Преглед на кодот на Северен Поларник

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:

Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.

Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025

Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.

Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.

Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.

Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.

[[Податотека:World map with arctic circle.svg|мини|350п|Северниот Поларник (црвено) на карта на светот.]]
[[Податотека:Arctic circle mk.svg|мини|350п|Карта на [[Арктик]]от со Северниот Поларник (сино).]]

'''Северен Поларник''' ('''Северен Поларен Круг''' или '''Арктички Круг''') — еден од петте главни [[напоредник|напоредници]] на картата на [[Земја|светот]]. Ова е замислениот обрач што минува на [[географска ширина|географската ширина]] од {{Circle of latitude|Polar|Convert}} северно од [[екватор]]от.<ref>[http://bbs.keyhole.com/ubb/ubbthreads.php?ubb=showflat&Number=1157795&site_id=1#import Повратник во движење]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{es}}</ref>

Подрачјето северно од Северниот Поларник се нарекува [[Арктик]], а подрачјето веднаш на југ е [[умерена клима|северниот умерен појас]]. Еквивалентниот напоредник на јужната полутопка се нарекува [[Јужен Поларник]] (Антарктички Круг).

Северниот Поларник го бележи јужниот крај на [[полноќно сонце|поларниот ден]] (ден до 24-часовна дневна светлина) и [[поларна ноќ|поларната ноќ]] (ден со 24-часовен мрак). Северно од кругот, [[сонце]]то на два наврати годишно ја задржува истата положба во текот на 24 [[час]]а: еднаш над и еднаш под [[хоризонт]]от. На самиот поларник ова се случува точно по еднаш годишно, за време на јунскиот и декемврискиот [[сонцестој]].
Поради атмосферското прекршување на светлината и поради тоа што сонцето е тело, а не точка, дел од полноќното сонце се гледа навечер за време на [[долгодневица|северната летна долгодневица]] сè до околу 50[[лачна минута|′]] (90 км) јужно од поларникот; истото важи и за [[краткодневица|северната зимска краткодневица]], каде дел од сонцето може да се види сè до околу 50′ северно од кругот. Ова важи за морското ниво, а во повисоките предели границите се повисоки.

Положбата на Северниот Поларник не е постојана, туку непосредно зависи од Земјиниот [[осен наклон]], кој се менува во дијапазон од 2° во текот на период од 40.000 години,<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.communique.se/polcirkel/arctic.html |title=Arctic Circle |accessdate=2012-02-09 |archive-date=2008-10-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081011230855/http://www.communique.se/polcirkel/arctic.html |url-status=dead }}</ref> особено поради [[приливна сила|приливните сили]] што ги предизвикува орбитата на [[Месечина]]та. Овој поларник моментално се движи на север со стапка од 15 м годишно.

==Географија==
Северно од Северниот Поларник е слабо населен поради мошне студената арктичка клима. Трите најголеми места над кругот се во Русија: [[Мурманск]] (нас. 325.100), [[Нориљск]] (135.000) и [[Воркута]] (85.000). [[Тромсе]] (Норвешка) има околу 68.000 жители. За разлика од нив, најголемото место над кругот во Северна Америка е [[Сисимиут]] (Гренланд) со околу 5.000 жители, а најголемото место на Канада и САД е [[Баро]] (Алјаска) со 4.000 жители. Градот [[Рованиеми]] (Финска), кој се наоѓа малку јужно од кругот има 58.000 жители и е најголемото населено место во непоследна близина на кругот.

Кругот минува низ [[Северноледен Океан|Северноледениот Океан]], [[Скандинавски Полуостров|Скандинавскиот Полуостров]], [[северна Азија]], [[Северна Америка]] и [[Гренланд]]. Земјиштето на кругот е поделено на осум земји: [[Норвешка]], [[Шведска]], [[Финска]], [[Русија]], [[САД]] ([[Алјаска]]), [[Канада]], [[Данска]] ([[Гренланд]]) и [[Исланд]] (каде минува низ малиот недалечен остров [[Гримсеј]]).

Почнувајќи од [[нулти меридијан|нултиот меридијан]], па на исток, Северниот Поларник минува низ:

