താനേസർ

7-ാം ശ.-ത്തിൽ ഹർഷസാമ്രാജ്യ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന താനേസർ സ്ഥാണീശ്വർ എന്ന പേരിലുമറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. കനൗജ് പ്രദേശത്തെ താനേസറുമായി കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ഹർഷൻ ഒരു സാമ്രാജ്യം സ്ഥാപിച്ചെങ്കിലും അതിന് ദീർഘായുസ്സുണ്ടായില്ല. ഹർഷന്റെ കാലഘട്ടത്തിനു ശേഷം താനേസറിന്റെ പ്രാധാന്യം ക്ഷയിക്കുകയും 11-ാം ശ..-ത്തിന്റെ ആരംഭത്തിൽ നടന്ന മുഹമ്മദ് ഗസ്നിയുടെ ആക്രമണത്തോടെ പട്ടണത്തിന്റെ പതനം പൂർണമാവുകയും ചെയ്തു.

പുരാതന ചരിത്രത്തിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശുന്ന നിരവധി ചരിത്ര-പുരാവസ്തു കേന്ദ്രങ്ങൾ താനേസറിലും പരിസരപ്രദേശങ്ങളിലും കാണാം. ഇവിടത്തെ പുരാതന കോട്ട, ഷേഖ് ചേഹ്ലിയുടെ ശവകുടീരം, മദ്രസ, പത്ഥർ മസ്ജിദ്, ചീനി മസ്ജിദ് തുടങ്ങിയവ ശ്രദ്ധേയങ്ങളാണ്. താനേസറിന് തെ.പ.സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന കർണ രാജാവിന്റെ കോട്ടയാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന ആകർഷണം. 12 മീറ്റർ ആണ് ഇതിന്റെ ഉയരം. കോട്ടയ്ക്ക് തെ. മാറി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന അസ്ഥിപുര, 13 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള ഭോർ സൈദാൻ, ദൌലത്പൂർ തുടങ്ങിയവ ഏറെ ചരിത്ര-പുരാവസ്തു പ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളാണ്. തനേസറിലും പരിസര പ്രദേശങ്ങളിലും നടന്ന ഉത്ഖനനങ്ങളിലൂടെ നിരവധി പുരാവസ്തു ശേഖരങ്ങൾ കണ്ടെടുത്തിട്ടുണ്ട്. കളിമൺ പാത്രങ്ങളാണ് ഇവയിൽ പ്രധാനമായവ. ഇവയ്ക്കും ദൗലത്പൂരിൽനിന്നു ലഭിച്ച പുരാവസ്തുക്കൾക്കും ഹാരപ്പൻ സംസ്കാരത്തിന്റെ അവസാന ഘട്ടവുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്ന് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു^{[അവലംബം ആവശ്യമാണ്]}.