Китино Кале

„Китино Кале“
Поглед на Китино Кале
Местоположба	41°30′46″N 20°57′58″E / 41.51278° СГШ; 20.96611° ИГД / 41.51278; 20.96611
Основни податоци
Место	Кичево
Општина	Кичево
Тип	населба
Период	бронзено време
	железно време
	среден век
Портал „Археологија“

Китино Кале — археолошко наоѓалиште во Кичево од типот на утврдена населба од бронзеното и железното време, како и од средниот век.

Местото го добил името Китино кале по кнегињата Кита, сестрата на Крале Марко,^[1] која живеела во дворецот на Калето. Кичево во ова време го викале и Китинград. Тврдината зафаќа површина од 1,5 хектари и опфаќа ѕидини во должина од 440 метри и пет кули. Во близина на бедемите се наоѓала и саат-кула, која била уништена во пожар.^[1]

Тврдината (во облик во кој постоела до пред помалку од 150 години) датира од Стариот Рим. Податоци за постоењето на Кичево (како Кичавис) добиваме од византискиот цар Василиј II. Во тоа време, градот бил доста добро утврден и претставувал значаен воено-административен и трговски центар на Самоиловото Царство. Се знае дека тука претстојувал и српскиот цар Урош II. Во периодот 1282-1295, за време на војните помеѓу Византија и Србија, српскиот крал Милутин го освоил Кичево и тогаш византиските војски конечно го напуштиле градот. Под српска власт, градот останал до 1385 година, кога го зазеле Османлиите. Китино Кале потоа служи како седиште на турските власти. Подоцна (околу 1850 година), тврдината ја изгубила својата улога и била напуштена, по што на околното население му било дозволено да го користи каменот од тврдината за да гради објекти.

Ридот се издигнува на околу 20 метри од централното градско подрачје. Остатоците до тврдината се забележуваат, но не доминираат над околината. Пред Втората светска војна, на калето имало споменик на кралот Петар I Караѓорѓевиќ, за време на Втората светска војна имало псоменик на Скендербег, додека по војната бил поставен споменик на народниот херој Олга Мицеска, кој бил отстранет во 1960-тите.^[1]

На калето постојат остатоци од темели од бедем и кули. Денес, цела се останати само Алејата на хероите и Спомен-костурницата на учесниците од НОБ, а во подножјето на ридот се наоѓа Музејот на Западна Македонија во НОВ.^[1] По површината има фрагменти од керамички садови и градежен материјал. Најдени се и монети од древна Македонија. Монетите датираат од бронзеното или железното време.^[2]

Се претпоставува дека тврдината (со градот околу) имале три бедеми и неколку квадратни кули. Надворешниот, го окружувал градот, а двете останати служеле за одбрана. Последното ниво било каде што денес се наоѓа спомен-костурницата. Таму бил и дворецот. Од овие бедеми се откриени двата внатрешни, кои не се проучени, додека третиот не се знае каде е. Портата на последното ниво и денес малку се познава и се наоѓа на скалите пред паркот, каде сѐ уште стои една од кулите. При градењето на спомен-костурницата, голем дел од тој дел бил уништен. Тогаш, се пронајдени и пари од времето на Александар Македонски и на Јустинијан, како и од времето на кралот Волкашин. Останатиот дел е релативно сочуван и се наоѓа под земја. Делот од градот кој се наоѓа под калето е една од старите населби, која се вика Подварош, со што се гледа дека некогаш на калето опстојувал град, односно варош. Под тврдините се наоѓале гробиштата на жителите на калето или градот. Некои од откриените гробници се правени на спратови, а месното население тврди дека тоа е така бидејќи слугата бил заедно погребуван со господарот.

• Китино кале на „Крале Марко“
• Блог Кичево-PARADISE CITY OF© - Реставрација на Тврдината на Китино Кале Архивирано на 22 февруари 2007 г.

п р у Средновековни тврдини во Македонија Арангел Банско Белица I Белица II Битола Будинарци Бучин Валандово Варош Велес Виневлаица Вирче Водно Габрово Годивје Горна Бањица Градец Градиште Граиште Дебар Дебреште Девич Демир Капија Десово Долна Лешница Долно Градиште Долно Орехово Драмче Дреново Евла Железнец Живојно Заград Заграчани Здуње Злетово Зовиќ Зрзе Ѕвегор Кале Јегуновце Калиште Канарево Кичево Кожле Конче Коњух Костурино Крупиште Лешок Луковица Манастир Маркова Сушица Матка Младо Нагоричане Мордиште Мородвис Опила Ораше Охрид Песочани Подвис Прилепец Радовиш Ресава Рогле Скопје Сопот Србиново Стенче Стење Стрежево Струмица Теово Трескавец Црешка Чучер Шопур Штип