{| cellspacing=0 cellpadding=0
|- valign=top
|
{| class="wikitable plainrowheaders"
! scope="col" Width="125" | Координати
! scope="col" | Земја, територија, море
! scope="col" | Белешки
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{nowrap|{{Coord|66|34|N|000|00|E|type:waterbody_scale:10000000|name=01 Нулти меридијан}}&nbsp;}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Северноледен Океан]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Норвешко Море]]
|-
| {{Coord|66|34|N|012|48|E|type:country_region:NO|name=02 округ Нурлан, Норвешка}}
! scope="row" | {{NOR}}
| округот [[Нурлан]]
|-
| {{Coord|66|34|N|015|31|E|type:country_region:SE|name=03 округ Норботен, Шведска}}
! scope="row" | {{SWE}}
| округот [[Норботен (округ)|Норботен]]
|-
| {{Coord|66|34|N|023|51|E|type:country_region:FI|name=04 покраина Лапонија, Финска}}
! scope="row" | {{FIN}}
| регионот [[Лапонија (Финска)|Лапонија]]
|-valign="top"
| {{Coord|66|34|N|029|28|E|type:country_region:RU|name=05 Карелија и Мурманск, Русија}}
! scope="row" | {{RUS}}
| [[Република Карелија]]<br/> [[Мурманска област]]<br/> повторно [[Република Карелија]]<br/> повторно [[Мурманска област]]
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|033|25|E|type:waterbody_scale:10000000_region:RU|name=06 Кандалакшански Залив, Бело Море}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Бело Море (Русија)|Бело Море]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Кандалакшански Залив]]
|-
| {{Coord|66|34|N|034|28|E|type:country_region:RU|name=07 Мурманска област, Русија}}
! scope="row" | {{RUS}}
| [[Мурманска област]]&nbsp;– во должина од ~ 7 км
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|034|38|E|type:waterbody_scale:10000000_region:RU|name=08 Кандалакшански Залив, Бело Море}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Бело Море (Русија)|Бело Море]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Кандалакшански Залив]]
|-
| {{Coord|66|34|N|035|00|E|type:country_region:RU|name=09 Мурманска област, Колски Полуостров, Русија}}
! scope="row" | {{RUS}}
| [[Мурманска област]] ([[Колски Полуостров]])
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|040|42|E|type:waterbody_scale:10000000_region:RU|name=10 Бело Море}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Бело Море (Русија)|Бело Море]]
| style="background:#b0e0e6;" |
|-valign="top"
| {{Coord|66|34|N|044|23|E|type:country_region:RU|name=11 Ненецки автономен округ, Република Коми и Јамало-ненецки автономен округ, Русија}}
! scope="row" | {{RUS}}
| [[Ненецки автономен округ]]<br/> [[Коми|Република Коми]]<br/> [[Јамало-ненецки автономен округ]]
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|071|05|E|type:waterbody_scale:10000000_region:RU|name=12 Опски Залив}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Опски Залив]]
| style="background:#b0e0e6;" |
|-valign="top"
| {{Coord|66|34|N|072|27|E|type:country_region:RU|name=13 Јамало-ненецки автономен округ, Краснојарски крај, Република Јакутија и Чукотски автономен округ, Русија}}
! scope="row" | {{RUS}}
| [[Јамало-ненецки автономен округ]]<br/> [[Краснојарски крај]]<br/> [[Јакутија|Република Јакутија]]<br/> [[Чукотски автономен округ]]
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|171|01|W|type:waterbody_scale:10000000_region:RU|name=14 Чукотско Море, Северноледен Океан}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Северноледен Океан]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Чукотско Море]]
|-
| {{Coord|66|34|N|164|38|W|type:country_region:US|name=15 полуостров Сјуард, Алјаска, САД}}
! scope="row" | {{USA}}
| [[Алјаска]] (полуостровот [[Сјуард (полуостров)|Сјуард]])
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|163|44|W|type:waterbody_scale:10000000|name=18 мореуз Коцебу, Северноледен Океан}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Северноледен Океан]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Коцебу (мореуз)|Коцебу]]
|-
| {{Coord|66|34|N|161|56|W|type:country_region:US|name=17 езеро Селавик, Алјаска, САД}}
! scope="row" | {{USA}}
| [[Алјаска]]&nbsp;– минува низ езерото [[Селавик (езеро)|Селавик]]
|-valign="top"
| {{Coord|66|34|N|141|00|W|type:country_region:CA|name=18 Јукон, Северозападни Територии и Нунавут, Канада}}
! scope="row" | {{CAN}}
| [[Јукон]]<br/> [[Северозападни Територии]]&nbsp;– минува низ [[Големо Мечкино Езеро|Големото Мечкино Езеро]]<br/> [[Нунавут]]
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|082|59|W|type:waterbody_scale:10000000_region:CA|name=19 басен Фокс, Хадсонов Залив}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Хадсонов Залив]]
| style="background:#b0e0e6;" | басенот [[Фокс (басен)|Фокс]]
|-
| {{Coord|66|34|N|073|25|W|type:country_region:CA|name=20 езеро Нетилинг, Бафинова Земја, Нунавут, Канада}}
! scope="row" | {{CAN}}
| [[Нунавут]] ([[Бафинова Земја]]&nbsp;– минува низ езерото [[Нетилинг]])
|-
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|061|24|W|type:waterbody_scale:10000000|name=21 Дејвисов Проток, Атлантски Океан}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Атлантски Океан]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Дејвисов Проток]]
|-
| {{Coord|66|34|N|053|16|W|type:country_region:GL|name=22 Гренланд}}
! scope="row" | {{GRL}}
|
|-valign="top"
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|034|09|W|type:waterbody_scale:10000000|name=23 Дански Проток, Гренландско Море, Атлантски Океан}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Атлантски Океан]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Дански Проток]]<br/> [[Гренландско Море]]
|-
| {{Coord|66|34|N|018|01|W|type:country_region:IS|name=24 Гримсеј, Исланд}}
! scope="row" | {{ISL}}
| островот [[Гримсеј]]
|-valign="top"
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|66|34|N|017|59|W|type:waterbody_scale:10000000|name=25 Гренландско и Норвешко Море, Атлантски Океан}}
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Атлантски Океан]]
| style="background:#b0e0e6;" | [[Гренландско Море]]<br/> [[Норвешко Море]]
|}
|}

== Поврзано ==
*[[Јужен Поларник]]
*[[Северен Пол]]
*[[Северен Повратник]]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{рв|Arctic Circle}}
* [http://www.jqjacobs.net/astro/epoch_2000.html#download пресметки на временски епохи] {{en}}
* [http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/models/constants.html Корисни константи] {{en}}
* [http://arcticfocus.com ArcticFocus] — факти и вести за Арктикот {{en}}

{{географски координати}}

[[Категорија:Напоредници]]
[[Категорија:Арктик]]
[[Категорија:Географија на Арктикот]]

Предлошки на страницава:

Назад на Северен Поларник.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Северен_Поларник“