Legio IX Hispana

Het Romeinse leger

..Romeins leger Het Romeinse leger Leger van het Romeinse Koninkrijk Leger van het Romeinse Keizerrijk Laat-Romeinse leger Leger van de Romeinse Republiek Legeronderdelen Legioen Cohort Manipel Centurie Contubernium Auxilia Equites Triarii Principes Hastati Velites Katafrakt Vexillatio Pretoriaanse garde Militaire termen SPQR Phalerae Aquila Signum legionum Donativum Acies triplex Decimatie Winterkamp Zomerkamp
..Legioenen Legio I Germanica Legio I Adiutrix Legio I Italica Legio I Macriana Liberatrix Legio I Minervia Legio I Parthica Legio II Augusta Legio II Adiutrix Legio II Italica Legio II Parthica Legio II Traiana Fortis Legio III Gallica Legio III Augusta Legio III Cyrenaica Legio III Italica Legio III Parthica Legio IIII Macedonica Legio IV Scythica Legio IV Flavia Felix Legio IV Parthica Legio V Alaudae Legio V Macedonica Legio VI Ferrata Legio VI Victrix Legio VII Claudia Legio VII Gemina Legio VIII Augusta Legio IX Hispana Legio X Gemina Legio X Fretensis Legio XI Claudia Legio XII Fulminata Legio XIII Gemina Legio XIIII Gemina Legio XV Primigenia Legio XV Apollinaris Legio XVI Gallica Legio XVI Flavia Firma Legio XVII Legio XVIII Legio XIX Legio XX Valeria Victrix Legio XXI Rapax Legio XXII Deiotariana Legio XXII Primigenia Legio XXX Ulpia Victrix
..Marine Classis Misenensis Classis Ravennatis Classis Syriaca Classis Alexandrina Classis Mauretania Classis Germanica Classis Britannica Classis Pannonica Classis Moesica Classis Pontica
..Rangen Tribunus Legatus Augusti pro praetore Legatus pro praetore Legatus legionis Praefectus Primus pilus Centurio Optio Decurio Aquilifer Tesserarius Cornicen Signifer Imaginifer Romeins legionair
..Wapens Handwapens Gladius (kort steekzwaard) Pugio (dolk) Spatha (langer zwaard) Semi-spatha (klein zwaard) Hasta (lans) Pilum (werpspeer) Slinger Zware wapens Stormram Belegeringstoren Katapult Ballista Scorpio Cheiroballistra Carroballista Onager Bescherming Subarmalis (leren vest) Lorica musculata (kuras) Lorica squamata (schubbenpantser) Lorica plumata (schubbenpantser) Lorica hamata (maliënkolder) Lorica segmentata (kuras van stroken metaal) Cassis (helm) Scutum (schild) Pluteus (schutscherm) Vinea (schutdak) Testudo (stormdak)

Legio IX Hispana ("het Spaanse"), oorspronkelijk Macedonia, was een Romeins legioen, waarschijnlijk Caesars Negende. Het nam deel aan Caesars veldtocht tegen de legers van zijn rivaal Pompeius in de Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar. Het onderscheidde zich in de Slag bij Ilerda en ontleent daaraan vermoedelijk zijn bijnaam Hispana.

Geschiedenis

Het legioen wordt voor het eerst vermeld in Commentarii de bello Gallico van Julius Caesar als het in Gallië is gestationeerd. Caesar werpt dit legioen in de strijd tegen de Belgae.

Van 9 tot 43 n.Chr. is het te Pannonia gestationeerd, maar van 20 v.Chr. tot ten laatste 14 n.Chr. wordt het naar Africa overgeplaatst om onder Quintus Junius Blaesus te strijden tegen de Numidische opstandige stammen die onder leiding van Tacfarinas staan. In 14 n.Chr. komen ze in Pannonia in opstand na het vernemen van de dood van keizer Augustus, samen met het Legio VIII Augusta en Legio XV Apollinaris.

In 43 n.Chr. neemt het legioen deel aan de verovering van Britannia, waar het in Lindum Colonia (het huidige Lincoln) zijn kamp optrekt. Daar lijdt het bij de opstand van Boudicca onder Cerialis zware verliezen en vanaf 71 n.Chr. wordt het overgeplaatst naar Eboracum (het huidige York). Enkele decennia later werd het legioen overgeplaatst naar Nijmegen, waar een bronzen plaatje is opgegraven, en daarna naar een andere provincia. Op de legioenencatalogus opgesteld onder Marcus Aurelius komt het niet meer voor, evenmin als het Legio XXII Deiotariana. Mogelijk was het Negende vernietigd in de Bar Kochba-opstand, of in 161 door de Parthen. Vanwege onduidelijkheid hieromtrent wordt het ook wel het verdwenen legioen genoemd.

In fictie

De Britse jeugdschrijver Rosemary Sutcliff publiceerde in 1954 The Eagle of the Ninth over dit legioen (De adelaar van het Negende in de vertaling van Miep Diekmann uit 1965). Daarin wordt nog aangenomen dat het Negende in het jaar 117 is uitgeroeid door de Picten in Schotland.

Referentie

J.B. Campbell, art. Legio, in NP7 (1999), klm. 7-22.

Literatuur

Duncan B. Campbell, The Fate of the Ninth. The Curious Disappearance of One of Rome's Legions, 2018. ISBN 1791768334

Externe link

Legio VIIII Hispana (Livius)