Koemuks
Het Koemuks (къумукъ тил, qumuq til) is een Turkse taal, die gesproken wordt in de Russische deelrepubliek Dagestan.
| Koemuks къумукъ тил | ||||
|---|---|---|---|---|
| Gesproken in |  Rusland
| |||
| Vitaliteit | potentieel bedreigd | |||
| Sprekers | 446.000 | |||
| Taalfamilie |
| |||
| Alfabet | cyrillisch | |||
| Officiële status | ||||
| Officieel in | ||||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | – | |||
| ISO 639-2 | kum | |||
| ISO 639-3 | kum | |||
| ||||
Percentage Koemukken in Dagestan
| ||||
| ||||
Verspreiding
bewerkenHet Koemuks is een van de 14 bestuurstalen van de Russische deelrepubliek Dagestan. De taal wordt voornamelijk gesproken in het oosten van Dagestan aan de Kaspische Zee, maar er zijn ook kleinere gemeenschappen in Ingoesjetië, Noord-Ossetië en Tsjetsjenië. Daarnaast wonen er ook Koemukse migranten in veel andere gebieden van Rusland. De grootste migrantengemeenschap bevindt zich in de oblast Tjoemen in West-Siberië. Tot de jaren 20 gold het Koemuks als lingua franca in het noordoosten van de Kaukasus.
Klankleer
bewerken| labiaal | dentaal | lateraal | palataal | velaar | uvulaar | glottaal | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| plosief | steml. | p | t | k | q | |||
| stemh. | b | d | ɡ | ɢ | ||||
| fricatief | steml. | f | s | ʃ | χ | h | ||
| stemh. | β | z | ʒ | ʁ | ||||
| affricaat | steml. | tʃ | ||||||
| stemh. | dʒ | |||||||
| nasaal | m | n | ŋ | (ɴ) | ||||
| vibrant | r | |||||||
| approximant | l | j | ||||||
| voor | achter | |||
|---|---|---|---|---|
| gesloten | i | y | ɯ | u |
| midden | e | ø | o | |
| open | æ | a | ||
Schrift
bewerkenSinds 1937 wordt het Koemuks geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1927 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch alfabet gebruikt.
| А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | Д д | Е е |
| Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
| М м | Н н | Нг нг | О о | Оь оь | П п | Р р | С с |
| Т т | У у | Уь уь | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
| Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
| A a | B ʙ | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g |
| Ƣ ƣ | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
| Ꞑ ꞑ | O o | Ɵ ɵ | P p | Q q | R r | S s | Ꞩ ꞩ |
| T t | U u | V v | X x | У y | Z z | Ƶ ƶ | Ь ь |
Referenties
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Kumyk language op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.