п р у Археолошки наоѓалишта во Општ��на Кичево Манастириште (Арангел)  • Меѓа (Арангел)  • Маркулија (Арангел)  • Старо Село (Арангел)  • Арбанасинец (Атишта)  • Римски Гробишта (Бачишта)  • Горно Село (Белица)  • Св. Александрија (Белица)  • Рајцажет (Бериково) • Св. Антониј (Бигор Доленци)  • Богородичина Краста (Брждани)  • Водици (Брждани)  • Селиште (Брждани) • Селце (Брждани)  • Градиште (Грешница) • Чукаре (Длапкин Дол)  • Бунаричек (Жубрино)  • Железничка Станица (Зајас)  • Китино Кале (Кичево)  • Китка (Кичево)  • Околината на Кичево (Кичево)  • Палатишта (Кичево)  • Чука (Кичево) • Џума Џамија (Кичево)  • Кнежински Манастир (Кнежино)  • Црквиште (Колари) • Кокале (Колибари)  • Римски Гробишта (Колибари)  • Рашо Ливада (Лазаровци)  • Сретсело (Лазаровци)  • Стар Задел (Лазаровци)  • Римски Гробишта (Лешница)  • Бара (Мамудовци)  • Бигор (Мамудовци)  • Јачмиште (Осој)  • Раздол (Осој)  • Латинска Црква (Осој)  • Миќо Костенче (Осој)  • Црквиште (Осој)  • Дреновска Нива (Раштани)  • Сина Вода (Раштани)  • Во Селото (Тајмиште)  • Алексова Нива (Осломеј)  • Добра Вода (Папрадиште)  • Ледина (Премка)  • Печарица (Премка)  • Трноец (Премка)  • Чукле (Премка) • Маркулија (Србица)  • Црква (Србица)  • Раковце (Стрелци)  • Рид (Стрелци)  • Црква (Стрелци)  • Сретсело (Туин)  • Латинска Црква (Црвивци)  • Кодракалангочит (Црвивци) • Градиште (Вранештица)  • Кале (Вранештица)  • Св. Ѓорѓи (Вранештица) • Св. Илија (Вранештица)  • Латински Гробишта (Дупјани)  • Римски Гробишта (Дупјани)  • Рудиње (Дупјани)  • Каленско Плење (Карбуница)  • Калојанска Црква (Карбуница)  • Крастица (Карбуница) • Кржалица (Карбуница)  • Фрњомлака (Карбуница)  • Св. Богородица (Карбуница)  • Преображение (Козичино)  • Градиште (Миокази)  • Дирек (Миокази)  • Зад Чука (Миокази)  • Кале (Миокази)  • Крст (Миокази)  • Топлец (Миокази)  • Рамниште (Орланци)  • Св. Ѓорѓи (Орланци)  • Св. Никола (Орланци)  • Спаса (Рабетино)  • Светораче (Светораче)  • Св. Кузман и Дамјан (Светораче)  • Поличица (Староец)  • Селиште (Староец)  • Грамада (Челопеци)  • Ограѓе (Челопеци)  • Св. Илија (Челопеци)  • Градиште (Видрани)  • Римска Црква (Другово)  • Кршојне (Јудово)  • Ливадиште (Јудово)  • Ѓурѓејца (Кладник)  • Корита (Кладник) • Лакајца (Кладник)  • Селиште (Кленоец)  • Голо Бртце (Козица)  • Градиште (Подвис)  • Во Селото (Пополжани)  • Селиште (Свињиште)  • Баројца (Србјани)  • Селиште (Цер)  • Тареа Краста (Цер)  • Црквиште (Цер) Дел од темата: Археолошки наоѓалишта во Кичевско

п р у Културно наследство во Општина Кичево Китино Кале (Кичево)  • Спомен-костурница (Кичево)  • Куќа на НОБ (Кичево)  • Зграда на Музејот „Западна Македонија во НОБ“ (Кичево)  • Куќа на ул. „Маршал Тито“ бр. 58 (Кичево)  • Куќа на ул. „29 Ноември“ бр. 32 (Кичево)  • Куќа на ул. „Тане Целески“ бр. 19 и 21 (Кичево)  • Станбен објект на ул. „Јанко Михајловски“ бр. 11 и 13 (Кичево)  • Кичевска чаршија (Кичево)  • Црква „Св. Ѓорѓи“ (Лазаровци)  • Стара училишна зграда (Подвис)  • Археолошко наоѓалиште „Црквиште/Зад Забел“ (Цер)  • Спомен-гробница на Христо Узунов (Цер)  • Црква „Мицеви“ (Цер)  • Црква „Св. Никола“ (Цер)  • Црква „Св. Спас“ (Цер)  • Црква „Св. Петка“ (Цер)  • Кичевски манастир (Манастирско Доленци)  • Археолошко наоѓалиште „Суви Ливади“ (Јагол Доленци)  • Археолошко наоѓалиште „Градиште“ (Миокази)  • Црква „Св. Илија“ (Вранештица)  • Црква „Св. Ѓорѓи“ (Вранештица)  • Археолошко наоѓалиште „Св. Ѓорѓи“ (Длапкин Дол)  • Археолошко наоѓалиште „Чукаре“ (Длапкин Дол)