Lesotho

Sejarah Lesotho moden bermula pada 1822 apabila kaum Basotho mengangkat Moshoeshoe I sebagai Raja Basuto pada tahun itu. Seterusnya, puak Moshoeshoe terlibat dalam zaman Mfecane, suatu zaman peperangan antara puak-puak selatan Afrika akibat perkembangan Kerajaan Zulu pada awal abad ke-19. Mulai 1856 hingga 1868, puak Moshoeshoe mula terlibat dalam pertempuran dengan Negara Bebas Oranye milik Belanda dalam Perang Negara Bebas-Basotho, menyebabkan baginda memohon perlindungan daripada pihak British.^[6] Hal ini menyebabkan Basotho dijadikan sebagai negeri naungan British pada 12 Mac 1868.^[7] Moshoeshoe mangkat pada 11 Mac 1870 lalu memulakan zaman pemerintahan penjajah di Lesotho.

Pada 3 November, Basotho diilhakkan ke dalam Koloni Cape, tetapi pemerintahan ini tidak mendapat kepuasan golongan Basotho lalu menyebabkan terjadinya Perang Senjata Basuto pada 1880.^[8][9] Pada 1884, pihak Basotho memperoleh perkenan diraja British, menjadikan Basotho sebagai tanah jajahan mahkota dengan nama Basutoland, seterusnya mengeluarkan Basotho daripada pemerintahan Koloni Cape.^[6] Basutoland mendapat kemerdekaan daripada British pada 4 Oktober 1966.^[10]

Lesotho mencakup luas sebesar 30,355 km². Negara ini merupakan satu-satunya negara merdeka yang sepenuhnya terletak di atas ketinggian 1,000 meter. Titik terendahnya ialah 1,400 m, dan lebih daripada 80% kawasan Lesotho terletak di ketinggian melebihi 1,800 m. Lesotho juga merupakan negara terkurung daratan terbesar di dunia dan dikelilingi sepenuhnya oleh Afrika Selatan.

Oleh kerana ketinggiannya, Lesotho lebih dingin sepanjang tahun daripada kawasan lain pada latitud yang sama. Maseru dan dataran rendah sekitarnya sering mencapai 30°C pada musim panas. Musim sejuk lazim membuat suhu dataran rendah turun mencecah -7 °C, manakala suhu di kawasan daratan tinggi boleh mencapai -20 °C pada waktu tertentu. Salji biasa turun di dataran tinggi antara bulan Mei dan September; puncak yang lebih tinggi boleh mengalami hujan salji sepanjang tahun.

Lesotho ialah sebuah negara raja berperlembagaan, dengan Raja Lesotho sebagai ketua negara, dan raja terkini ialah Letsie III. Meskipun begitu, Raja Lesotho tidak memiliki sebarang kuasa politik yang ketara, dan lazimnya hanya bertindak sebagai perlambangan simbolik negara. Tambahan pula, Raja Lesotho dihalang daripada melakukan sebarang tindakan politik. Seterusnya, Perdana Menteri ialah ketua kerajaan Lesotho.

Sistem legislatif Lesotho terdiri daripada dua buah dewan, Senat sebagai dewan atasan dan Perhimpunan Kebangsaan sebagai dewan bawahan. Senat terdiri daripada 33 kerusi dengan 22 kerusi diambil oleh ketua-ketua puak secara kewarisan, dan selebihnya diambil oleh ahli lantikan Raja.

Lesotho dibagi secara administratif kepada 10 buah derah, masing-masing diketuai oleh seorang pemerintah daerah. Daerah-daerah ini dibahagikan lagi menjadi 80 buah kawasan.

