, met plaats voor een tiental fietsen, kinderwagen of rolstoel. De opstap van de trein is echter nog altijd hoog.
Foto's
bewerken-
MS82-treinstel 438 in 1985 te Brugge.
-
MS82-treinstel 432 op 22 juni 2008
-
Cabine van een MS80.
-
Interieur 2de klasse, middenrijtuig.
-
Interieur 1ste klasse.
-
Interieur 2de klasse.
-
Interieur 2de klasse van een gemoderniseerd stel.
-
Een Break van de Marokkaanse spoorwegen.
.jpg){kind=link}
- ↑ Werkplaatsen en onderhoudsposten. www.belgiantrain.be. Geraadpleegd op 14 juli 2021.
- ↑ NMBS voltooit ETCS-uitrusting op 106 MR80-motorrijtuigen, met subsidies van de Europese Unie. nmbs.prezly.com. Gearchiveerd op 8 februari 2021. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
- ↑ NMBS investeert € 216 miljoen in modernisering Break-vloot. Express.be (27 oktober 2009). Geraadpleegd op 3 september 2011.
- ↑ (fr) Ateliers de Construction Electriques de Charleroi S.A. (1982-03). Automotrices électriques à hacheurs - 3 kV. LRF 935-20.61 Liste de références
