Haplont
| Eenhuizige haplont met monogenetische cyclus[1] | |||||||||
| kernfase | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| diplofase (2n) |
← → |
haplofase (1n) |
|||||||
| Ge- ne- ra- tie |
zygote |
|
← ♂ gameten ←♀ gameten |
||||||
| ↑↑ | |||||||||
| ↓ | gametofyt | ||||||||
| ↑ | |||||||||
| ↘ |
|
spore | |||||||
Een haplont is een eukaryoot organisme met alleen een haploïde generatie. De na de bevruchting gevormde diploïde zygote ondergaat meiose (reductiedeling), waarbij weer haploïde cellen gevormd worden en hieruit een haploïde meercellig organisme. In een dergelijke haplofasische levenscyclus is er slechts een generatie.
Mitoses, groei en ontwikkeling doen zich alleen voor in de haploïde cellen en ook de gameten (geslachtscellen) worden gevormd door mitose. Bij dit type cyclus is er geen sprake meer van generatiewisseling, omdat er vrijwel alleen sprake is van een haploïde generatie. Alleen de zygote (het product van de bevruchting) is een diploïde cel, dus de levenscyclus is haplofasisch en heeft een of zygotische meiose. Men spreekt hier van zygotische meiose omdat de meiose (reductiedeling of rijpingsdeling) direct plaatsvindt na de bevruchting en na de vorming van de zygote.
Een haplontische levenscyclus vindt men bij de meeste schimmels, bij sommige groenwieren zoals Chlamydomonas. Voorbeelden zijn verder te vinden bij veel algen (Dinophyta, diverse Heterokontophyta en Chlorophyta), slijmzwammen (Acrasiomycota) en bij bepaalde schimmels (Zygomycota en diverse Chytridiomycota en Ascomycota).
Naast eenhuizige haplonten komen ook tweehuizige haplonten voor.
| Tweehuizige haplont met monogenetische cyclus[1] | |||||||||
| kernfase | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| diplofase (2n) |
← → |
haplofase (1n) |
|||||||
| Ge- ne- ra- tie |
zygote |
|
← ♂ gameten ←♀ gameten |
||||||
| ↑↑ | |||||||||
| ↓ | ♂ gametofyt ♀ gametofyt |
||||||||
| ↑↑ | |||||||||
| ↘ |
|
→ ♂ sporen →♀ sporen |
|||||||
Overzicht
bewerken| Biologische levenscycli van meercellige organismen met geslachtelijke voortplanting | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cytologische kernfasewisseling | ||||||||
| Organisme → | Haplont | Diplont | Diplohaplont = Haplodiplont | |||||
| Levenscyclus → | Haplofasisch | Diplofasisch | Diplohaplofasisch = Heterofasisch | |||||
| Kernfase → | Haplofase | Diplofase | Haplofase ↔ Diplofase afwisselend | |||||
| Meiose → | Zygotisch | Gametisch | Sporisch = Intermediair | |||||
| Morfo- logische generatie- wisseling |
Monogenetisch: (monofasisch) → |
Monogenetische haplont |
Monogenetische diplont |
|||||
| Digenetisch: (difasisch) → |
Digenetische diplont |
Digenetische diplohaplonten
| ||||||
| Trigenetisch: (trifasisch) → |
Trigenetische diplohaplont | |||||||
Zie ook
bewerkenLiteratuur
- (es) Díaz González, T.E., C. Fernandez-Carvajal Alvarez & J.A. Fernández Prieto Botánica. (archief); (pdf) Dit artikel geeft duidelijke definities van de begrippen en uitgebreide beschrijving van levenscycli met gedetailleerde schema's en voorbeelden.
- (en) Keats D.W. Life Cycles in Photosynthetic Eukaryotes.