Keselamatan dalaman dan luaran Lesotho adalah tanggungjawab Suruhanjaya Pertahanan yang dibentuk dan ditakrifkan oleh Fasal 145 dalam perlembagaan negara. Perdana Menteri ialah pengerus secara rasmi (ex officio), dan terdapat enam anggota Suruhanjaya Pertahanan yang lain, iaitu Komandan dan Wakil Komandan Pasukan Pertahanan Lesotho, Pesuruhjaya dan Pembantu Komisioner Perkhidmatan Polis Berkuda Lesotho, dan Pengarah dan Wakil Pengarah Perkhidmatan Keselamatan Negara Lesotho. Suruhanjaya Pertahanan mempunyai kuasa untuk secara mengarahkan pasukan pertahanan secara strategi, polisi, dan penjara, tetapi bukan khidmat pertahanan, yang hanya ditanggungjawabkan kepada pihak pemerintah. Suruhanjaya Pertahanan mempunyai kuasa untuk melantik serta membuang kakitangan kanan pasukan pertahanan, polis, dan penjara, tetapi bukan pengarah dan wakil pengarah khidmat pertahanan yang dilantik oleh Perdana Menteri secara peribadi.^[11]

Berdasarkan maklumat PBB, Lesotho mempunyai jumlah penduduk sebanyak 2,108,328 orang. 25% penduduk Lesotho ialah penduduk bandar dan 75% lagi duduk di luar bandar. Tambahan pula, peningkatan tahunan jumlah penduduk bandar dianggarkan sebanyak 3.5%. Kepadatan penduduk lebih rendah di dataran tinggi daripada di kawasan dataran rendah barat. Walaupun majoriti penduduk (60.2%) berumur antara 15 dengan 64 tahun, Lesotho mempunyai populasi belia yang besar dengan peratusan sekitar 34.8%.^[12] Lesotho secara asasnya ialah sebuah negara bangsa yang dihuni kaum Basotho (99.7% penduduk). Bahasa Sotho (SeSotho) ialah bahasa rasmi negara.

Agama Kristian menjadi agama utama hampir kesemua penduduk Lesotho dengan jumlah penganut melebihi 95% populasi negara.^[13] Aliran Protestan dianuti kira-kira 50% penduduk negara manakala hampir 40% penduduk pula menuruti aliran Gereja Katolik. Golongan bukan Kristian mewakili 1.5% penduduk dan 3.5% lagi diisytihar sebagai tidak beragama.^[14]

Dalam aspek kesihatan, Lesotho memiliki kadar penghidap HIV/AIDS sebanyak 23.6% setakat 2018, nilai kedua tertinggi dunia selepas Eswatini.^[15] Selain itu, Lesotho juga memiliki kes batuk kering tertinggi dunia.^[16]

Lesotho ialah sebuah negara berpendapatan rendah serta diiktiraf sebagai "kurang membangun" oleh Bank Dunia.^[17][18] 58% penduduk negara berada di bawah garis kemiskinan kebangsaan (2002/3).^[19] Ekonomi Lesotho banyak bergantung kepada bidang pertanian, penternakan, perlombongan dan penghasilan. Selain itu, penduduk negara juga banyak bergantung terhadap kiriman wang daripada warga Lesotho di luar negara.^[20] Dikelilingi oleh Afrika Selatan, ekonomi Lesotho disepadukan bersama-sama ekonomi negara itu.

Mata wang rasmi negara ialah loti (LSL), tetapi boleh digunakan bersama-sama rand Afrika Selatan.

Lesotho secara perundangan tidak menetapkan sebarang kewajipan pendidkan formal dalam kalangan rakyat, tetapi pemerintah giat dalam menawarkan pendidikan rendah percuma kepada rakyat negara.^[21] Secara purata, pemerintah Lesotho menghabiskan kira-kira 12% KDNK dalam sektor pendidikan.^[22] Lesotho memiliki kadar celik huruf yang tinggi dalam kalangan negara Afrika dengan peratusan sebanyak 85% (wanita) dan 68% (lelaki).^[23]

•   Kategori berkenaan Lesotho di Wikimedia Commons